یَعْشُ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
یَعْشُ:
(وَ مَنْ یَعْشُ عَنْ ذِکْرِ الرَّحْمنِ) یَعْشُ: از مادّه
«عشو» (بر وزن نشر)، هنگامی که با «اِلی» متعدی شود (عَشَوتُ الَیهِ) به معنی
هدایت یافتن به وسیله چیزی است با چشمانی
ضعیف و هنگامی که با «عن» متعدی شود (عَشْوٌ عَنْهُ) به معنی
اعراض کردن و رویگردان شدن از چیزی است
و در
آیه مورد بحث منظور همین است.
چنان که می‌فرماید:
«هرکس از
یاد خدا رویگردان شود شیطانی را به سراغ او می‌فرستیم و همواره
قرین او باشد.»
به موردی از کاربرد
یَعْشُ در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ مَن یَعْشُ عَن ذِکْرِ الرَّحْمَنِ نُقَیِّضْ لَهُ شَیْطانًا فَهُوَ لَهُ قَرینٌ) (و هر کس از یاد خداوند
رحمان، رویگردان شود شیطانی را بر او مسلط می‌سازیم که همواره همنشین او خواهد بود.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
درباره کسی گفته می‌شود عشی،
یعشی، عشا -از باب علم یعلم- که چشمانش دچار آفتی شده باشد که هیچ نبیند و یا تنها شب‌کور باشد و درباره کسی گفته می‌شود عشا،
یعشوا، عشوا و عشوا -از باب نصر ینصر- که خود را به کوری و یا شب‌کوری زده باشد، بدون اینکه در چشمانش آفتی باشد.
بعد از آنکه گفتار به ذکر
متقین منتهی شد که
آخرت نزد خدا خاص ایشان است، این موقعیت پیش آمد که چیزی از سرانجام معرضین از
حق که خود را از یاد رحمان به کوری می‌زنند بگوید و به مال امر آنان اشاره نماید و بفرماید اینکه خود را از یاد خدا به کوری می‌زنند، باعث می‌شود که قرین‌هایی از شیطان ملازمشان گردند که هیچگاه از ایشان جدا نشوند، تا در آخر با خود وارد
عذاب آخرتشان کنند.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «یَعْشُ»، ج۳، ص۱۷۷.
