کاذِبَة (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کَاذِبَة: (لَیْسَ لِوَقْعَتِها کَاذِبَةٌ) واژه
«کَاذِبَة» از مادّه «
کِذب»
را در اینجا بعضی به معنای مصدری گرفته‌اند، اشاره به این که وقوع
قیامت آنچنان ظاهر و آشکار خواهد بود که هیچ گونه جای تکذیب و گفتگو ندارد.
بعضی نیز آن را به معنای ظاهریش که
اسم فاعل است تفسیرکرده‌اند، و گفته‌اند: در برابر وقوع
رستاخیز، تکذیب‌کننده‌ای وجود نخواهد داشت. مؤنث بودن «کَاذِبة» به خاطر آن است که در تقدیر «نفس کاذبة» یا «قضیة کاذبة» است (ضمناً «لام» در «لوقعتها» را بعضی برای «تقویة» دانسته‌اند، ولی ظاهر این است که «لام» برای «تعدیه» است).
(لَيْسَ لِوَقْعَتِهَا كَاذِبَةٌ) (هيچ كس نمى‌تواند آن را
انکار كند.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: در
مجمع البیان مى‌گويد: كلمه كاذبة مانند كلمه عافية و كلمه عاقبة
مصدر است.
و بنا به گفته وى معناى آيه چنين مى‌شود: در وقوع و تحقيق قيامت هيچ دروغى نيست. ولى بعضى ديگر گفته‌اند: كلمه مذكور همان اسم فاعل است، چيزى كه هست در اينجا صفتى است براى موصوفى كه حذف شده، و تقدير كلام
(ليس لوقعتها قضية كاذبة) مى‌باشد، يعنى براى وقوع قيامت هيچ عامل كه اقتضاى دروغ شدنش را داشته باشد و آن را
دروغ كند وجود ندارد.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «کَاذِبَة»، ص۴۵۳.
