• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

وارِثِ (لغات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





وارِثِ:(وَ عَلَى الْوارِثِ مِثْلُ ذَلِكَ)
«وارِثِ» به معنى «ارث برنده» (آن كه از دارايى مرده ارث مى‌برد) است.



به موردی از کاربرد «وارِثِ» در قرآن، اشاره می‌شود:

۱.۱ - وارِثِ (آیه ۲۳۳ سوره بقره)

(وَ الْوالِدَاتُ يُرْضِعْنَ أَوْلادَهُنَّ حَوْلَيْنِ كامِلَيْنِ لِمَنْ أَرادَ أَن يُتِمَّ الرَّضاعَةَ وَ علَى الْمَوْلودِ لَهُ رِزْقُهُنَّ وَ كِسْوَتُهُنَّ بِالْمَعْروفِ لا تُكَلَّفُ نَفْسٌ إِلاّ وُسْعَها لا تُضآرَّ والِدَةٌ بِوَلَدِها وَ لا مَوْلودٌ لَّهُ بِوَلَدِهِ وَ عَلَى الْوارِثِ مِثْلُ ذَلِكَ فَإِنْ أرادا فِصالًا عَن تَراضٍ مِّنْهُما وَ تَشاوُرٍ فَلا جُناحَ عَلَيْهِما وَ إِنْ أَرَدتُّمْ أَن تَسْتَرْضِعواْ أَوْلادَكُمْ فَلا جُناحَ عَلَيْكُمْ إِذا سَلَّمْتُم مّآ آتَيْتُم بِالْمَعْروفِ وَ اتَّقواْ اللّهَ وَ اعْلَمواْ أَنَّ اللّهَ بِما تَعْمَلونَ بَصيرٌ)
«مادران، فرزندان خود را دوسال تمام، شیر مى‌دهند. اين براى كسى است كه بخواهد دوران شيردادن را تكميل كند. و آن كس كه فرزند براى او متولّد شده (پدر)، بايد خوراک و پوشاک مادر را به طور شايسته در مدّت شيردادن بپردازد. البته هيچ‌كس تكليفى بيش از مقدار توانايى خود ندارد. بنابراين نبايد بر مادر و فرزندش به خاطر یک‌ديگر زيانى وارد شود؛ و نه بر پدر و فرزندش از ناحيه يک‌ديگر ضررى وارد آيد). و بر وارث او نيز لازم است مثل اين كار را انجام دهد و هزينه مادر را در دوران شيردادن تأمين نمايد). واگر آن دو، با رضايت يک‌ديگر و مشورت بخواهند كودک را زودتر از شير بازگيرند، گناهى بر آن‌ها نيست. و اگر خواستيد دايه‌اى براى فرزندان خود بگيريد، گناهى بر شما نيست؛ به شرط اين‌كه حق مادران را به طور شايسته بپردازيد. و از مخالفت فرمان خدا بپرهيزيد؛ و بدانيد خدا، به آن‌چه انجام مى‌دهيد، بيناست.»

۱.۲ - وارِثِ در المیزان و مجمع‌البیان

علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرمایند:
(وَ عَلَى الْوارِثِ مِثْلُ ذلِكَ) از ظاهر آيه بر مى‌آيد: آن‌چه كه به حكم شرع به گردن پدر است، مانند خرجى و لباس در صورتى كه پدر فوت شود به گردن وارث او خواهد بود.
ليكن مفسرين آيه را به معانى ديگرى تفسیر كرده‌اند كه با ظاهر آيه نمى‌سازد، و از آن‌جا كه اصل مساله مربوط به فقه است متعرض آن معانى نشديم، اگر كسى بخواهد به آن‌ها آگاه شود بايد به كتب فقهى مراجعه نمايد، و آن‌چه ما در معناى آيه گفتيم موافق با مذهب آئمه اهل بیت (علیهم‌السلام) است، چون از اخبارى كه از ايشان رسيده، همين معنا استفاده مى‌شود، و همچنين موافق با ظاهر آيه شريفه نيز هست.


۱.۳ - وارِثِ در تفسیر نمونه

مکارم شیرازی در تفسیر نمونه می‌فرمایند:
بعد از مرگ پدر، بايد ورثه عهده‌دار اين وظيفه باشند و احتياجات مادر را در دورانى كه به كودک شير مى‌دهد تأمين كنند.
در آيۀ ۸۹ سوره انبیاء، زکریا (علیه‌السلام) پروردگارش را مى‌خواند و عرض مى‌كند:
«پروردگار من، مرا تنها مگذار (و فرزند برومندى به من عطا كن) و تو بهترين وارثانى.»
جمع وارث «ورثة» و «ورّاث» (ارث‌برندگان) است.
چنان‌كه در آيۀ ۸۵ سوره شعرا مى‌خوانيم:
تعبير به «ارث» در مورد بهشت، يا به خاطر آن است كه ارث به معنى دستيابى به نعمتى است بى‌رنج و تعب و مسلما آن همه نعمت‌هاى بهشتى در برابر طاعات ناچيز ما موهبتى بى‌رنج و تعب است و يا به خاطر آن است كه طبق روايات اسلامى، هر انسانى خانه‌اى در بهشت و خانه‌اى در دوزخ دارد، هنگامى كه دوزخى شود خانۀ بهشتيش به ديگران مى‌رسد.


۱. بقره/سوره۲، آیه۲۳۳.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۸۶۳.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۲۶۷.    
۴. بقره/سوره۲، آیه۲۳۳.    
۵. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ج۱، ص۳۷.    
۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲، ص۳۶۲.    
۷. طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۲، ص۲۴۱.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۳، ص۳۴.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۲، ص۵۸۵.    
۱۰. انبیاء/سوره۲۱، آیه۸۹.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه‌ ط-دار الکتب الاسلامیه، ج۱۳، ص۴۹۱.    
۱۲. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه‌ ط-دار الکتب الاسلامیه، ج۱۵، ص۲۶۳.    



شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «وارث»، ج۴، ص ۶۴۶.    


رده‌های این صفحه : لغات سوره بقره | لغات قرآن




جعبه ابزار