فر (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
فَرّ (به فتح فاء) از
واژگان قرآن کریم به معنای فرار كردن و
گریختن است.
مشتقات
فَرّ که در آیات قرآن آمده عبارتند از:
الْفِرارُ (به کسر فاء) به معنى فرار كردن،
فَرَرْتُمْ (به فتح فاء و راء) به معنای فرار كنيد،
تَفِرُّونَ (به کسر فاء و ضم راء) به معنای فرار مى‌كنيد،
فَفِرُّوا (به کسر فاء و ضم راء) به معنای بدويد،
فَفَرَرْتُ (به فتح فاء و راء) به معنای فرار كردم،
فَرّ فرّ و
فِرار به معنى فرار كردن و
گریختن است.
راغب گويد: اصل آن بيان سنّ
چهارپا است.
مَفَرّ اسم مکان و
مصدر میمی است‌و
به مواردی از
فَرّ که در قرآن به کار رفته است، اشاره می‌شود:
(قُلْ لَنْ يَنْفَعَكُمُ الْفِرارُ إِنْ فَرَرْتُمْ مِنَ الْمَوْتِ أَوِ الْقَتْلِ) (بگو: «اگر از
مرگ يا كشته شدن فرار كنيد، سودى به حال شما نخواهد داشت.)
ظاهرا گاهى مراد از آن شدت بى‌ميلى و عدم رضا است، چنانكه در
آیه فوق و آيه:
(قُلْ إِنَّ الْمَوْتَ الَّذِي تَفِرُّونَ مِنْهُ فَإِنَّهُ مُلاقِيكُمْ ...) (بگو: «مرگى كه از آن فرار مى‌كنيد سرانجام با شما ملاقات خواهد كرد.»)
پيداست كه فرار
انسان از مرگ همان شدت بى‌ميلى او به مرگ و
تلاش در راه نمردن است.
و چون با الى
متعدی شود مراد از آن شدت
میل و تلاش در آنست، مثل:
(فَفِرُّوا إِلَى اللَّهِ إِنِّي لَكُمْ مِنْهُ نَذِيرٌ مُبِينٌ) «بدويد به سوى
خدا، من شما را
انذار كننده‌ام آشكارا.»
ولى در آيه
(فَفَرَرْتُ مِنْكُمْ لَمَّا خِفْتُكُمْ ...) (و چون از شما ترسيدم از ميان شما فرار كردم.)
به معنى گريختن و فرار معمولى است.
(يَقُولُ الْإِنْسانُ يَوْمَئِذٍ أَيْنَ الْمَفَرُّ) «انسان در آن روز گويد: فرارگاه كجاست؟.»
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «فرّ»، ج۵، ص۱۵۹-۱۶۰.
