عَوْد (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

عَوْد (به فتح عین و سکون واو) از واژگان قرآن کریم به معنای رجوع و برگشتن است.
مشتقات عَوْد که در آیات قرآن آمده عبارتند از:

---

عَوْد به معنای رجوع و برگشتن است.
راغب آن‌را باز گشتن بعد از انصراف می‌داند.
آیات قرآن مؤيّد اوست زيرا محل استعمال آن در قرآن نوعا در بازگشت به شى‌ء اول است.
قاموس و اقرب نيز معناى اولى آن‌را رجوع مطلق گفته‌اند.
اِعادَه به معنای برگرداندن است.
مَعاد مصدر ميمى، اسم زمان و مکان است.
عِيد را از آن عِيد گويند كه هر سال عَوْد می‌كند و تكرار می‌شود، و گفته‌اند هر حالتى است كه پى‌درپى به انسان رجوع می‌كند.
ابن اعرابی گفته علت اين تسمیه آن است كه در هر سال با فرح جديد عود می‌كند.
اصل آن عِوْد است بر وزن حِبْر، واو به ياء قلب شده است.

---

به مواردی از عَوْد که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - عادَ (آیه ۹۵ سوره مائده)

(وَ مَنْ‌ عادَ فَيَنْتَقِمُ اللَّهُ مِنْهُ‌)
«هر كه باز گردد خدا از وى انتقام می‌كشد.»

۲.۲ - عُدْتُمْ‌ (آیه ۸ سوره اسراء)

(وَ إِنْ‌ عُدْتُمْ‌ عُدْنا)
«اگر با فساد باز گرديد به انتقام باز گرديم.»

۲.۳ - نُعِيدُكُمْ‌ (آیه ۵۵ سوره طه)

(مِنْها خَلَقْناكُمْ وَ فِيها نُعِيدُكُمْ‌ وَ مِنْها نُخْرِجُكُمْ تارَةً أُخْرى‌)
«از زمين خلقتان كرديم، در آن بر می‌گردانيم‌تان و از آن بار ديگر شما را بيرون می‌آوريم.»

۲.۴ - مَعاد (آیه ۸۵ سوره قصص)

(إِنَّ الَّذِي فَرَضَ عَلَيْكَ الْقُرْآنَ لَرادُّكَ إِلى‌ مَعادٍ ...)
يعنى: «آن‌كه قرآن را بر تو فرض كرده كه بخوانى و تبليغ كنى حتما تو را به شهر خويش باز خواهد گرداند.»

۲.۵ - عِيداً (آیه ۱۱۴ سوره مائده)

(تَكُونُ لَنا عِيداً لِأَوَّلِنا وَ آخِرِنا)
(...تا عيدى براى اوّل و آخر ما، و نشانه‌اى از تو باشد...)

---