عطل (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عَطَل (به فتح عین و طاء) از
واژگان قرآن کریم به معنای خالى شدن است.
عَطَل عطالت به معنى خالى شدن است.
در
اقرب الموارد آمده:
«عَطِلَ الرَّجُلُ مِنَ الْمالِ وَ الْأَدَبِ: خَلَا» تعطيل: فارغ و خالى كردن
«عَطَّلَ الشَّيْ‌ءَ: فَرَّغَهُ وَ أَخْلاهُ» در
صحاح و
قاموس آمده:
«التَّعْطِيلُ: «التَّفْريغُ» و نيز در صحاح گويد:
«عَطِلَتِ الْمَرْئَةُ و تَعَطَّلَتْ» يعنى «گردن زن از گردنبند خالى ماند».
به مواردی از
عَطَل که در
قرآن به
کار رفته است، اشاره می‌شود:
(وَ إِذَا الْعِشارُ عُطِّلَتْ) «آن‌گاه كه حامله‌ها خالى ماند.»
چنان‌كه در «عشر» گذشت.
(وَ بِئْرٍ مُعَطَّلَةٍ وَ قَصْرٍ مَشِيدٍ) يعنى: «اى بسا چاه متروک كه آب بر ندارد و اى بسا قصر مرتفع يا گچ‌كارى شده كه از سكنه خالى است.»
به موردی که در
نهج البلاغه به
کار رفته است، اشاره می‌شود:
امام علی (صلوات‌الله‌علیه) فرموده:
«وَ أَصْبَحَتِ الدِّيَارُ مِنْهُ خَالِيَةً وَ الْمَسَاكِنُ مُعَطَّلَةً» «خانه‌ها از
سلیمان فارغ و مساكن از وى خالى ماند».
از اين ماده فقط دو لفظ فوق در
قرآن مجید آمده است.
قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «عطل»، ج۵، ص۱۶.
