• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عبدالله‌ بن‌ محمد بغوی‌

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


بَغوی، ابوالقاسم عبدالله بن محمدبن عبدالعزیز، محدث بغدادی مشهور به ابن بنت مَنیع، در قرن سوم و چهارم می‌باشد.



نیاکان او از مردم بَغشور بوده‌اند.
[۱] یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۱، ص۶۹۴، چاپ فردیناند ووستنفلد، لایپزیگ ۱۸۶۶ـ۱۸۷۳، چاپ افست تهران ۱۹۶۵.
[۲] عبدالکریم بن محمد سمعانی، الانساب، ج۱، ص۳۷۵، چاپ عبدالله عمر بارودی، بیروت ۱۴۰۸/ ۱۹۸۸.
[۳] محمدبن احمد ذهبی، تذکرة الحفاظ، ج۱۴، ص۴۴۰ـ۴۴۱، حیدرآباد دکن ۱۳۷۶ـ ۱۳۷۸/ ۱۹۵۶ـ ۱۹۵۸، چاپ افست بیروت.
[۴] ابن جوزی، المنتظم فی تاریخ الملوک و الامم، ج۱۳، ص۲۸۶، بیروت ۱۴۱۲/ ۱۹۹۲.



جدّ مادری وی، ابوجعفر احمدبن منیع، صاحب مُسنَد، و عمویش، علی بن عبدالعزیز، ورّاق و محدّث بوده‌اند.
[۵] ابن عدی، الکامل فی ضعفاء الرجال، ج۴، ص۱۵۷۹، بیروت ۱۴۰۴ـ ۱۴۰۵/ ۱۹۸۴ـ ۱۹۸۵.
[۶] محمدبن احمد ذهبی، تذکرة الحفاظ، ج۱۴، ص۴۴۱، حیدرآباد دکن ۱۳۷۶ـ ۱۳۷۸/ ۱۹۵۶ـ ۱۹۵۸، چاپ افست بیروت.



بغوی نیز نخست نزد جدّ و عموی خود وَرّاقی می‌کرد.
[۷] محمدبن احمد ذهبی، تذکرة الحفاظ، ج۱۴، ص۴۵۴، حیدرآباد دکن ۱۳۷۶ـ ۱۳۷۸/ ۱۹۵۶ـ ۱۹۵۸، چاپ افست بیروت.
[۸] ابن عدی، الکامل فی ضعفاء الرجال، بیروت ۱۴۰۴ـ ۱۴۰۵/ ۱۹۸۴ـ ۱۹۸۵.
[۹] عبدالکریم بن محمد سمعانی، الانساب، ج۱، ص۳۷۵، چاپ عبدالله عمر بارودی، بیروت ۱۴۰۸/ ۱۹۸۸.
[۱۰] احمدبن علی خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۱۰، ص۱۱۳، بیروت ۱۴۱۷/ ۱۹۹۷.    



خانواده بغوی در زمان نامشخص به بغداد مهاجرت کردند.


و ابوالقاسم در سال۲۱۳ یا۲۱۴ در بغداد متولد شد.
[۱۱] ابن ندیم، الفهرست، ج۱، ص۲۸۸، چاپ رضا تجدد، تهران ۱۳۵۰ ش.
[۱۲] احمدبن علی خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۱۰، ص۱۱۱، بیروت ۱۴۱۷/ ۱۹۹۷.    
[۱۳] محمدبن احمد ذهبی، تذکرة الحفاظ، ج۱۴، ص۴۴۱، حیدرآباد دکن ۱۳۷۶ـ ۱۳۷۸/ ۱۹۵۶ـ ۱۹۵۸، چاپ افست بیروت.



به تشویق جدّش، ابن منیع، از کودکی به شنیدن حدیث پرداخت و در ده سالگی نوشتن حدیث را آغاز کرد.
[۱۴] احمدبن علی خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۱۰، ص۱۱۲، بیروت ۱۴۱۷/ ۱۹۹۷.    
[۱۵] محمدبن احمد ذهبی، تذکرة الحفاظ، ج۱۴، ص۴۴۱، حیدرآباد دکن ۱۳۷۶ـ ۱۳۷۸/ ۱۹۵۶ـ ۱۹۵۸، چاپ افست بیروت.
[۱۶] ابن عماد، شذرات الذّهب، ج۲، ص۲۷۵، بیروت.



وی مشایخ بسیاری از تابعین چون احمدبن حَنبل، علی بن المَدینی، خلف بن هشام بزّاز، حاجب بن ولید و علی بن جَعد را درک کرد و از آنان حدیث شنید.
[۱۷] محمدبن احمد ذهبی، تذکرة الحفاظ، ج۱۴، ص۴۴۱ـ۴۴۲، حیدرآباد دکن ۱۳۷۶ـ ۱۳۷۸/ ۱۹۵۶ـ ۱۹۵۸، چاپ افست بیروت.
[۱۸] احمدبن علی خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۱۰، ص۱۱۰، بیروت ۱۴۱۷/ ۱۹۹۷.    
بنابه روایتی از بغوی، وی در اواخر عمر از مشایخی حدیث نقل می‌کرد که جز او کسی آنان را درک نکرده بود
[۱۹] احمدبن علی خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۱۰، ص۱۱۲، بیروت ۱۴۱۷/ ۱۹۹۷.    
[۲۰] ابن جوزی، المنتظم فی تاریخ الملوک و الامم، ج۱۳، ص۲۸۶ـ ۲۹۰، بیروت ۱۴۱۲/ ۱۹۹۲.
[۲۱] ابن کثیر، البدایة و النهایة فی التاریخ، ج۱۱، ص۱۶۳، مصر.
[۲۲] محمدبن احمد ذهبی، تذکرة الحفاظ، ج۱۴، ص۴۴۹، حیدرآباد دکن ۱۳۷۶ـ ۱۳۷۸/ ۱۹۵۶ـ ۱۹۵۸، چاپ افست بیروت.
[۲۳] عبدالکریم بن محمد سمعانی، الانساب، ج۱، ص۳۷۵، چاپ عبدالله عمر بارودی، بیروت ۱۴۰۸/ ۱۹۸۸.
مشایخِ وی را بیش از سیصد تن شمرده‌اند.
[۲۴] محمدبن احمد ذهبی، تذکرة الحفاظ، ج۲، ص۷۳۷ـ ۷۳۸، حیدرآباد دکن ۱۳۷۶ـ ۱۳۷۸/ ۱۹۵۶ـ ۱۹۵۸، چاپ افست بیروت.



بغوی پس از درک محضر مشایخ بسیار و شنیدن احادیث عالی السّند، به نشر شنیده‌های خود پرداخت و، به برکت عمر طولانی، نسل‌های متوالی از وی حدیث شنیدند. بیشتر راویان و شاگردان بغوی از مشاهیر محدثان قرون چهارم و پنجم بوده‌اند، مانند یحیی بن صاعد، ابن قانع، ابن حبّان بُستی، ابوبکر اسماعیلی، ابوبکر بغدادی معروف به ابن شاذان و دار قُطنی .
[۲۵] محمدبن احمد ذهبی، تذکرة الحفاظ، ج۱۴، ص۴۴۲ـ ۴۴۳، حیدرآباد دکن ۱۳۷۶ـ ۱۳۷۸/ ۱۹۵۶ـ ۱۹۵۸، چاپ افست بیروت.
[۲۶] احمدبن علی خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۱۰، ص۱۱۲ـ۱۱۳، بیروت ۱۴۱۷/ ۱۹۹۷.
[۲۷] عبدالکریم بن محمد سمعانی، الانساب، ج۱، ص۳۷۵، چاپ عبدالله عمر بارودی، بیروت ۱۴۰۸/ ۱۹۸۸.
[۲۸] یاقوت حموی، معجم البلدان، چاپ فردیناند ووستنفلد، لایپزیگ ۱۸۶۶ـ۱۸۷۳، ج۱، ص۶۹۴، چاپ افست تهران ۱۹۶۵.



به گزارش ذهبی
[۲۹] محمدبن احمد ذهبی، سیرالاعلام النبلاء، ج۱۴، ص۴۴۳، چاپ شعیب ارنؤوط و اکرم بوشیی، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.
و ابن عماد
[۳۰] ابن عماد، ج۲، ص۲۷۵، شذرات الذّهب، بیروت.
احادیث بغوی به عنوان احادیث عالی السّند نقل می‌شد و رجال شناسان معاصر و بعد از وی در ستایش او سخن‌ها گفته اند. درباره آگاهی او از حدیث و استواری کلامش عبارتی از دارقطنی نقل شده که اهمیت وی را در جامعه علمی آن روز می‌رساند (کلامُهُ کالمِسْمار فی السّاج).
[۳۱] محمدبن احمد ذهبی، سیرالاعلام النبلاء،، ج۱۴، ص۴۵۳، چاپ شعیب ارنؤوط و اکرم بوشیی، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.
[۳۲] عبدالکریم بن محمد سمعانی، الانساب، ج۱، ص۳۷۶، چاپ عبدالله عمر بارودی، بیروت ۱۴۰۸/ ۱۹۸۸.



ابن عدی
[۳۳] ابن عدی، الکامل فی ضعفاء الرجال، ج۴، ص۱۵۷۹، بیروت ۱۴۰۴ـ ۱۴۰۵/ ۱۹۸۴ـ ۱۹۸۵.
، از معاصران بغوی، گفته است که در ۲۹۷ در عراق او را دیده که در مجلسش اهل علم گرد آمده بودند و بغوی که در شناخت احادیث و کتب ماهر بود، برای حاضران حدیث می‌گفت. موسی بن هارون نیز وی را ثقه دانسته و بدگویانِ او را حسود شمرده است.
[۳۴] احمدبن علی خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۱۰، ص۱۱۵، بیروت ۱۴۱۷/ ۱۹۹۷.    
[۳۵] محمدبن احمد ذهبی، تذکرة الحفاظ، ج۱۴، ص۴۵۲، حیدرآباد دکن ۱۳۷۶ـ ۱۳۷۸/ ۱۹۵۶ـ ۱۹۵۸، چاپ افست بیروت.
[۳۶] ابن حجر عسقلانی، لسان المیزان، ج۳، ص۳۴۰، بیروت ۱۳۹۰/۱۹۷۱.
[۳۷] ابن کثیر، البدایة و النهایة فی التاریخ، ج۱۱، ص۱۶۳، مصر.
ابوحاتم و دارقطنی او را توثیق کرده‌اند.
[۳۸] احمدبن علی خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۱۰، ص۱۱۶، بیروت ۱۴۱۷/ ۱۹۹۷.    



و در منابع شیعی نیز از بغوی به عنوان محدث معمّری که چند نسل از وی حدیث شنیدند یاد شده است.
[۳۹] عباس قمی، الکنی و الالقاب، ج۲، ص۷۸، صیدا ۱۳۵۸، چاپ افست قم.
[۴۰] عباس قمی، الکنی و الالقاب، ج۱، ص۱۲۲ـ۱۲۳، صیدا ۱۳۵۸، چاپ افست قم.



بغوی در سال ۳۱۷ درگذشت.
[۴۱] ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۷، ص۲۰۷، بیروت ۱۳۸۵ـ۱۳۸۶/ ۱۹۶۵ـ۱۹۶۶.
[۴۲] ابن عماد، شذرات الذّهب، ج۲، ص۲۷۵، بیروت.
[۴۳] عمررضا کحّاله، معجم المؤلّفین، ج۶، ص۱۲۶، دمشق ۱۹۵۷ـ۱۹۶۱، چاپ افست بیروت.
[۴۴] خیرالدین زرکلی، الا علام، ج۴، ص۱۱۹، بیروت ۱۹۸۶.



ابوالقاسم بغوی دارای تألیفاتی نیز بوده است، از جمله: المعجم الکبیر در زندگینامه صحابه ؛ المعجم الصغیر ؛ مُسند در حدیث ؛معالم التنزیل در تفسیر قرآن ؛ سنن در فقه مذاهب ؛ و جعدیّات که مجموعه احادیث علی بن جعد و شرح حال مشایخ وی است.
[۴۵] ابن ندیم، الفهرست، ج۱، ص۲۸۸، چاپ رضا تجدد، تهران ۱۳۵۰ ش.
[۴۶] محمدبن احمد ذهبی، تذکرة الحفاظ، ج۱۴، ص۴۴۱، حیدرآباد دکن ۱۳۷۶ـ ۱۳۷۸/ ۱۹۵۶ـ ۱۹۵۸، چاپ افست بیروت.
[۴۷] مصطفی بن عبدالله حاجی خلیفه، کشف الظنون، ج۲، ص۱۷۳۶، بیروت ۱۴۱۰/ ۱۹۹۰.

کتاب حکایات شعبة بن الحجاج نیز به وی منسوب است .
[۴۸] عمررضا کحّاله، معجم المؤلّفین، ج۶، ص۱۲۶، دمشق ۱۹۵۷ـ۱۹۶۱، چاپ افست بیروت.
[۴۹] خیرالدین زرکلی، الا علام، ج۴، ص۱۱۹، بیروت ۱۹۸۶.



(۱) ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، بیروت ۱۳۸۵ـ۱۳۸۶/ ۱۹۶۵ـ۱۹۶۶.
(۲) ابن جوزی، المنتظم فی تاریخ الملوک و الامم، بیروت ۱۴۱۲/ ۱۹۹۲.
(۳) ابن حجر عسقلانی، لسان المیزان، بیروت ۱۳۹۰/۱۹۷۱.
(۴) ابن عدی، الکامل فی ضعفاء الرجال، بیروت ۱۴۰۴ـ ۱۴۰۵/ ۱۹۸۴ـ ۱۹۸۵.
(۵) ابن عماد، شذرات الذّهب، بیروت.
(۶) ابن کثیر، البدایة و النهایة فی التاریخ، مصر.
(۷) ابن ندیم، الفهرست، چاپ رضا تجدد، تهران ۱۳۵۰ ش.
(۸) مصطفی بن عبدالله حاجی خلیفه، کشف الظنون، بیروت ۱۴۱۰/ ۱۹۹۰.
(۹) احمدبن علی خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، بیروت ۱۴۱۷/ ۱۹۹۷.
(۱۰) محمدبن احمد ذهبی، تذکرة الحفاظ، حیدرآباد دکن ۱۳۷۶ـ ۱۳۷۸/ ۱۹۵۶ـ ۱۹۵۸، چاپ افست بیروت.
(۱۱) محمدبن احمد ذهبی، سیرالاعلام النبلاء، ج۱۴، چاپ شعیب ارنؤوط و اکرم بوشیی، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.
(۱۲) خیرالدین زرکلی، الا علام، بیروت ۱۹۸۶.
(۱۳) عبدالکریم بن محمد سمعانی، الانساب، چاپ عبدالله عمر بارودی، بیروت ۱۴۰۸/ ۱۹۸۸.
(۱۴) عباس قمی، الکنی و الالقاب، صیدا ۱۳۵۸، چاپ افست قم.
(۱۵) عباس قمی، هدیة الاحباب، تهران ۱۳۶۳ ش.
(۱۶)یاقوت حموی، معجم البلدان، چاپ فردیناند ووستنفلد، لایپزیگ ۱۸۶۶ـ۱۸۷۳، چاپ افست تهران ۱۹۶۵.
(۱۷) عمررضا کحّاله، معجم المؤلّفین، دمشق ۱۹۵۷ـ۱۹۶۱، چاپ افست بیروت.

 
۱. ↑ یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۱، ص۶۹۴، چاپ فردیناند ووستنفلد، لایپزیگ ۱۸۶۶ـ۱۸۷۳، چاپ افست تهران ۱۹۶۵.
۲. ↑ عبدالکریم بن محمد سمعانی، الانساب، ج۱، ص۳۷۵، چاپ عبدالله عمر بارودی، بیروت ۱۴۰۸/ ۱۹۸۸.
۳. ↑ محمدبن احمد ذهبی، تذکرة الحفاظ، ج۱۴، ص۴۴۰ـ۴۴۱، حیدرآباد دکن ۱۳۷۶ـ ۱۳۷۸/ ۱۹۵۶ـ ۱۹۵۸، چاپ افست بیروت.
۴. ↑ ابن جوزی، المنتظم فی تاریخ الملوک و الامم، ج۱۳، ص۲۸۶، بیروت ۱۴۱۲/ ۱۹۹۲.
۵. ↑ ابن عدی، الکامل فی ضعفاء الرجال، ج۴، ص۱۵۷۹، بیروت ۱۴۰۴ـ ۱۴۰۵/ ۱۹۸۴ـ ۱۹۸۵.
۶. ↑ محمدبن احمد ذهبی، تذکرة الحفاظ، ج۱۴، ص۴۴۱، حیدرآباد دکن ۱۳۷۶ـ ۱۳۷۸/ ۱۹۵۶ـ ۱۹۵۸، چاپ افست بیروت.
۷. ↑ محمدبن احمد ذهبی، تذکرة الحفاظ، ج۱۴، ص۴۵۴، حیدرآباد دکن ۱۳۷۶ـ ۱۳۷۸/ ۱۹۵۶ـ ۱۹۵۸، چاپ افست بیروت.
۸. ↑ ابن عدی، الکامل فی ضعفاء الرجال، بیروت ۱۴۰۴ـ ۱۴۰۵/ ۱۹۸۴ـ ۱۹۸۵.
۹. ↑ عبدالکریم بن محمد سمعانی، الانساب، ج۱، ص۳۷۵، چاپ عبدالله عمر بارودی، بیروت ۱۴۰۸/ ۱۹۸۸.
۱۰. ↑ احمدبن علی خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۱۰، ص۱۱۳، بیروت ۱۴۱۷/ ۱۹۹۷.    
۱۱. ↑ ابن ندیم، الفهرست، ج۱، ص۲۸۸، چاپ رضا تجدد، تهران ۱۳۵۰ ش.
۱۲. ↑ احمدبن علی خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۱۰، ص۱۱۱، بیروت ۱۴۱۷/ ۱۹۹۷.    
۱۳. ↑ محمدبن احمد ذهبی، تذکرة الحفاظ، ج۱۴، ص۴۴۱، حیدرآباد دکن ۱۳۷۶ـ ۱۳۷۸/ ۱۹۵۶ـ ۱۹۵۸، چاپ افست بیروت.
۱۴. ↑ احمدبن علی خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۱۰، ص۱۱۲، بیروت ۱۴۱۷/ ۱۹۹۷.    
۱۵. ↑ محمدبن احمد ذهبی، تذکرة الحفاظ، ج۱۴، ص۴۴۱، حیدرآباد دکن ۱۳۷۶ـ ۱۳۷۸/ ۱۹۵۶ـ ۱۹۵۸، چاپ افست بیروت.
۱۶. ↑ ابن عماد، شذرات الذّهب، ج۲، ص۲۷۵، بیروت.
۱۷. ↑ محمدبن احمد ذهبی، تذکرة الحفاظ، ج۱۴، ص۴۴۱ـ۴۴۲، حیدرآباد دکن ۱۳۷۶ـ ۱۳۷۸/ ۱۹۵۶ـ ۱۹۵۸، چاپ افست بیروت.
۱۸. ↑ احمدبن علی خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۱۰، ص۱۱۰، بیروت ۱۴۱۷/ ۱۹۹۷.    
۱۹. ↑ احمدبن علی خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۱۰، ص۱۱۲، بیروت ۱۴۱۷/ ۱۹۹۷.    
۲۰. ↑ ابن جوزی، المنتظم فی تاریخ الملوک و الامم، ج۱۳، ص۲۸۶ـ ۲۹۰، بیروت ۱۴۱۲/ ۱۹۹۲.
۲۱. ↑ ابن کثیر، البدایة و النهایة فی التاریخ، ج۱۱، ص۱۶۳، مصر.
۲۲. ↑ محمدبن احمد ذهبی، تذکرة الحفاظ، ج۱۴، ص۴۴۹، حیدرآباد دکن ۱۳۷۶ـ ۱۳۷۸/ ۱۹۵۶ـ ۱۹۵۸، چاپ افست بیروت.
۲۳. ↑ عبدالکریم بن محمد سمعانی، الانساب، ج۱، ص۳۷۵، چاپ عبدالله عمر بارودی، بیروت ۱۴۰۸/ ۱۹۸۸.
۲۴. ↑ محمدبن احمد ذهبی، تذکرة الحفاظ، ج۲، ص۷۳۷ـ ۷۳۸، حیدرآباد دکن ۱۳۷۶ـ ۱۳۷۸/ ۱۹۵۶ـ ۱۹۵۸، چاپ افست بیروت.
۲۵. ↑ محمدبن احمد ذهبی، تذکرة الحفاظ، ج۱۴، ص۴۴۲ـ ۴۴۳، حیدرآباد دکن ۱۳۷۶ـ ۱۳۷۸/ ۱۹۵۶ـ ۱۹۵۸، چاپ افست بیروت.
۲۶. ↑ احمدبن علی خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۱۰، ص۱۱۲ـ۱۱۳، بیروت ۱۴۱۷/ ۱۹۹۷.
۲۷. ↑ عبدالکریم بن محمد سمعانی، الانساب، ج۱، ص۳۷۵، چاپ عبدالله عمر بارودی، بیروت ۱۴۰۸/ ۱۹۸۸.
۲۸. ↑ یاقوت حموی، معجم البلدان، چاپ فردیناند ووستنفلد، لایپزیگ ۱۸۶۶ـ۱۸۷۳، ج۱، ص۶۹۴، چاپ افست تهران ۱۹۶۵.
۲۹. ↑ محمدبن احمد ذهبی، سیرالاعلام النبلاء، ج۱۴، ص۴۴۳، چاپ شعیب ارنؤوط و اکرم بوشیی، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.
۳۰. ↑ ابن عماد، ج۲، ص۲۷۵، شذرات الذّهب، بیروت.
۳۱. ↑ محمدبن احمد ذهبی، سیرالاعلام النبلاء،، ج۱۴، ص۴۵۳، چاپ شعیب ارنؤوط و اکرم بوشیی، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.
۳۲. ↑ عبدالکریم بن محمد سمعانی، الانساب، ج۱، ص۳۷۶، چاپ عبدالله عمر بارودی، بیروت ۱۴۰۸/ ۱۹۸۸.
۳۳. ↑ ابن عدی، الکامل فی ضعفاء الرجال، ج۴، ص۱۵۷۹، بیروت ۱۴۰۴ـ ۱۴۰۵/ ۱۹۸۴ـ ۱۹۸۵.
۳۴. ↑ احمدبن علی خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۱۰، ص۱۱۵، بیروت ۱۴۱۷/ ۱۹۹۷.    
۳۵. ↑ محمدبن احمد ذهبی، تذکرة الحفاظ، ج۱۴، ص۴۵۲، حیدرآباد دکن ۱۳۷۶ـ ۱۳۷۸/ ۱۹۵۶ـ ۱۹۵۸، چاپ افست بیروت.
۳۶. ↑ ابن حجر عسقلانی، لسان المیزان، ج۳، ص۳۴۰، بیروت ۱۳۹۰/۱۹۷۱.
۳۷. ↑ ابن کثیر، البدایة و النهایة فی التاریخ، ج۱۱، ص۱۶۳، مصر.
۳۸. ↑ احمدبن علی خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۱۰، ص۱۱۶، بیروت ۱۴۱۷/ ۱۹۹۷.    
۳۹. ↑ عباس قمی، الکنی و الالقاب، ج۲، ص۷۸، صیدا ۱۳۵۸، چاپ افست قم.
۴۰. ↑ عباس قمی، الکنی و الالقاب، ج۱، ص۱۲۲ـ۱۲۳، صیدا ۱۳۵۸، چاپ افست قم.
۴۱. ↑ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۷، ص۲۰۷، بیروت ۱۳۸۵ـ۱۳۸۶/ ۱۹۶۵ـ۱۹۶۶.
۴۲. ↑ ابن عماد، شذرات الذّهب، ج۲، ص۲۷۵، بیروت.
۴۳. ↑ عمررضا کحّاله، معجم المؤلّفین، ج۶، ص۱۲۶، دمشق ۱۹۵۷ـ۱۹۶۱، چاپ افست بیروت.
۴۴. ↑ خیرالدین زرکلی، الا علام، ج۴، ص۱۱۹، بیروت ۱۹۸۶.
۴۵. ↑ ابن ندیم، الفهرست، ج۱، ص۲۸۸، چاپ رضا تجدد، تهران ۱۳۵۰ ش.
۴۶. ↑ محمدبن احمد ذهبی، تذکرة الحفاظ، ج۱۴، ص۴۴۱، حیدرآباد دکن ۱۳۷۶ـ ۱۳۷۸/ ۱۹۵۶ـ ۱۹۵۸، چاپ افست بیروت.
۴۷. ↑ مصطفی بن عبدالله حاجی خلیفه، کشف الظنون، ج۲، ص۱۷۳۶، بیروت ۱۴۱۰/ ۱۹۹۰.
۴۸. ↑ عمررضا کحّاله، معجم المؤلّفین، ج۶، ص۱۲۶، دمشق ۱۹۵۷ـ۱۹۶۱، چاپ افست بیروت.
۴۹. ↑ خیرالدین زرکلی، الا علام، ج۴، ص۱۱۹، بیروت ۱۹۸۶.


دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «بغوی»، شماره۱۵۳۲.    


رده‌های این صفحه : تراجم | علمای اهل سنت | علمای قرن چهارم | علمای قرن سوم | محدثین اهل سنت
جعبه ابزار