صِنْو (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
صِنْو (به کسر صاد و سکون نون) از
واژگان قرآن کریم به معنای شاخه‌ای که از ریشه بروید.
به معنای روییدن دو
خرما از بن را نیز گویند.
صِنْو به معنای شاخه‌ای است که از ریشه بروید.
گویند:
«هُمَا صِنْوَا نَخْلَةٍ» یعنی: آن دو شاخه یک خرمااند و ایضا:
«فُلَانٌ صِنْوُ اَبِیهِ» فلانی شاخه پدرش است.
در
الصحاح گوید: چون دو خرما و سه خرما از یک بن بروید هر یک
صنو آن دیگری است.
در
النهایه گفته:
صنو به معنی مثل است و اصل آن این است که دو خرما از یک بن بروید.
در
اقرب الموارد گوید: تثنیه آن
صنوان و صنیان (به فتح و ضم و کسر اول) باشد و جمع آن فقط
صنوان است.
در الصحاح تصریح شده که نون آن در جمع مرفوع است.
به موردی از
صِنْو که در
قرآن به کار رفته است، اشاره می‌شود:
(وَ جَنَّاتٌ مِنْ اَعْنابٍ وَ زَرْعٌ وَ نَخِیلٌ صِنْوانٌ وَ غَیْرُ صِنْوانٍ یُسْقی بِماءٍ واحِدٍ.) (و باغ‌هايى از
انگور و زراعت و نخل‌ها، و درختان ميوه گوناگون كه گاه بر يک پايه مى‌رويند و گاه بر دو پايه؛ و عجب آن كه همه آن‌ها از يک
آب سيراب مى‌شوند!)
مراد از
(صِنْوانٌ) در آیه نخل‌هایی که از یک بن برویند و مثل هم باشند، یعنی نخل‌های هم‌مثل، غیرهم مثل و آن در آیه، چنان‌که در
جوامع الجامع فرموده جمع
صنو است و تثنیه نیست.
صنو اگر فقط در نخل باشد آن وقت
(صِنْوانٌ) در آیه صفت
(نَخِیلٌ) است، و اگر در غیر آن نیز باشد.
چنان‌که در اقرب الموارد گوید: به قولی
صنو عمومیت دارد در هر دو فرع که از یک اصل خارج شوند خرما باشد یا غیر آن.
در این صورت می‌شود که صفت
(جَنَّاتٌ... وَ زَرْعٌ وَ نَخِیلٌ) باشد، ولی در آیه ظاهرا فقط صفت «نَخِیلٌ» است.
برخی از مواردی که در «
نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
امام علی (صلوات‌الله‌علیه) در قرابت خویش به رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرموده است:
«وَأَنَا مِنْ رَسُولِ اللهِ (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) كَالصِّنْوِ مِنَ الصِّنْوِ، وَالذِّرَاعِ مِنَ الْعَضُدِ.» یعنی: «من از
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) مانند شاخه از شاخه و ذراع از بازو هستم.»
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «صنو»، ج۴، ص۱۵۶-۱۵۷.
