شناخت حکم (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
طبق آیات
قرآن کریم، شناخت احکام الهی لازم است و خداوند منابع
شناخت احکام را معرفی کرده است.
دانش و
فرهنگ بالاى اجتماعى، زمينه‌ساز درك عميق‌تر
حدود و احكام الهى و پذيرش آنها:
۱. «فَإِنْ طَلَّقَها فَلا تَحِلُّ لَهُ مِنْ بَعْدُ حَتَّى تَنْكِحَ زَوْجاً غَيْرَهُ فَإِنْ طَلَّقَها فَلا جُناحَ عَلَيْهِما أَنْ يَتَراجَعا إِنْ ظَنَّا أَنْ يُقِيما حُدُودَ اللَّهِ وَ تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ يُبَيِّنُها لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ؛
اگر (بعد از دو
طلاق و
رجوع، بار ديگر) او را طلاق داد، از آن به بعد،
زن بر او
حلال نخواهد بود، مگر اينكه همسر ديگري انتخاب كند (و با او
آمیزش جنسي نمايد. در اين صورت،) اگر (
همسر دوم) او را طلاق گفت، گناهي ندارد كه بازگشت كنند، (و با همسر اول، دوباره
ازدواج نمايد،) در صورتي كه اميد داشته باشند كه حدود الهي را محترم مي‌شمرند. اينها حدود الهي است كه (خدا) آن را براي گروهي كه آگاهند، بيان مي‌نمايد.»
۲. «الْأَعْرابُ أَشَدُّ كُفْراً وَ نِفاقاً وَ أَجْدَرُ أَلَّا يَعْلَمُوا حُدُودَ ما أَنْزَلَ اللَّهُ عَلى رَسُولِهِ ...؛
عربهاي باديه نشين
کفر و نفاقشان شديدتر است و به
جهل از حدود (و مرزهاي) آنچه خدا بر پيامبرش نازل كرده سزاوارترند....» تأكيد بر دور بودن
بادیه‌نشینان از درك حدود الهى، اين نكته را مى‌فهماند كه
تمدّن و بهره‌مندى از دانش، زمينه مناسبى براى درك احكام است.
لزوم
تلاش براى
شناخت و
استنباط احكام الهى:
«وَ ما كانَ الْمُؤْمِنُونَ لِيَنْفِرُوا كَافَّةً فَلَوْ لا نَفَرَ مِنْ كُلِّ فِرْقَةٍ مِنْهُمْ
طائِفَةٌ لِيَتَفَقَّهُوا فِي الدِّينِ وَ لِيُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذا رَجَعُوا إِلَيْهِمْ لَعَلَّهُمْ يَحْذَرُونَ؛
شايسته نيست، مؤمنان همگي (به سوي ميدان جهاد) كوچ كنند، چرا از هر گروهي،
طايفه اي از آنان كوچ نمي‌كند (و
طايفه اي بماند) تا در
دین (و
معارف و احكام
اسلام) آگاهي پيدا كنند و به هنگام بازگشت به سوي قوم خود آنها را
انذار نمايند تا (از مخالفت فرمان پروردگار) بترسند و خودداري كنند.»
منابع شناخت احکام الهی عبارتند از:
سنّت نبوى صلى‌الله‌عليه‌وآله، از منابع احكام
:
۱. «رَبَّنا وَ ابْعَثْ فِيهِمْ رَسُولًا مِنْهُمْ يَتْلُوا عَلَيْهِمْ آياتِكَ وَ يُعَلِّمُهُمُ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ ...؛
پروردگارا! در ميان آنها پيامبري از خودشان مبعوث كن، تا آيات تو را بر آنها بخواند، و آنها را
کتاب و
حکمت بياموزد ....»
۲. «قُلْ أَطِيعُوا اللَّهَ وَ الرَّسُولَ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ الْكافِرِينَ؛
بگو: از خدا و فرستاده (او)، اطاعت كنيد! و اگر سرپيچي كنيد، خداوند كافران را دوست نميدارد.»
۳. «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تُطِيعُوا فَرِيقاً مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ يَرُدُّوكُمْ بَعْدَ إِيمانِكُمْ كافِرِينَ وَ كَيْفَ تَكْفُرُونَ وَ أَنْتُمْ تُتْلى عَلَيْكُمْ آياتُ اللَّهِ وَ فِيكُمْ رَسُولُهُ ...؛
اي كساني كه ايمان آورده ايد! اگر از گروهي از
اهل کتاب (كه كارشان نفاق افكني و شعله ور ساختن آتش
کینه و
عداوت است)
اطاعت كنيد شما را پس از ايمان به
کفر باز مي‌گردانند.و چگونه ممكن است شما كافر شويد با اينكه (در دامان وحي قرار گرفته ايد و) آيات خدا بر شما خوانده مي‌شود، و پيامبر او در ميان شماست؟!....»
۳. «وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعاً ...؛
و همگي به ريسمان خدا ( قرآن و اسلام و هر گونه وسيله ارتباط ديگر) چنگ زنيد....» مقصود از «حبل اللَّه» قرآن و
پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله است و خداونددر اين آيه
جامعه اسلامى را به
تمسک به قرآن و سنت فرمان مى‌دهد.
۴. «وَ أَطِيعُوا اللَّهَ وَ الرَّسُولَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ؛
و خدا و پيامبر را اطاعت كنيد، تا مشمول
رحمت شويد!»
۵. «لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ إِذْ بَعَثَ فِيهِمْ رَسُولًا مِنْ أَنْفُسِهِمْ يَتْلُوا عَلَيْهِمْ آياتِهِ وَ يُزَكِّيهِمْ وَ يُعَلِّمُهُمُ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ ...؛
خداوند بر مؤ منان منت نهاد ( نعمت بزرگي بخشيد) هنگامي كه در ميان آنها، پيامبري از جنس خودشان برانگيخت؛ كه آيات او را بر آنها بخواند، و كتاب و حكمت به آنها بياموزد....»
۶. «وَ مَنْ يَعْصِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ يَتَعَدَّ حُدُودَهُ يُدْخِلْهُ ناراً خالِداً فِيها وَ لَهُ عَذابٌ مُهِينٌ؛
و آن كس كه نافرماني خدا و پيامبرش را كند و از مرزهاي او تجاوز نمايد، او رادر آتشي وارد مي‌كند كه جاودانه در آن خواهد ماند، و براي او
مجازات خوار كننده اي است. »
۷. «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ فَإِنْ تَنازَعْتُمْ فِي شَيْ‌ءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَ الرَّسُولِ إِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ ذلِكَ خَيْرٌ وَ أَحْسَنُ تَأْوِيلًا؛
اي كساني كه ايمان آورده ايد! اطاعت كنيد خدا را و اطاعت كنيد پيامبر خدا و صاحبان امر را، و هر گاه در چيزي نزاع كرديد آنرا به خدا و پيامبر ارجاع دهيد اگر ايمان به خدا و روز
رستاخیز داريد، اين براي شما بهتر و عاقبت و پايانش نيكوتر است.»
۸. «وَ إِذا قِيلَ لَهُمْ تَعالَوْا إِلى ما أَنْزَلَ اللَّهُ وَ إِلَى الرَّسُولِ رَأَيْتَ الْمُنافِقِينَ يَصُدُّونَ عَنْكَ صُدُوداً؛
و هنگامي كه به آنها گفته مي شود: به سوي آنچه خدا نازل كرده، و به سوي پيامبر بياييد، منافقان را مي بيني كه از قبول دعوت تو
اعراض مي‌كنند.»
۹. «فَلا وَ رَبِّكَ لا يُؤْمِنُونَ حَتَّى يُحَكِّمُوكَ فِيما شَجَرَ بَيْنَهُمْ ثُمَّ لا يَجِدُوا فِي أَنْفُسِهِمْ حَرَجاً مِمَّا قَضَيْتَ وَ يُسَلِّمُوا تَسْلِيماً؛
به پروردگارت سوگند كه آنها مؤ من نخواهند بود، مگر اينكه تو را در اختلافات خود به
داوری طلبند؛ و سپس در دل خود از داوري تو احساس ناراحتي نكنند، و كاملا
تسلیم باشند.»
۱۰. «مَنْ يُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطاعَ اللَّهَ وَ مَنْ تَوَلَّى فَما أَرْسَلْناكَ عَلَيْهِمْ حَفِيظاً؛
كسي كه از پيامبر اطاعت كند اطاعت خدا كرده و كسي كه سرباز زند تو در برابر او مسئول نيستي.»
۱۱. «وَ إِذا جاءَهُمْ أَمْرٌ مِنَ الْأَمْنِ أَوِ الْخَوْفِ أَذاعُوا بِهِ وَ لَوْ رَدُّوهُ إِلَى الرَّسُولِ وَ إِلى أُولِي الْأَمْرِ مِنْهُمْ لَعَلِمَهُ الَّذِينَ يَسْتَنْبِطُونَهُ مِنْهُمْ ...؛
و هنگامي كه خبري از
پیروزی و
شکست به آنها برسد، (بدون
تحقیق) آنرا شايع مي‌سازند، و اگر آنرا به پيامبر و پيشوايان (كه قدرت تشخيص كافي دارند) ارجاع كنند، از ريشه هاي مسائل آگاه خواهند شد....»
۱۲. «إِنَّا أَنْزَلْنا إِلَيْكَ الْكِتابَ بِالْحَقِّ لِتَحْكُمَ بَيْنَ النَّاسِ بِما أَراكَ اللَّهُ ...؛
ما اين كتاب را به حق بر تو فرستاديم تا به آنچه خداوند به تو آموخته، در ميان مردم
قضاوت كني و از كساني مباش كه از خائنان حمايت نمائي.»
۱۳. «وَ مَنْ يُشاقِقِ الرَّسُولَ مِنْ بَعْدِ ما تَبَيَّنَ لَهُ الْهُدى وَ يَتَّبِعْ غَيْرَ سَبِيلِ الْمُؤْمِنِينَ نُوَلِّهِ ما تَوَلَّى وَ نُصْلِهِ جَهَنَّمَ وَ ساءَتْ مَصِيراً؛
كسي كه بعد از آشكار شدن حق از در مخالفت با پيامبر در آيد و از راهي جز راه مومنان پيروي كند ما او را به همان راه كه مي‌رود مي‌بريم و به
دوزخ داخل مي‌كنيم و جايگاه بدي دارد.»
۱۴. «وَ إِذا قِيلَ لَهُمْ تَعالَوْا إِلى ما أَنْزَلَ اللَّهُ وَ إِلَى الرَّسُولِ قالُوا حَسْبُنا ما وَجَدْنا عَلَيْهِ آباءَنا أَ وَ لَوْ كانَ آباؤُهُمْ لا يَعْلَمُونَ شَيْئاً وَ لا يَهْتَدُونَ؛
و هنگامي كه به آنها گفته شود، به سوي آنچه خدا نازل كرده و به سوي پيامبر بيائيد مي‌گويند آنچه را از پدران خود يافته ايم ما را بس است!، آيا نه چنين است كه پدران آنها چيزي نمي‌دانستند و هدايت نيافته بودند؟!»
۱۵. «الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِيَّ الْأُمِّيَّ الَّذِي يَجِدُونَهُ مَكْتُوباً عِنْدَهُمْ فِي التَّوْراةِ وَ الْإِنْجِيلِ يَأْمُرُهُمْ بِالْمَعْرُوفِ وَ يَنْهاهُمْ عَنِ الْمُنْكَرِ وَ يُحِلُّ لَهُمُ الطَّيِّباتِ وَ يُحَرِّمُ عَلَيْهِمُ الْخَبائِثَ وَ يَضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَ الْأَغْلالَ الَّتِي كانَتْ عَلَيْهِمْ ...؛
آنها كه از فرستاده (خدا) پيامبر «امي» پيروي مي‌كنند كسي كه صفاتش را در تورات و انجيلي كه نزدشان است مي‌يابند و آنها را به معروف دستور مي‌دهد و از منكر باز مي‌دارد، پاكيزه ها را براي آنها حلال مي‌شمرد، ناپاكها را تحريم مي‌كند، و بارهاي سنگين و زنجيرهائي را كه بر آنها بود....»
۱۶. «قُلْ يا أَيُّهَا النَّاسُ إِنِّي رَسُولُ اللَّهِ إِلَيْكُمْ جَمِيعاً ... فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ النَّبِيِّ الْأُمِّيِّ الَّذِي يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ كَلِماتِهِ وَ اتَّبِعُوهُ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ؛
بگو: اي مردم! من فرستاده خدا به سوي همه شما هستم... پس ايمان بياوريد به خدا و فرستاده اش، آن پيامبر درس نخوانده اي كه ايمان به خدا و كلماتش دارد و از او پيروي كنيد تا
هدایت يابيد.»
۱۷. «... وَ أَطِيعُوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ؛
... و اطاعت خدا و پيامبرش را كنيد اگر ايمان داريد.»
۱۸. «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ لا تَوَلَّوْا عَنْهُ وَ أَنْتُمْ تَسْمَعُونَ؛
اي كساني كه ايمان آورده ايد اطاعت خدا و پيامبرش را كنيد و سرپيچي ننمائيد در حالي كه سخنان او را مي‌شنويد.»
۱۹. «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَجِيبُوا لِلَّهِ وَ لِلرَّسُولِ إِذا دَعاكُمْ لِما يُحْيِيكُمْ ...؛
اي كساني كه ايمان آورده ايد دعوت خدا و پيامبر را اجابت كنيد هنگامي كه شما را به سوي چيزي مي‌خواند كه مايه حياتتان است....»
۲۰. «وَ أَطِيعُوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ لا تَنازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَ تَذْهَبَ رِيحُكُمْ ...؛
و اطاعت (فرمان) خدا و پيامبرش نمائيد و نزاع (و كشمكش) مكنيد تا سست نشوند و قدرت (و شوكت و هيبت) شما از ميان نرود....»
۲۱. «قُلْ أَطِيعُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّما عَلَيْهِ ما حُمِّلَ وَ عَلَيْكُمْ ما حُمِّلْتُمْ وَ إِنْ تُطِيعُوهُ تَهْتَدُوا ...؛
بگو اطاعت خدا و اطاعت پيامبرش كنيد، و اگر سرپيچي كنيد پيامبر مسئول اعمال خويش است و شما مسئول اعمال خود، اما اگر از او اطاعت كنيد هدايت خواهيد شد....»
۲۱. «... وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ؛
... و رسول (خدا) را اطاعت كنيد تا مشمول رحمت (او) شويد.»
۲۲. «لَقَدْ كانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ كانَ يَرْجُوا اللَّهَ وَ الْيَوْمَ الْآخِرَ وَ ذَكَرَ اللَّهَ كَثِيراً؛
براي شما در زندگي رسول خدا سرمشق نيكوئي بود، براي آنها كه اميد به رحمت خدا و روز رستاخيز دارند، و خدا را بسيار ياد مي‌كنند.»
۲۳. «وَ ما كانَ لِمُؤْمِنٍ وَ لا مُؤْمِنَةٍ إِذا قَضَى اللَّهُ وَ رَسُولُهُ أَمْراً أَنْ يَكُونَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ وَ مَنْ يَعْصِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ فَقَدْ ضَلَّ ضَلالًا مُبِيناً؛
هيچ مرد و زن با ايماني حق ندارد هنگامي كه خدا و پيامبرش امري را لازم بدانند اختياري از خود (در برابر فرمان خدا) داشته باشد، و هر كس نافرماني خدا و رسولش را كند به گمراهي آشكاري گرفتار شده است.»
۲۴. «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ ...؛
اي كساني كه ايمان آورده ايد اطاعت كنيد خدا، و اطاعت كنيد رسول خدا را....»
۲۵. «... وَ مَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ يُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ وَ مَنْ يَتَوَلَّ يُعَذِّبْهُ عَذاباً أَلِيماً؛
... و هركس كه اطاعت خدا و رسولش نمايد او را در باغهائي (از بهشت) وارد مي‌سازد كه نهرها از زير درختانش جاري است، و آن كس كه سرپيچي كند او را به عذاب دردناكي گرفتار مي‌كند.»
۲۶. «... وَ أَطِيعُوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ ...؛
...و خدا و روسل خدا را اطاعت کنید....»
۲۷. «... وَ ما آتاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَ ما نَهاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا ...؛
... آنچه را رسول خدا براي شما آورده بگيريد و اجرا كنيد، و آنچه را از آن نهي كرده خودداري نمائيد....»
۲۸. «هُوَ الَّذِي بَعَثَ فِي الْأُمِّيِّينَ رَسُولًا مِنْهُمْ يَتْلُوا عَلَيْهِمْ آياتِهِ وَ يُزَكِّيهِمْ وَ يُعَلِّمُهُمُ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ ...؛
او كسي است كه در ميان جمعيت درس نخوانده رسولي از خودشان برانگيخت تا آياتش را بر آنها بخواند، و آنها را پاكيزه كند، و
کتاب و
حکمت بياموزد....»بنا بر قولى، مقصود از «الحكمة» در آيات ياد شده
سنّت پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله است.
۲۹. «وَ أَطِيعُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ فَإِنْ تَوَلَّيْتُمْ فَإِنَّما عَلى رَسُولِنَا الْبَلاغُ الْمُبِينُ؛
و اطاعت كنيد خدا را، و اطاعت كنيد پيامبر را، و اگر رويگردان شويد رسول ما جز ابلاغ آشكار وظيفه اي ندارد.»
قرآن و آيات آن، حامل احكام و فرمانهاى الهى به مردم:
۱. «وَ كَيْفَ تَكْفُرُونَ وَ أَنْتُمْ تُتْلى عَلَيْكُمْ آياتُ اللَّهِ ...؛
و چگونه ممكن است شما
کافر شويد با اينكه (در دامان وحي قرار گرفته ايد و) آيات خدا بر شما خوانده مي‌شود؟ ....»
۲. «وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ ...؛
و همگي به
ریسمان خدا (
قرآن و
اسلام و هر گونه وسيله ارتباط ديگر) چنگ زنيد....»طبق يك احتمال، مقصود از «حبل اللّه» قرآن است.
۳. «وَ أَنْزَلْنا إِلَيْكَ الْكِتابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ الْكِتابِ وَ مُهَيْمِناً عَلَيْهِ فَاحْكُمْ بَيْنَهُمْ بِما أَنْزَلَ اللَّهُ وَ لا تَتَّبِعْ أَهْواءَهُمْ عَمَّا جاءَكَ مِنَ الْحَقِ ...؛
و اين كتاب را به حق بر تو نازل كرديم، در حالي كه كتب پيشين را تصديق مي‌كند و حافظ و نگاهبان آنها است، بنابراين بر طبق احكامي كه خدا نازل كرده در ميان آنها حكم كن، و از هوا و هوسهاي آنها پيروي مكن، و از احكام الهي روي مگردان....»
۴. «وَ أَنِ احْكُمْ بَيْنَهُمْ بِما أَنْزَلَ اللَّهُ وَ لا تَتَّبِعْ أَهْواءَهُمْ وَ احْذَرْهُمْ أَنْ يَفْتِنُوكَ عَنْ بَعْضِ ما أَنْزَلَ اللَّهُ إِلَيْكَ ... أَ فَحُكْمَ الْجاهِلِيَّةِ يَبْغُونَ وَ مَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ حُكْماً لِقَوْمٍ يُوقِنُونَ؛
و بايد در ميان آنها (اهل كتاب) طبق آنچه خداوند نازل كرده حكم كني و از هوسهاي آنان پيروي مكن و بر حذر باش كه مبادا تو را از بعض احكامي كه خدا بر تو نازل كرده منحرف سازند... آيا آنها حكم جاهليت را (از تو) مي‌خواهند، و چه كسي براي افراد با ايمان بهتر از خدا حكم مي‌كند؟»
۵. «أَ فَغَيْرَ اللَّهِ أَبْتَغِي حَكَماً وَ هُوَ الَّذِي أَنْزَلَ إِلَيْكُمُ الْكِتابَ مُفَصَّلًا ...؛
آيا (با اين حال) غير خدا را به داوري بطلبم در حالي كه او است كه اين كتاب آسماني را كه همه چيز در آن آمده فرستاده است ....»
۶. «... وَ أَنْزَلْنا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ ما نُزِّلَ إِلَيْهِمْ ...؛
... و ما اين ذكر (قرآن) را بر تو نازل كرديم تا آنچه به سوي مردم نازل شده است براي آنها تبيين كني....»
وحی الهى، از منابع
تشریع و
تبیین احكام:
۱. «وَ لْيَحْكُمْ أَهْلُ الْإِنْجِيلِ بِما أَنْزَلَ اللَّهُ فِيهِ وَ مَنْ لَمْ يَحْكُمْ بِما أَنْزَلَ اللَّهُ فَأُولئِكَ هُمُ الْفاسِقُونَ؛
به اهل انجيل (پيروان مسيح) گفتيم بايد به آنچه خداوند در آن نازل كرده حكم كنند و كساني كه بر طبق آنچه خدا نازل كرده حكم نمي‌كنند فاسق هستند.»
۲. «قُلْ لا أَجِدُ فِي ما أُوحِيَ إِلَيَّ مُحَرَّماً عَلى طاعِمٍ يَطْعَمُهُ إِلَّا أَنْ يَكُونَ مَيْتَةً أَوْ دَماً مَسْفُوحاً أَوْ لَحْمَ خِنزِيرٍ فَإِنَّهُ رِجْسٌ أَوْ فِسْقاً أُهِلَّ لِغَيْرِ اللَّهِ ...؛
بگو در آنچه بر من وحي شده، هيچ حرامي بر كسي كه غذائي مي‌خورد نمي‌يابم بجز اينكه مردار باشد يا خوني كه (از بدن حيوان) بيرون ريخته يا گوشت خوك كه اينها همه پليدند، يا حيواني كه در طريق گناه به هنگام سر بريدن، نام غير خدا (نام بتها) بر آنها برده شده است...»
۳. «وَ لا تَقْتُلُوا أَوْلادَكُمْ خَشْيَةَ إِمْلاقٍ نَحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَ إِيَّاكُمْ إِنَّ قَتْلَهُمْ كانَ خِطْأً كَبِيراً وَ لا تَقْرَبُوا الزِّنى إِنَّهُ كانَ فاحِشَةً وَ ساءَ سَبِيلًا وَ لا تَقْتُلُوا النَّفْسَ الَّتِي حَرَّمَ اللَّهُ إِلَّا بِالْحَقِّ وَ مَنْ قُتِلَ مَظْلُوماً فَقَدْ جَعَلْنا لِوَلِيِّهِ سُلْطاناً فَلا يُسْرِفْ فِي الْقَتْلِ إِنَّهُ كانَ مَنْصُوراً وَ لا تَقْرَبُوا مالَ الْيَتِيمِ إِلَّا بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ حَتَّى يَبْلُغَ أَشُدَّهُ وَ أَوْفُوا بِالْعَهْدِ إِنَّ الْعَهْدَ كانَ مَسْؤُلًا وَ أَوْفُوا الْكَيْلَ إِذا كِلْتُمْ وَ زِنُوا بِالْقِسْطاسِ الْمُسْتَقِيمِ ذلِكَ خَيْرٌ وَ أَحْسَنُ تَأْوِيلًا وَ لا تَقْفُ ما لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَ الْبَصَرَ وَ الْفُؤادَ كُلُّ أُولئِكَ كانَ عَنْهُ مَسْؤُلًا وَ لا تَمْشِ فِي الْأَرْضِ مَرَحاً ... ذلِكَ مِمَّا أَوْحى إِلَيْكَ رَبُّكَ مِنَ الْحِكْمَةِ ...؛
و فرزندانتان را از
ترس فقر به
قتل نرسانيد، ما آنها و شما را
روزی مي‌دهيم، مسلما قتل آنها
گناه بزرگي است. و نزديك
زنا نشويد كه كار بسيار زشت و بد راهي است.و كسي را كه خداوند خونش را حرام شمرده به قتل نرسانيد، جز به حق، و آن كس كه
مظلوم كشته شده براي وليش
سلطه (حق
قصاص) قرار داديم، اما در قتل
اسراف نكند، چرا كه او مورد حمايت است. و به مال
یتیم - جز به طريقي كه بهترين طريق است - نزديك نشويد تا به
سرحد بلوغ برسد، و به عهد (خود) وفا كنيد كه از عهد سؤ ال مي‌شود. و به هنگامي كه پيمانه مي‌كنيد حق پيمانه را ادا نمائيد و با ترازوي درست وزن كنيد اين براي شما بهتر و عاقبتش نيكوتر است. از آنچه نمي‌داني پيروي مكن، چرا كه
گوش و
چشم و دلها همه مسئولند! روي
زمین با
تکبر راه مرو... اين احكام از حكمتهائي است كه پروردگارت به تو وحي فرستاده،....»
۴. «شَرَعَ لَكُمْ مِنَ الدِّينِ ما وَصَّى بِهِ نُوحاً وَ الَّذِي أَوْحَيْنا إِلَيْكَ وَ ما وَصَّيْنا بِهِ إِبْراهِيمَ وَ مُوسى وَ عِيسى أَنْ أَقِيمُوا الدِّينَ وَ لا تَتَفَرَّقُوا فِيهِ ...؛
آئيني را براي شما تشريع كرد كه به نوح توصيه كرده بود، و آنچه را بر تو وحي فرستاديم و به ابراهيم و موسي و عيسي سفارش نموديم كه دين را برپا داريد و در آن تفرقه ايجاد نكنيد....»
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱۲، ص۵۴، برگرفته از مقاله «شناخت حکم».
