• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سَلْس (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





سَلْس (بر وزن عقل) از واژگان نهج البلاغه به معنای سهولت و انقیاد است.
و سَلَس بر وزن شرف به معنای مطیع است.
شش مورد از این واژه در نهج البلاغه آمده است.



سَلس به معنای سهولت و انقیاد آمده است.
سَلَس بر وزن شرف به معنای مطیع است.


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد:


۲.۱ - سَلِسَ - حکمت ۱۴۷ (کمبودی یاران)

امام علی (علیه‌السلام) در حکمت ۱۴۷ فرموده:
«بَلى أَصَبْتُ.... أَوْ مَنْهوماً بِالَّلذَّةِ، سَلِسَ الْقيادِ للشَّهْوَةِ.»
«من برای علم خودم حاملانی پیدا نکردم بلی پیدا کردم آدمی که گرسنه لذت و سهل‌الاطاعه است برای شهوت

۲.۲ - أَسْلَسَ - خطبه ۳ (خشونت عمر)

سَلَس بر وزن شرف به معنای مطیع است. و در وصف خشونت عمر بن الخطاب فرموده است:
«فَصاحِبُها كَراكِبِ الصَّعْبَةِ، إِنْ أَشْنَقَ لَها خَرَمَ، وَ إِنْ أَسْلَسَ لَها تَقَحَّمَ.»
«رفیق آن حوزه خشن مانند سوار شونده شتر تندخو و ناآرام بود که اگر زمام او را نگاه دارد بینی‌اش می‌شکافد و اگر زمام آنرا رها کند خود را به مهلکه می‌اندازد.»

۲.۳ - أَسْلَسُ - نامه ۴۵ (دنیا)

و خطاب به دنیا فرموده:
«وَ لا أَسْلَسُ لَكِ فَتَقوديني.»
«من به تو مطیع نمی‌شوم تا جلو افتاده و مرا پشت سر خود بکشی.»
شش مورد از واژه سلس در نهج البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۵۴۵.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۴، ص۷۸.    
۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۰۹، حکمت ۱۳۹.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۱۸۸، حکمت ۱۴۷.    
۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۴۹۶، حکمت ۱۴۷.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۷۳، حکمت ۱۴۷.    
۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۴۵.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۴۸.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۳، ص۲۰۲.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۲۲۳.    
۱۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۸، ص۳۵۱.    
۱۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۲، خطبه ۳.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۲۸، خطبه ۳.    
۱۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۴۸، خطبه ۳.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۹، خطبه ۳.    
۱۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۰۳.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۱۵.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱، ص۳۴۶.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۳، ص۴۸.    
۲۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱، ص۱۷۱.    
۲۱. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۶۸۳، نامه ۴۵.    
۲۲. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۸۳، نامه ۴۵.    
۲۳. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۴۱۹، نامه ۴۵.    
۲۴. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۵۵، نامه ۴۵.    
۲۵. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۶۹.    
۲۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۹۲.    
۲۷. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۰، ص۲۲۴.    
۲۸. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۰، ص۱۲۴.    
۲۹. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۶، ص۲۹۵.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «سلس»، ج۱، ص۵۴۵.    






جعبه ابزار