• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ذوق (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





ذَوْق (به فتح ذال و سکون واو) از واژگان قرآن کریم به معنای چشیدن است.



ذَوْق به معنای چشیدن است.
راغب می‌گويد: استعمال آن در قليل است زيرا كه به كثير، خوردن اطلاق می‌شود نه چشيدن در قرآن درباره عذاب آمده در عرف هر چند در قليل معروف است ولى صلاحيت دارد كه از آن كثرت نيز اراده شود.


به مواردی از ذَوْق که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - ذاقَتْ‌ (آیه ۹ سوره طلاق)

(فَذاقَتْ‌ وَبالَ أَمْرِها) يعنى «سنگينى و نتيجه كار خود را چشيد.»

۲.۲ - أَذَقْناهُ‌ (آیه ۵۰ سوره فصلت)

بيشتر استعمال آن در قرآن درباره عذاب است و گاهى در رحمت نيز به كار رفته مثل‌ (وَ لَئِنْ‌ أَذَقْناهُ‌ رَحْمَةً مِنَّا مِنْ بَعْدِ ضَرَّاءَ ...) (و هرگاه بعد از ناراحتى كه به او رسيده رحمتى از سوى خود به او بچشانيم ....)

۲.۳ - أَذاقَهَا (آیه ۱۱۲ سوره نحل)

(فَكَفَرَتْ بِأَنْعُمِ اللَّهِ‌ فَأَذاقَهَا اللَّهُ لِباسَ الْجُوعِ وَ الْخَوْفِ ...) (امّا نعمتهاى خدا را ناسپاسى كردند؛ و خداوند بخاطر اعمالى كه انجام مى‌دادند، لباس گرسنگى و ترس را بر آنها پوشانيد.)
درباره اضافه لباس به جوع و خوف در المیزان می‌گويد آن دلالت بر احاطه و شمول دارد يعنى گرسنگی و ترس به همه آنها رسيد و احاطه كرد چنانكه لباس بدن را احاطه می‌كند.

۲.۴ - ذائِقُة

و نيز آمده‌ (كُلُّ نَفْسٍ‌ ذائِقَةُ الْمَوْتِ) (هر انسانى مرگ را مى‌چشد.)


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۳، ص۳۱.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۳۳۲.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ج۵، ص۱۶۵.    
۴. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۳۳۲.    
۵. طلاق/سوره۶۵، آیه۹.    
۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۵۴۴.    
۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۳۲۴.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۵، ص۱۱۳.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۴۶۵.    
۱۰. فصلت/سوره۴۱، آیه۵۰.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۴۸۲.    
۱۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۷، ص۶۱۰.    
۱۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۷، ص۴۰۲.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۲، ص۸۲.    
۱۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۲۸.    
۱۶. نحل/سوره۱۶، آیه۱۱۲.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۲۸۰.    
۱۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۲، ص۵۲۳.    
۱۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۲، ص۳۶۲.    
۲۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۴، ص۶۲.    
۲۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۶۰۰.    
۲۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۲، ص۳۶۳.    
۲۳. آل‌عمران/سوره۳، آیه۱۸۵.    
۲۴. انبیاء/سوره۲۱، آیه۳۵.    
۲۵. عنکبوت/سوره۲۹، آیه۵۷.    
۲۶. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۷۴.    
۲۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۴، ص۱۳۱.    
۲۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۴، ص۸۳.    
۲۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۴، ص۳۷۴.    
۳۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۲، ص۹۰۲.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «ذوق»، ج۳، ص۳۱.    






جعبه ابزار