ذوق (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ذَوْق (به فتح ذال و سکون واو) و مذَاق (به فتح میم) از
واژگان نهج البلاغه به معنای چشیدن هستند. از ماده ذوق، هشت مورد در
نهج البلاغه آمده است.
ذَوْق به معنای چشيدن است.
امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره
استغفار واقعى فرموده:
«وَ السَّادِسُ: أَنْ تُذِيقَ الْجِسْمَ أَلَمَ الطَّاعَةِ كَمَا أَذَقْتَهُ حَلاَوَةَ الْمَعْصِيَةِ. فَعِنْدَ ذلِكَ تَقُولُ: أَسْتَغْفِرُاللهَ.» يعنى: «ششم آن است كه به بدن خويش درد
اطاعت را بچشانى چنانكه شيرينى
معصیت را چشانده‌اى، بعد بگوئى
استغفر اللّه.»
(شرح‌های حکمت:
)
«مذاق»
مصدر میمی است. «ذَاقَهُ مذَاقاً: اختبر طعمهُ.»
به اهل
بصره فرمود:
«فَإِنْ أَطَعْتُمُوني فَإِنِّي حَامِلُكُمْ إِنْ شَاءَ اللهُ عَلَى سَبِيلِ الْجَنَّةِ، وَ إِنْ كَانَ ذَا مَشَقَّة شَدِيدَة وَ مَذَاقَة مَرِيرَة.» «اگر از من اطاعت كنيد ان شاء اللّه شما را به راه
بهشت مى‌برم هر چند اطاعت من داراى زحمت شديد و چشيدن تلخى است.»
(شرح‌های خطبه:
)
ذواق به معنای
طعم شى‌ء است.
كلمه
«الاَذْوَاقِ و الَمشَامِّ» (ذائقه و شامّه)
(شرح‌های خطبه:
) ظاهرا جمع ذواق باشد.
از اين كلمه هشت مورد در «نهج البلاغه» آمده است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ذوق»، ج۱، ص۴۲۰.
