ذَوْق (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ذَوْق (به فتح ذال و سکون واو) از
واژگان نهج البلاغه به معنای چشیدن است.
این واژه دارای مشتقاتی است که در
نهج البلاغه به کار رفته است، مانند:
• مَذاق (به فتح میم) به معنای چشیدن، است؛
• ذَواق (به فتح میم) به معنای طعم شى‌ء است؛
• اَذْواق (به فتح همزه و سکون ذال) جمع ذَواق است.
از این ماده هشت مورد در نهج البلاغه آمده است.
ذَوْق به معنای چشيدن است.
مَذاق مصدر ميمى به معنی چشیدن است. «
ذاقه مذاقا: اختبر طعمه.»
ذَواق به معنای طعم شى‌ء است.
اَذْواق ظاهرا جمع
ذَواق است.
برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره
استغفار واقعى فرموده:
«وَ السّادِسُ: أَنْ تُذيقَ الْجِسْمَ أَلَمَ الطّاعَةِ كَما أَذَقْتَهُ حَلاوَةَ الْمَعْصيَةِ. فَعِنْدَ ذلِکَ تَقُولُ: أَسْتَغْفِرُاللهَ.» يعنى: «ششم آن است كه به بدن خويش درد
اطاعت را بچشانى چنانكه شيرينى
معصیت را چشانده‌اى، بعد بگویى استغفر اللّه.»
آن حضرت به اهل
بصره فرمود:
«فَإِنْ أَطَعْتُمونی فإِنّی حامِلُكُمْ إِنْ شاءَ اللهُ عَلَى سَبيلِ الْجَنَّةِ وَ إِنْ كانَ ذا مَشَقَّة شَديدَة وَ مَذاقَة مَريرَة.» «اگر از من اطاعت كنيد ان شاء اللّه شما را به راه
بهشت مى‌برم هر چند اطاعت من داراى زحمت شديد و چشيدن تلخى است.»
حضرت در جای دیگر فرمود:
«الاَذْواقِ و المشامِّ» (ذائقه و شامّه)
از اين كلمه هشت مورد در «نهج البلاغه» آمده است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ذوق»، ج۱، ص۴۲۰.
