خَصْف (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
خَصْف (به فتح خاء و سکون صاد) از
واژگان قرآن کریم به معنای چسباندن است.
اين كلمه فقط در دو محل در
قرآن مجید آمده است.
خَصْف به معنای چسباندن و قرار دادن است.
طبرسی فرمايد: اصل
خصف ضمّ و جمع كردن است.
در
اقرب الموارد آمده:
«خَصَفَ الْعُرْيَانُ الْوَرَقَ عَلَى بَدَنِهِ: أَلْصَقَهُ وَ أَطْبَقَهُ عَلَيْهِ وَرَقَةً وَرَقَةً لِيَسْتَتِرَ بِهِ وَ فِي الْقُرْآنِ وَ طَفِقا يَخْصِفانِ عَلَيْهِما مِنْ وَرَقِ الْجَنَّةِ.»
به مواردی از
خَصْف که در
قرآن به کار رفته است، اشاره می‌شود:
(وَ طَفِقا يَخْصِفانِ عَلَيْهِما مِنْ وَرَقِ الْجَنَّةِ) «شروع كردند بر دو عورت خويش از برگ‌هاى باغ بچسبانند و قرار دهند تا عورتشان مستور گردد.»
(فَأَكَلَا مِنْهَا فَبَدَتْ لَهُمَا سَوْآتُهُمَا وَ طَفِقَا يَخْصِفَانِ عَلَيْهِمَا مِن وَرَقِ الْجَنَّةِ وَ عَصَى آدَمُ رَبَّهُ فَغَوَى) (سرانجام هر دو از آن خوردند، و لباس بهشتى آنها فرو ريخت، و عورتشان آشكار گشت و از برگ‌هاى درختان بهشتى براى پوشاندن خود جامه دوختند. آرى آدم
پروردگارش را نافرمانى كرد، و از پاداش او و ماندن در بهشت محروم شد.)
به موردی که در «
نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
امام علی (علیه‌السلام) در وصف
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرموده:
«وَ يَخْصِفُ بَيَدِهِ نَعْلَهُ، وَ يَرْقَعُ بِيَدِهِ ثَوْبَهُ» «با دست خود كفش خويش را می‌دوخت و لباس خويش را وصله مى‌زد.»
حدیث «
«خَاصِفِ النَّعْلِ»» كه آن حضرت درباره
علی (علیه‌السلام) فرمود مشهور است.
ابوسعید خدری نقل كرده رسول خدا فرمود: از شما كسى است كه روى
تأویل قرآن می‌جنگد چنان كه من روى
تنزیل جهاد كردم.
ابوبکر گفت: او منم؟ فرمود نه.
عمر گفت: او منم؟ فرمود:
«لَا وَ لَكِنَّهُ خَاصِفُ النَّعْلِ.» متوجه شديم، ديديم على (علیه‌السلام) كفش آن حضرت را وصله می‌زند.
اين كلمه فقط در دو محل در
قرآن مجيد آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «خصف»، ج۲، ص۲۵۳.
