جَدَل (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جَدَل: (وَ یُجادِلُ الَّذینَ کَفَرُوا) «جَدَل» از مادّه
«جِدال» به معنای گفتگوئی است که بر اساس
نزاع و تسلط بر دیگری صورت گیرد؛ و بنابراین «
مجادله» به معنای آن است که دو نفر در برابر هم به جر و بحث و
مشاجره برخیزند.
این کلمه در
اصل- به طوری که «
راغب» می‌گوید- از «
جَدَلْتُ الْحَبْلَ» (طناب را محکم تابیدم) گرفته شده است؛
گویی کسی که چنین سخنانی می‌گوید، می‌خواهد طرف مقابل را به زور از افکارش بپیچاند. بعضی نیز گفته‌اند که
اصل «
جدال» به معنای کشتی گرفتن و دیگری را بر زمین افکندن است که در مشاجرات لفظی نیز به کار می‌رود.
(وَمَا نُرْسِلُ الْمُرْسَلِينَ إِلَّا مُبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَ وَيُجَادِلُ الَّذِينَ كَفَرُوا بِالْبَاطِلِ لِيُدْحِضُوا بِهِ الْحَقَّ وَاتَّخَذُوا آيَاتِي وَمَا أُنذِرُوا هُزُوًا) (ما پيامبران را، جز بشارت دهنده و انذار كننده، نمى‌فرستيم؛ امّا
کافران همواره با سخنان باطل
مجادله مى‌كنند، تا به گمان خود،
حق را بوسيله آن از ميان بردارند. و آياتم و هشدارها را به
استهزا گرفتند.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: این آیه
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) را تسلیت می‌دهد که از انکار منکرین ناراحت نشود، و از اعراض آنان از
ذکر خدا تنگ حوصله نگردد، زیرا وظیفه رسولان به جز
بشارت و
انذار نیست، و غیر از این مسئولیتی ندارند، بنابراین در این آیه انعطافی به مطلب ابتدای سوره است که می‌فرمود:
(فَلَعَلَّکَ باخِعٌ نَفْسَکَ عَلی آثارِهِمْ اِنْ لَمْ یُؤْمِنُوا بِهذَا الْحَدِیثِ اَسَفاً) و نیز نوعی تهدید کفار است در برابر استهزایشان.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «جَدَل»، ص۱۶۳.
