• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

جذام

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


یکی از انواع بیماریهای عفونی جذام می باشد که از آن در بابهاى صلات، تجارت، نکاح، ظهار، عتق و قصاص سخن رفته است.


نوعى بیمارىِ عفونى مزمن می باشد.

جذام -که به آن خوره و آکله نیز گفته مى‌شود- بیماری عفونی مزمنى است که ضایعاتى در پوست، مخاط و اعصاب ایجاد مى‌کند. به فرد مبتلا به این بیمارى «جذامى» گویند.



۳.۱ - امامت جماعت و جذام

احتیاط (واجب) آن است که صاحب مرض جذام و برص و کسی که حد شرعی خورده و توبه نموده است، امامت ننمایند و به آن‌ها اقتدا نشود.
[۱] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۲۹۱، کتاب الصلاة، صلاة الجماعة، مسالة ۹.    

امامت جماعت جذامى براى دیگران بنابر قول مشهور متأخران کراهت دارد.
[۲] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۳، ص۳۸۱.    
برخى، امامت جذامى را تنها براى غیر جذامى مکروه دانسته‌اند؛ بنابر این، امامت او براى دیگر جذامیان مکروه نخواهد بود.
[۳] عاملی، محمد بن مکی، اللمعة الدمشقیة، ج۱،ص۴۰.    


۳.۲ - برده و جذام

مبتلا بودن برده به بیمارى جذام عیب به شمار مى‌رود و موجب ثبوت حق خیار براى خریدار آن مى‌گردد؛
[۴] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۲۳، ص۲۵۹.    
چنان که ابتلاى برده به آن پس از خرید تا یک سال، موجب ثبوت حقّ خیار براى خریدار است
[۵] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۲۳، ص۲۹۷.    
. در کفّاره، عتق کافر، مطلقا کفایت نمی‌کند؛ پس اسلام، در عتق شرط است؛ و... همچنین شرط است از عیوبی که موجب آزاد شدن قهری او می‌شود مانند کوری و جذام‌ و زمین‌گیر شدن و تنکیل (عقوبت شدید) سالم باشد؛ و بقیه عیوب مانعی ندارند. پس عتق کر و عتق لال و غیر این‌ها کفایت می‌کند و عتق عبد فراری اگرچه جایش معلوم نباشد مادامی‌که مرگ او را نداند، کفایت می‌کند.
[۶] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۱۳۵، کتاب الکفارات، القول فی احکام الکفارات، مسالة۱.    
پس بیمارى جذام از اسباب قهرى آزادى برده است؛
[۷] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳۴، ص۱۸۹.    
از این رو، برده مبتلا به آن را نمى‌توان جهت کفاره آزاد کرد.
[۸] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳۳، ص۲۰۴.    


۳.۳ - ازدواج و جذام

وجود بیمارى جذام در زن قبل از ازدواج از عیوبى است که در صورت جهل به آن موجب ثبوت حق فسخ عقد نکاح براى مرد است. و اما آنچه بعد از عقد پیدا می‌شود اعتبار ندارد، چه قبل از وطی باشد یا بعد از آن.
[۹] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۳۱۵، کتاب النکاح، القول فی العیوب الموجبة لخیلر الفسخ و التدلیس.    
بنا بر اقوا «جذام» و «برص» از عیوب مرد که موجب خیار فسخ برای زن شود نیست.
[۱۰] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۳۱۵، کتاب النکاح، القول فی العیوب الموجبة لخیلر الفسخ و التدلیس، مسالة ۳.    
و برخى قدما، مرد‌ جذامى را نیز در این حکم ملحق به زن جذامى کرده‌اند .
[۱۱] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳۰، ص۳۳۱.    


۳.۴ - حضانت و جذام

به قول برخى، سلامت از بیمارى مسرى خطرناک، مانند جذام از شرایط حضانت کننده است؛ بنابر این، جذامى شایستگى حضانت را ندارد .
[۱۲] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳۱، ص۲۸۷-۲۸۸.    


۳.۵ - قصاص و جذام

در اینکه عضو سالم در برابر عضو مبتلا به جذام قصاص مى‌شود یا نه، اختلاف است.
[۱۳] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۴۲، ص۳۸۲.    
برخى، در صورت نیفتادن چیزى از عضو مبتلا به جذام، قائل به قصاص شده‌اند.
[۱۴] حلی، جعفر بن حسن، شرائع الاسلام، ج۴، ص۱۰۱۰.    
[۱۵] حلی، حسن بن یوسف، ارشاد الاذهان، ج۲، ص۲۰۷.    
بلکه بینی سالم به جذام‌دار مادامی‌که چیزی از آن ریخته نشده باشد و اگر چیزی از آن ریخته باشد به‌اندازه‌ای که موجود است قصاص می‌شود.
[۱۶] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۵۸۳، کتاب القصاص، القسم الثانی:فی قصاص ما دون النفس، مسالة ۲۸.    


۳.۶ - شهادت جذامی

شهادت صاحبان بیماری‌های تنفرآور، مانند کسانی که جذام‌ و برص دارند رد نمی‌شود.
[۱۷] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۴۷۴، کتاب الشهادات، صفات الشهود، مسالة ۴.    


۱. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۲۹۱، کتاب الصلاة، صلاة الجماعة، مسالة ۹.    
۲. ↑ نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۳، ص۳۸۱.    
۳. ↑ عاملی، محمد بن مکی، اللمعة الدمشقیة، ج۱،ص۴۰.    
۴. ↑ نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۲۳، ص۲۵۹.    
۵. ↑ نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۲۳، ص۲۹۷.    
۶. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۱۳۵، کتاب الکفارات، القول فی احکام الکفارات، مسالة۱.    
۷. ↑ نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳۴، ص۱۸۹.    
۸. ↑ نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳۳، ص۲۰۴.    
۹. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۳۱۵، کتاب النکاح، القول فی العیوب الموجبة لخیلر الفسخ و التدلیس.    
۱۰. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۳۱۵، کتاب النکاح، القول فی العیوب الموجبة لخیلر الفسخ و التدلیس، مسالة ۳.    
۱۱. ↑ نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳۰، ص۳۳۱.    
۱۲. ↑ نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳۱، ص۲۸۷-۲۸۸.    
۱۳. ↑ نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۴۲، ص۳۸۲.    
۱۴. ↑ حلی، جعفر بن حسن، شرائع الاسلام، ج۴، ص۱۰۱۰.    
۱۵. ↑ حلی، حسن بن یوسف، ارشاد الاذهان، ج۲، ص۲۰۷.    
۱۶. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۵۸۳، کتاب القصاص، القسم الثانی:فی قصاص ما دون النفس، مسالة ۲۸.    
۱۷. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۴۷۴، کتاب الشهادات، صفات الشهود، مسالة ۴.    


• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج۳، ص۶۲.    
• ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر)، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.


رده‌های این صفحه : دیدگاه های فقهی امام خمینی | فقه | موجبات فسخ نکاح | نکاح | نماز جماعت
جعبه ابزار