• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ثاقِب (لغات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





ثاقِب: (فَاَتْبَعَهُ شِهابٌ ثاقِبٌ)
«ثاقِب» از مادّه‌ «ثقب» به معنای نافذ و سوراخ‌کننده است، گویی بر اثر نور شدید، صفحه چشم را سوراخ کرده و به درون چشم انسان نفوذ می‌کند؛ و در اینجا اشاره به این است که به هر موجودی اصابت کند آن را سوراخ کرده و آتش می‌زند.



ترجمه و تفاسیر آیات مرتبط با ثاقِب:

۱.۱ - آیه ۱۰ سوره صافات

(إِلَّا مَنْ خَطِفَ الْخَطْفَةَ فَأَتْبَعَهُ شِهَابٌ ثَاقِبٌ)(مگر آنها كه در لحظه‌اى كوتاه به آسمان نزديك شوند و استراق سمع كنند، كه «شهابى ثاقب» آنها را تعقيب مى‌كند.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه ثاقب از ثقوب است كه به معناى فرو رفتن و نفوذ چيزى در چيز ديگر است. و شهاب را از اين‌ بابت ثاقب ناميده‌اند كه از هدف خطا نمى‌رود و همواره به هدف مى‌خورد. (دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:)

۱.۲ - آیه ۳ سوره طارق

(النَّجْمُ الثَّاقِبُ)(همان ستاره درخشان و شكافنده تاريكي‌هاست!)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه ثقب در اصل به معناى دريدن بود، و بعدها به معناى هر چيز نورانى و روشنگر شد، به اين مناسبت كه چنين چيزى پرده ظلمت را با نور خود مى‌درد. و گاهى هم به‌ معناى بلندى و ارتفاع مى‌آيد، و از اين باب است كه مى‌گويند: ثقب الطائر يعنى پرنده اوج گرفت، به اين مناسبت كه با پرواز خود جو بالا را پاره مى‌كند. (دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:)


۱. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۱۷۳.    
۲. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۱۸.    
۳. صافات/سوره۳۷، آیه۱۰.    
۴. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۹، ص۳۱.    
۵. طارق/سوره۸۶، آیه۳.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۶، ص۳۷۳.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۴۴۶.    
۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۷، ص۱۸۵.    
۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۲، ص۱۳۸.    
۱۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۰، ص۴۵۳.    
۱۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۶۸۳.    
۱۲. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۹۱.    
۱۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۴۲۸.    
۱۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۲۵۸.    
۱۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۷، ص۹.    
۱۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۷۱۴.    



مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «ثاقِب»، ص۱۵۳.    






جعبه ابزار