• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تَقَبُّل (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: تَقَبُّل (قاموس قرآن (جلد ۵))
مقالات مرتبط: تَقَبَّلَ (لغات‌قرآن)، قُبُل (مفردات‌نهج‌البلاغه).


تَقَبُّل (به فتح تاء و قاف و تشدید و ضم باء) از واژگان قرآن کریم به معنای پذيرفتن بر وجهی كه مقتضى ثواب باشد.


تَقَبُّل:
[۱] قرشی بنابی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۵، ص۲۲۵.    
[۲] راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۶۵۳.    
[۳] طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۵، ص۴۴۷.    
پذيرفتن بر وجهی كه مقتضى ثواب باشد.

آیات قرآن مؤيّد معنای بالا است‌: (إِنَّما يَتَقَبَّلُ‌ اللَّهُ مِنَ الْمُتَّقِينَ‌)
[۴] مائده/سوره۵، آیه۲۷.    
(خدا، تنها از پرهيزگاران مى‌پذيرد)
[۵] مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۱۱۲.    
معلوم است كه قبول خدا مقتضى ثواب است.
[۶] علامه طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۵، ص۳۰۰.    
[۷] علامه طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۵، ص۴۸۹.    
[۸] طبرسی، تفسیر مجمع البیان، ج۳، ص۲۸۲.    
[۹] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۶، ص۲۸۱.    

ايضا: (رَبَّنا تَقَبَّلْ‌ مِنَّا إِنَّكَ أَنْتَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ‌)
[۱۰] بقره/سوره۲، آیه۱۲۷.    
(پروردگارا! از ما بپذير، كه تويى شنوا و دانا)
[۱۱] مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۱۲۷.    
[۱۲] علامه طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱، ص۲۸۲.    
[۱۳] علامه طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۱، ص۴۲۷.    
[۱۴] طبرسی، تفسیر مجمع البیان، ج۱، ص۳۸۹.    
[۱۵] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲، ص۵۱.    

در آيه‌ (فَتَقَبَّلَها رَبُّها بِقَبُولٍ‌ حَسَنٍ وَ أَنْبَتَها نَباتاً حَسَناً)
[۱۶] آل عمران/سوره۳، آیه۳۷.    
(خداوند، او «مریم‌» را به طرز نيكويى پذيرفت؛ و به طرز شايسته‌اى، نهال وجود او را رويانيد و پرورش داد)
[۱۷] مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۴.    
طبرسی فرموده: چون در «تقبّلها» معنى قبول هست لذا مصدر آن قبول آمده است.
[۱۸] طبرسی، تفسیر مجمع البیان، ج۲، ص۷۳۸.    
[۱۹] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۴، ص۵۰.    
[۲۰] علامه طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۳، ص۱۷۳.    
[۲۱] علامه طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۳، ص۲۷۱.    

به نظر نگارنده «تقبّلها» مقتضى ثواب و «بِقَبُولٍ» با قيد «حَسَنٍ» در جاى تقبّل است و تقدير چنين است «تقبّلها تقبّلا».
قَبول مصدر است گر چه لازم بود به ضمّ قاف باشد، مثل: دُخول و خُروج و قُعود؛ ولى سیبویه گفته: پنج مصدر از اين وزن به فتح اول آمده: قَبول، وَضوء، طَهور، وَقود و وَلوغ.
[۲۲] سیبویه، الکتاب لسیبویه، ج۴، ص۴۲.    


۱. ↑ قرشی بنابی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۵، ص۲۲۵.    
۲. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۶۵۳.    
۳. ↑ طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۵، ص۴۴۷.    
۴. ↑ مائده/سوره۵، آیه۲۷.    
۵. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۱۱۲.    
۶. ↑ علامه طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۵، ص۳۰۰.    
۷. ↑ علامه طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۵، ص۴۸۹.    
۸. ↑ طبرسی، تفسیر مجمع البیان، ج۳، ص۲۸۲.    
۹. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۶، ص۲۸۱.    
۱۰. ↑ بقره/سوره۲، آیه۱۲۷.    
۱۱. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۱۲۷.    
۱۲. ↑ علامه طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱، ص۲۸۲.    
۱۳. ↑ علامه طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۱، ص۴۲۷.    
۱۴. ↑ طبرسی، تفسیر مجمع البیان، ج۱، ص۳۸۹.    
۱۵. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲، ص۵۱.    
۱۶. ↑ آل عمران/سوره۳، آیه۳۷.    
۱۷. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۴.    
۱۸. ↑ طبرسی، تفسیر مجمع البیان، ج۲، ص۷۳۸.    
۱۹. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۴، ص۵۰.    
۲۰. ↑ علامه طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۳، ص۱۷۳.    
۲۱. ↑ علامه طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۳، ص۲۷۱.    
۲۲. ↑ سیبویه، الکتاب لسیبویه، ج۴، ص۴۲.    


قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله "قبل"، ج۵، ص۲۲۵.    


رده‌های این صفحه : مفردات قرآن | واژه شناسی واژگان سوره آل عمران | واژه شناسی واژگان سوره بقره | واژه شناسی واژگان سوره مائده | واژه شناسی واژگان کلامی قرآن
جعبه ابزار