باد آرام (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
باد، هوای متحرک
و
هوایی که به جهت معینی تغییر
مکان می‌دهد.
در این مدخل از واژه «
ریح» و مشتقات آن و... استفاده شده است.
توده‌های سنگین ابرها با حرکت نرم بادها در
آسمان شکل می‌گیرد:
والذریـت ذروا• فالحـملـت وقرا• فالجـریـت یسرا. «
سوگند به بادهایی که (ابرها را) به حرکت درمی آورند، سوگند به آن ابرها که بار سنگینی (از
باران را) با خود حمل می کنند، و سوگند به کشتیهایی که به آسانی به حرکت درمی آیند،» («
جاریات» مانند دو وصف قبل ذاریات و حاملات می‌تواند مربوط به بادها باشد.)
(یعنی «اقسم بالریاح الجاریة فی السماء یسرا= سوگند می‌خورم به بادهایی که به آسانی در آسمان در حرکتند». برداشت یاد شده بر پایه این احتمال است.)
این احتمال نیز داده شده که این چهار وصف همگی اوصاف بادها باشد، بادهایی که ابرها را تولید می کند، و بادهایی که آنها را بر دوش خود حمل می نماید، و بادهایی که آنها را به هر سو می راند، و بادهایی که دانه های باران را به هر طرف می‌باشد.
خداوند به
بادهای آرام قسم یاد کرده:
والذریـت ذروا• فالجـریـت یسرا. «سوگند به بادهایی که (
ابرها را) به حرکت درمی آورند، سوگند به آن ابرها که بار سنگینی (از باران را) با خود حمل می کنند، و سوگند به کشتیهایی که به آسانی به حرکت درمی آیند.»
بعد از
سوره و الصافات این دومین سوره‌ای است که با سوگندهای مکرر آغاز می‌شود، سوگندهایی پر معنی و
تفکر آفرین، سوگندهایی بیدار- کننده و آگاهی بخش.
بسیاری دیگر از سوره‌های
قرآن که به خواست
خدا در بحثهای آینده با آن رو به رو می‌شویم چنین است، و جالب اینکه این سوگندها غالبا مقدمه‌ای است برای بیان مساله
معاد، جز در موارد معدودی که با مساله
توحید و غیر آن مربوط می‌شود، و نیز جالب اینکه محتوای این سوگندها ربط خاصی با محتوای
رستاخیز دارد، و با ظرافت و زیبایی مخصوصی این بحث مهم را از جوانب گوناگون تعقیب می‌کند.
حقیقت این است که سوگندهای قرآن که تعداد آن زیاد است یکی از چهره‌های
اعجاز این کتاب آسمانی و از زیباترین و درخشنده‌ترین فرازهای آن است که شرح هر کدام در جای خود خواهد آمد.
در آغاز این سوره خداوند به پنج موضوع مختلف
سوگند یاد کرده است که چهار مورد آن پشت سر هم و یک قسمت به صورت جداگانه آمده است.
در جمله" و الذاریات ذروا" سوگند می خورد به نسیم‌هایی که
خاک را بلند می کند و به
هوا می برد، و جمله" فالحاملات وقرا" با فایی که در آغازش دارد و تاخیر و ترتیب را می فهماند، جمله ای است که عطف بر جمله" الذاریات" شده، و سوگندی است به ابرهای حامله و باردار از باران، و جمله" فالجاریات یسرا" که باز عطف به جمله قبلی است، سوگندی است به کشتیهایی که به سهولت در
دریا روانند.
و جمله" فالمقسمات امرا" که عطف بر جمله قبلی است سوگندی است به ملائکه‌ای که کارشان این است که به
امر پروردگار عمل می کنند، و اوامر خدا را در بین خود به اختلاف مقامهایی که دارند تقسیم می کنند.
آری، امر پروردگار صاحب
عرش، در
خلقت و
تدبیر، امری است واحد، ولی وقتی این امر واحد را
ملائکه‌ای حمل می کنند که پست‌های مختلف و ماموریت‌های گوناگون دارند، قهرا همان امر واحد بر طبق اختلاف مقامات ایشان تقسیم و تکه تکه می شود، و همچنین این تقسیم ادامه دارد تا به
دست فرشتگانی برسد که مامور پدید آوردن حوادث جزئی عالمند، در آنجا دیگر بیشتر تکه تکه می‌شود و تکثیر می پذیرد.
باد از آیات خدا،
باد و سلیمان علیه السلام،
سوگند به باد،
کیفر با باد،
نقش باد.
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۶، ص۴۷، برگرفته از مقاله «باد آرام».
