• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اِفْضاء (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: إفضاء (لغاتقرآن).
دیگر کاربردها: افضاء.


اِفْضاء (به کسر الف و سکون فاء) از واژگان قرآن کریم به معنای رسيدن به شیء با ملامست است.
این واژه يک‌بار در کلام الله مجید به کار رفته است.



اِفْضاء به معنای رسيدن به شیء با ملامست است.
طبرسی فرموده: افضاء به شى‌ء، رسيدن به آن است با ملامست. اصل آن از فضاء به معنى وسعت است.
اقرب الموارد گفته: «أَفْضى‌ فُلانٌ إِلى فُلَانٍ» را رسيدن شخصى به شخصى معنى كرده و گويد حقيقتش آن است كه يكى به فضاء ديگرى رسيد.



به موردی از اِفْضاء که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - أَفْضى (آیه ۲۱ سوره نساء)

(وَ كَيْفَ تَأْخُذُونَهُ وَ قَدْ أَفْضى بَعْضُكُمْ إِلى‌ بَعْضٍ وَ أَخَذْنَ مِنْكُمْ مِيثاقاً غَلِيظاً)
يعنى: «چطور آن را از دست زن می‌گيريد حال آن‌كه بعضى از شما به بعض ديگر رسيده است (و با رسيدن به يكديگر و ايجاد علقه زوجیّت مثل يک وجود شده‌ايد) و زنان از شما پيمانى محكم گرفته‌اند.»
آیه درباره آن است كه مهریّه زنان را از روى ظلم از دستشان نگيريد، ظاهرا مراد، پيمان عقد است كه مرد مهريّه را به‌واسطه عقد ازدواج به‌عهده می‌گيرد.
در مجمع از ابن عباس نقل شده‌ «أَفْضى‌» در آيه کنایه از جماع است و به قولى مراد خلوت صحيح با زن است، مقاربت باشد يا نه.


كلمه «أَفْضى» يک‌بار در کلام الله به کار رفته است.


۱. قرشی بنابی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۵، ص۱۹۲.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۶۳۹.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۱، ص۳۳۰.    
۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۳، ص۴۱.    
۵. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۴، ص۱۷۸.    
۶. نساء/سوره۴، آیه۲۱.    
۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۴، ص۴۰۸.    
۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۴، ص۲۵۸.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۵، ص۸۲.    
۱۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۳، ص۴۹.    
۱۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۳، ص۴۲.    
۱۲. نساء/سوره۴، آیه۲۱.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «اِفْضاء»، ج۵، ص۱۹۲.    






جعبه ابزار