اَعصِرُ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اَعصِرُ:
(اِنّی اَرانی اَعْصِرُ خَمْراً) اَعصِرُ: در اصل از مادّه
«عَصر» به معنی «فشردن و فشار دادن» است.
آیه مورد بحث در مورد خوابی است که یکی از دو جوان زندانی که با
یوسف در
زندان به سر می‌برده، می‌بیند و برای
تعبیر آن به یوسف مراجعه می‌کند و می‌گوید:
«من در عالم خواب چنین دیدم که
انگور را برای
ساختن شراب می‌فشارم.»
(اَعْصِرُ خَمْراً) تعبیر به
(اِنّی اَعْصِرُ خَمْراً) (من
شراب می‌فشردم) یا به خاطر آن است که او در خواب دید انگور را برای
ساختن شراب می‌فشارد و یا انگوری را که در خم،
تخمیر شده بود برای صاف کردن و خارج
ساختن شراب از آن می‌فشرده است و یا این که انگور را می‌فشرده تا
عصیر آن را به شاه بدهد، بی‌آنکه
شراب شده باشد و از آنجا که این انگور قابل تبدیل به
شراب است این کلمه به آن اطلاق شده است.
به موردی از کاربرد
اَعصِرُ در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ دَخَلَ مَعَهُ السِّجْنَ فَتَیانَ قالَ اَحَدُهُمآ اِنّی اَرَانِی اَعْصِرُ خَمْرًا وَ قالَ الآخَرُ اِنّی اَرَانی اَحْمِلُ فَوْقَ رَاْسی خُبْزًا تَاْکُلُ الطَّیْرُ مِنْهُ نَبِّئْنا بِتاْویلِهِ اِنّا نَراکَ مِنَ الْمُحْسِنینَ) (و در این هنگام دو جوان، همراه او وارد زندان شدند؛ یکی از آن دو گفت: «من در خواب دیدم که انگور برای
ساختن شراب می‌فشارم» و دیگری گفت: «من درخواب دیدم نان بر سرم
حمل می‌کنم؛ که
پرندگان از آن می‌خورند؛ ما را از تعبیر این خواب آگاه کن که تو را از
نیکوکاران می‌بینیم.»)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
جمله
(اَعْصِرُ خَمْراً) به معنای این است که انگور را می‌فشردم تا خمر درست کنم و اگر انگور را
خمر نامیده به اعتبار آن صورتی است که در آینده به خود می‌گیرد (و خمر می‌شود) و معنای آیه این است: در بامدادی یکی از آن دو به یوسف گفت: من در
عالم رؤیا دیدم که برای تهیه
شراب، انگور می‌فشارم.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «اَعصِرُ»، ج۳، ص۱۸۱-۱۸۲.
