آل بحرالعلوم

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

آلِ بَحْرُالعُلوم، خاندانی از سادات حسنی از عالمان شیعی امامی ، مشهور به علم و ادب از سده ۱۲ تا ۱۴ق/۱۸ تا ۲۰م در ایران و عراق می‌باشد.

فهرست مندرجات

۱ - علت شهرت به بحرالعلوم
۲ - محل اقامت
۳ - سرسلسله آل‌بحرالعلوم
۴ - خاستگاه خاندان
۵ - عالمان سرشناس آل‌بحرالعلوم
۶ - فهرست منابع
۷ - پانویس
۸ - منابع

۱ - علت شهرت به بحرالعلوم

[ویرایش]

افراد این خاندان از آن‌رو به «بحرالعلوم» شهرت یافته‌اند که سردودمان آن سیّد محمّد مهدی طباطبایی چنین عنوانی داشته است. اینکه آل‌بحرالعلوم به «طباطبایی» نیز مشهور است. بدین جهت است که از ابراهیم طباطبا فرزند اسماعیل دیباج نسب می‌برد و او نخستین کس از این خاندان است که این لقب را داشته است.

۲ - محل اقامت

[ویرایش]

نیاکان آل‌بحرالعلوم، نخست در شهرهای حجاز و عراق و بعضی از شهرهای عربی دیگر می‌زیستند و بر اثر ستم حاکمان اموی و عباسی بر سادات و شیعیان، در حال کوچ دایمی بودند. از این‌رو در نیمه سده ۳ق/۹م به ایران که در آن سادات از امنیت بیشتری برخوردار بودند، پناه آوردند و نخست در اصفهان و پس از آن در بروجرد ماندگار شدند. در اوایل سده ۱۲ق/۱۸م، بسیاری از اینان به قصد تحصیل علوم دینی یا زیارت به عراق کوچیدند و در عتبات به‌ویژه نجف و کربلا اقامت گزیدند و دیگر باز نگشتند.

۳ - سرسلسله آل‌بحرالعلوم

[ویرایش]

سرسلسله این دودمان سید محمدمهدی طباطبائی بروجردی، معروف به سیدبحرالعلوم است.

۴ - خاستگاه خاندان

[ویرایش]

خاستگاه این خانواده، ابتدا بروجرد بود، در اواخر قرن یازدهم به عراق رفتند و در کربلا و نجف ساکن شدند.
در دو قرن گذشته، دانشمندان بسیاری از این خاندان برخاسته‌اند که برخی از آنان به مقامات سیاسی و اجتماعی نیز دست یافته اند.

۵ - عالمان سرشناس آل‌بحرالعلوم

[ویرایش]

۶ - فهرست منابع

[ویرایش]

(۱) محمّدمحسن آقا بزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
(۲) محمّدمحسن آقا بزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعه، جزء ۱: نقباء البشر فی القرن الرابع عشر، جزء ۲: الکرام البررة، مشهد ۱۴۰۴.
(۳) محسن امین، اعیان الشیعة، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
(۴) محمّد بن محمّدتقی بحرالعلوم، بلغة الفقیه، چاپ محمدتقی آل بحرالعلوم.
(۵) محمّدمهدی بن مرتضی بحرالعلوم، رجال السید بحرالعلوم: المعروف بالفوائد الرجالیة، چاپ محمد صادق بحرالعلوم و حسین بحرالعلوم، تهران ۱۳۶۳ ش.
(۶) محمدبن علی حرزالدین، معارف الرجال فی تراجم العلماء و الادباء، قم ۱۴۰۵.
(۷) علی خاقانی، شعراءالغری، قم ۱۴۰۸.
(۸) عباس قمی، فوائد الرضویة فی احوال علماء المذهب الجعفریة، قم .