یُسْجَنَ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
یُسْجَنَ:(يُسْجَنَ أَوْ عَذابٌ أَليمٌ) «یُسْجَنَ» از مادّه
سجن (به کسر سین و سکون جیم) به معنای زندان است.
هنگامی كه
همسر عزيز از يک سو خود را در آستانه رسوايى ديد، و از سوى ديگر شعله انتقام‌جويى از درون جان او زبانه مى‌كشيد، نخستين چيزى كه بنظرش آمد اين بود كه با قيافه حق‌بجانبى رو به سوى همسرش كرد و
یوسف (علیه‌السلام) را با اين بيان متهم ساخت، صدا زد كيفر كسى كه نسبت به اهل و همسر تو، اراده
خیانت كند، جز
زندان يا
عذاب الیم چه خواهد بود.
به موردی از کاربرد «یُسْجَنَ» در قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ استَبَقا الْبابَ وَ قَدَّتْ قَميصَهُ مِن دُبُرٍ وَ أَلْفَيا سَيِّدَها لَدَى الْبابِ قالَتْ ما جَزاء مَنْ أَرادَ بِأَهْلِكَ سوَءًا إِلاّ أَن يُسْجَنَ أَوْ عَذابٌ أَليمٌ) «و هر دو به سوى
در، دويدند و در حالى كه همسر عزيز،
يوسف را تعقيب مى‌كرد)؛
پیراهن او را از پشت كشيد و پاره كرد. و در اين هنگام، همسر آن
زن را نزديک در يافتند. آن زن گفت: كيفر كسى كه بخواهد نسبت به خانواده تو خيانت كند، جز زندان يا عذاب دردناک، چيست؟.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند: بعد از آن‌كه به
شوهر زلیخا برخورده‌اند مجلس مراوده صورت جلسه تحقيق را به خود گرفته، آرى، وجود عزيز در دم در، اين تحول را پديد آورد، از
آيه مورد بحث تا پنج
آيه اين تغيير و ماجراى آن را بيان مى‌كند.
همسر عزيز پيش‌دستى كرد و از
يوسف شكايت كرد كه متعرض من شده و بايد او را مجازات كنى، يا زندان و يا عذابى سخت. ليكن درباره اصل قضيه و آن‌چه جريان يافته هيچ تصريحى نكرد، بلكه بطور
کنایه يک حكم عمومى و عقلى را درباره مجازات كسى كه به زن شوهردارى قصد سوء كند پيش كشيد و گفت: كيفر كسى كه به همسر تو
قصد سوء كند جز اين نيست كه زندانى شود و يا عذابى دردناک ببيند و اسمى از
يوسف نبرد كه او چنين قصدى كرده، و همچنين اسمى هم از خودش نبرد كه مقصود از همسر تو خودم هستم، و نيز اسمى هم از قصد سوء نبرد كه آن قصد، زنا با زن شوهردار بوده است. همه اين‌ها به منظور رعايت ادب در برابر عزيز و تقديس ساحت او بوده است.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «یسجن»، ج۲، ص ۳۱۶.
