یَؤُدُهُ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
یَؤُدُهُ: (وَ لا یَؤُدُهُ حِفْظُهُمَا) «یَؤُدُهُ» در جمله
«وَ لا یَؤُدُهُ حِفْظُهُمَا» در اصل، از ریشه
«اوْد» (بر وزن قول) به معنای ثقل و سنگینی می‌باشد، یعنی حفظ
آسمانها و زمین برای
خداوند هیچگونه سنگینی و مشقتی ندارد؛ زیرا او همانند مخلوقات و بندگان خود نیست که قدرتشان محدود باشد و گاهی از نگهداری چیزی خسته و ناتوان شوند،
قدرت او نامحدود است و اصولًا برای یک قدرت نامحدود سنگینی و سبکی، مشقت و آسانی مفهومی ندارد، این مفاهیم همه در مورد قدرت‌های محدود صدق می‌کند!
(اللّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ لاَ تَأْخُذُهُ سِنَةٌ وَ لاَ نَوْمٌ لَّهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَ مَا فِي الأَرْضِ مَن ذَا الَّذِي يَشْفَعُ عِنْدَهُ إِلاَّ بِإِذْنِهِ يَعْلَمُ مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَ مَا خَلْفَهُمْ وَ لاَ يُحِيطُونَ بِشَيْءٍ مِّنْ عِلْمِهِ إِلاَّ بِمَا شَاء وَسِعَ كُرْسِيُّهُ السَّمَاوَاتِ وَ الأَرْضَ وَلاَ يَؤُودُهُ حِفْظُهُمَا وَ هُوَ الْعَلِيُّ الْعَظِيمُ) (هيچ معبودى جز خداوندِ يگانه زنده و پاينده نيست، خداوندى كه قائم به ذات خويش است، و موجودات ديگر، قائم به او). هيچ گاه خواب سبك و سنگينى او را فرا نمى‌گيرد؛ و لحظه‌اى از
تدبیر جهان هستى، غافل نمى‌ماند؛ آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است، از آن اوست. كيست كه در نزد او، جز به فرمانش
شفاعت كند؟! آينده و گذشته بندگان را مى‌داند؛ و كسى از
علم او آگاه نمى‌گردد؛ جز به مقدارى كه او بخواهد. اوست كه به همه چيز آگاه است؛ و علم و دانش محدود ديگران، پرتوى از علمِ بى‌پايان و نامحدود اوست. تخت حكومت او، آسمانها و زمين را دربرگرفته؛ و نگاهدارى آن دو (آسمان و زمين)، او را خسته نمى‌كند. و اوست بلند مرتبه و با عظمت.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه يؤد مضارع از مصدر أود است، كه به معناى سنگينى و خسته‌كنندگى است، و چون گفته شود: العمل الفلانى آد زيدا معنايش اين است كه فلان عمل، زيد را خسته كرد و به ستوه آورد، و ظاهرا مرجع ضمير در يؤده همان
کرسی باشد، هر چند كه ممكن است آن را به خود خداى تعالى برگردانيد، و اگر در دنباله مطالب قبلى فرمود: حفظ آسمانها و زمين، خدا و يا كرسى را خسته نمى‌كند، براى اين بود كه ذيل
آیه با صدر آن آيه (كه سخن از نفى چرت و خواب داشت) وصل و متناسب شود، چون آنجا هم مى‌فرمود: چرت و خواب ندارد، تا او را از قيوميت آسمانها و زمين باز بدارد.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «یَؤُدُهُ»، ص۶۶۹.
