یونس بن حبیب نحوی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

یونس بن حبیب نحوی (۸۰-۱۸۲ق)، از ادیبان، نحویان، عالم به شعر، طبقات شعرای عرب و حافظ اشعار عرب در قرن دوم هجری قمری بود.
وی امام نحویان بصره در روزگار خویش بود.

---

ابوعبدالرحمان یونس بن حبیب نحوی صبی لیثی بصری، اصل وی از عجم بود. وی در سال ۸۰ق در قریه جبُّل در کنار دجله، بین واسط و بغداد متولد شد و در بصره ساکن شد.
ایشان از محضر ابوعمرو بن علاء و حماد بن سلمه علم ادب را کسب نمود.
او از زیاد بن عثمان بن زیاد بن ابی سفیان و دیگران روایت نقل کرده است.

---

وی امام نحویان بصره در روزگار خویش بود. کسائی و دیگران از محضر او کسب علم نموده‌اند. وی در ادبیات شیوه‌ها و قیاس‌هایی داشت که مخصوص خودش بود. در بصره حلقه تدریس داشت که طلاب علم، اهل ادب و فصحای اعراب از او بهره می‌بردند. همت و تلاش وی جز در طلب علم صرف نشد، لذا نوشته‌اند در تمام عمر خود زن نگرفت. او عالم به شعر، طبقات شعرای عرب و حافظ اشعار عرب بود.

---

ابوعبدالرحمان سرانجام در سال ۱۸۲ق در ۱۰۲ سالگی درگذشت.

---

یونس بن حبیب تالیفات بسیاری از جمله:

• کتاب معانی القرآن الکبیر،
• کتاب القرآن الصغیر،
• النوادر الکبیر،
• النوادر الصغیر،
• کتاب اللّغات،
• کتاب الامثال
  ^[۱۶] ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۵۳.    
  ^[۱۷] ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۶۴.    
• و معانی الشعر
  ^[۱۸] حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۱۶۷.    
  برجای گذاشت.
  ^[۱۹] دیگر منابع:سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۲، ص۳۶۵.    
  ^[۲۰] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۲، ص۳۷۱.    
  ^[۲۱] حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۱۶۷.    
  ^[۲۲] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۸، ص۲۶۱.    
  ^[۲۳] دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه، ج۱۴، ص۲۱۱۴۱.
  ^[۲۴] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۳، ص۳۴۷.    

---