دِجْلِه (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
دِجْلِه (به کسر دال و سکون جیم) از
واژگان نهج البلاغه است.
این واژه فقط يک بار در «
نهج البلاغه» آمده است.
دِجْلِه یكى از پر آب ترين رودهاى آسياى غربى به طول دو هزار كيلومتر كه از تركيه سرچشمه گرفته و از ديار
بکر و
موصل و
بغداد عبور مى‌كند و به فرات وصل شده و شط العرب را تشكيل مى‌دهد و به خليج فارس مى‌ريزد.
«
دِجْلِه» (به كسر دال) است به فتح دال هم گفته مى‌شود.
به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:
حضرت علی علیه السلام در بيست و پنجم
شوال سال ۳۷ هجری قمری در «
نخیله» آنگاه كه آماده حركت به
صفین بود فرمود:
«وَ قَدْ رَأَيْتُ أَنْ أَقْطَعَ هذِهِ الْنُّطْفَةَ إِلى شِرْذِمَة مِنْكُمْ مُوَطِّنينَ أَكْنافَ دَجْلَةَ فَأُنْهِضَهُمْ مَعَكُمْ إِلَى عَدُوِّكُمْ» «مى‌خواهم از اين آب فرات بگذرم به طرف عدّه كمى از مردم كه در اطراف
دجله وطن اختيار كرده‌اند، تا آن‌ها را بر انگيزم كه با شما به جنگ دشمن بروند.»
از این واژه يكبار در «نهج البلاغه» آمده است.
•
قرشی بنایی، سید علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «دجله»، ج۱، ص۳۷۵-۳۷۶.
