یحیی بن خالد برمکی (مقاله‌دوم)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
یحیی بن خالد برمکی (
۱۲۰-
۱۹۰ق)، کاتب،
معلم، مربی
هارون الرشید، وزیر و مسئول اداره امور مملکت و مردم در دوران خلافت هارون بود.
وی به دستور هارون مامور به
شهادت رساندن
امام موسی کاظم (علیه‌السّلام) شد.
ابوعلی
یحیی بن خالد بن برمک برمکی فارسی، به سال ۱۲۰ق به دنیا آمد
و معلم و مربی
هارون الرشید عباسی (خلافت
۱۷۰-
۱۹۳ق) بود.
هارون پسر خوانده
یحیی، و
یحیی پدر رضاعی او محسوب می‌شد.
زمانی نیز
مهدی عباسی (خلافت
۱۵۸-
۱۶۹ق)
یحیی را کاتب خود کرد.
هنگامی که هارون به خلافت رسید، او را به وزارت خود انتخاب کرد و اداره امور مملکت و مردم را به او سپرد
و از این جهت انگشتر خویش را چون نمادی از تفویض و تایید این امور، در انگشت وی کرد.
ایشان که از رجال برجسته سیاسی حکومت هارون بود و نامش زبانزد و شهره خاص و عام شده بود، پس از
قتل پسرش
جعفر بن یحیی به دست هارون مورد غضب هارون قرار گرفت و به زندان افتاد.
گفته شده که دستور به شهادت رساندن امام کاظم (علیه‌السّلام) نیز به
یحیی واگذار، و او مامور اجرای آن گردید. او نیز
سندی بن شاهک را مامور کرد که امام (علیه‌السّلام) را با
سم به شهادت رساند.
به گفته
الندیم،
یحیی بن خالد اولین کسی است که تفسیر و ترجمه کتاب المجسطی بطلمیوس را به
عربی برعهده گرفته و تفاسیر دیگران به پای او نمی‌رسد.
یحیی سرانجام پس از گذران ۷۰
یا ۷۴ سال عمر
در سال ۱۹۰ق در زندان رافقه درگذشت.
پسرش
فضل بر وی نماز گزارد و جسدش در کنار
رود فرات، در حومه هرثمه به خاک سپرده شد.
(دیگر منابع:
)
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «
یحیی برمکی»، ج۱، ص۸۳۷.
