کَیْ (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کَیْ (به فتح کاف) از
واژگان قرآن کریم در کلام عرب سه جور است اوّل مخفّف کیف، دوّم تعلیل، سوم به معنی ان مصدریه است. اوّلی در
قرآن یافته نیست.
کَیْ کی در کلام عرب سه جور است اوّل مخفّف کیف، دوّم تعلیل، سوم به معنی ان مصدریه است. اوّلی در قرآن یافته نیست.
(وَ اَشْرِکْهُ فِی اَمْرِی • کَیْ نُسَبِّحَکَ کَثِیراً) (و او را در كارم شريک ساز؛ تا تو را بسيار
تسبیح گوييم.)
(فَرَجَعْناکَ اِلی اُمِّکَ کَیْ تَقَرَّ عَیْنُها) (پس تو را به مادرت بازگردانديم، تا چشمش به تو روشن شود)
کی در هر دو آیه به معنی تعلیل است و ان مصدریّه در آن مضمر است و در تقدیر «کی ان نسبّحک- کی ان تقر» است.
(وَ مِنْکُمْ مَنْ یُرَدُّ اِلی اَرْذَلِ الْعُمُرِ لِکَیْ لا یَعْلَمَ بَعْدَ عِلْمٍ شَیْئاً) بعضى از شما به نامطلوب‌ترين مراحل عمر مى‌رسند، كه بعد از آگاهى، چيزى نمى‌دانند و همه چيز را فراموش مى‌كنند)
«کی» در آیه به معنی ان مصدریّه است یعنی بعضی از شما به عمر ارذل برگشته شود تا چیزی نداند پس از آن که دانا بود.
راغب درباره این کلمه جمله‌ای کوتاه و جامعی دارد و آن این که: کی علّت فعل شی‌ء وکیلا علّت انتفاء آن است «کی علّة لفعل الشّی‌ء و کیلا علّة لانتفائه».
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «کی»، ج۶، ص۱۷۱.
