کَی (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کَی:(كَيْ نُسَبِّحَكَ كَثيرًا) «کَی» به‌طورى كه
راغب در
کتاب مفردات آورده، واژۀ «
کی» (بدون تشديد) به معنى «براى اين‌كه، تا اين‌كه» است و نيز علتى براى انجام كارى، مثلا اگر بگويند: لم فعلت؟ يعنى چرا آن كار را انجام دادى؟ در جواب گفته مى‌شود: كى يكون كذا «تا اين‌كه چنان شود.»
حرف «كى» و «كيلا» از حروفى است كه
مضارع را
نصب مى‌دهد و واژۀ «
کیلا» براى
نفی كار است، چنان‌كه در آيۀ ۷
سوره حشر مى‌خوانيم:
(كَيْ لا يَكونَ دولَةً) «تا (اين اموال عظيم) دست‌به‌دست ميان ثروتمندان شما نگردد.
به موردی از کاربرد «کَی» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(كَيْ نُسَبِّحَكَ كَثيرًا) «تا تو را بسيار
تسبیح گوييم.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند:
(كَيْ نُسَبِّحَكَ كَثِيراً) از ظاهر سياق كه در بيان نتيجه شركت
هارون مى‌گويد: تا تو را بسيار تسبيح كنيم و
ذکر گوييم بر مى‌آيد كه جمله مذكور بيان نتيجه شركت دادن هارون و وزارت او براى وى است، چون مى‌دانيم كه تسبيح آن دو با هم و ذكرشان هيچ ارتباطى با مضامين دعاهاى قبلى كه
شرح صدر و تيسير
امر و
حل عقده زبان بود ندارد.
پس ذكر و تسبيحى كه با وزارت هارون ارتباط داشته باشد ذكر و تسبيح علنى و در بين مردم است نه در خلوت و نه در
دل، زيرا ذكر و تسبيح در خلوت و در قلب، هيچ ارتباطى با وزارت هارون ندارد، پس مراد اين است كه آن دو در بين مردم و مجامع عمومى و مجالس آنان، هر
وقت كه شركت كنند، ذكر خداى را بگويند، يعنى مردم را به سوى
ایمان به وى دعوت نموده، و نيز او را تسبيح گويند، يعنى خداى را از شركاء منزه بدارند.
• شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «کی»، ج۴، ص ۱۴۳.
