کَأْس (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
كَأْس (به فتح کاف و سکون همزه) از
واژگان نهج البلاغه به معنای
ظرف است با
شراب و در شراب تنها و ظرف تنها نيز به كار می‌رود.
این کلمه هشت بار در
نهج‌البلاغه آمده است.
كَأْس:
راغب گويد: كأس ظرف است با شراب و در شراب تنها و ظرف تنها نيز به كار رود.
به برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
حضرت علی (علیه‌السلام) در خطبه شقشقيه فرموده:
«لَوْ لا حُضورُ الْحاضِرِ، وَ قِيامُ الْحُجَّةِ بِوُجودِ النّاصِرِ ... لالقَيْتُ حَبْلَها عَلَى غارِبِها، وَ لَسَقَيْتُ آخِرَها بِكَأْسِ أَوَّلِها.» «اگر حاضران حاضر نبودند و اگر با
وجود ياران
حجت بر من تمام نشده بود، زمام
ناقه خلافت را بر پشتش مى‌انداختم و آخرش را با كاسه اوّل آن
آب مى‌دادم.»
درباره كوبيده شدن بعضى از سران فتنه‌ها فرموده:
«ثُمَّ يُفَرِّجُها اللهُ عَنْكُمْ ... وَ يَسْقيهِمْ بِكَأْس مُصَبَّرَة، لا يُعْطيهِمْ إِلاّ السَّيْفَ.» «سپس پروردگار
جهان اين
فتنه و بليّه را همچون جدا شدن پوست از
گوشت از شما
دفع و جدا خواهد كرد.... و جام تلخ بلا و ناراحتى و مصيبت در كامشان فرو مى‌ريزند، مردانى كه جز
ضرب شمشیر چيزى به آن‌ها نخواهند داد.»
«كأس مصبّره» به صيغه مفعول يعنى كاسه پر شده و لبالب، گويا در «نهج البلاغه» همه اين كلمه به معنى كاسه تنها آمده است.
این کلمه هشت بار در «نهج‌البلاغه» آمده است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «کاس»، ج۲، ص۸۹۰.
