• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

کمش (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


مقالات مرتبط: عناوین مفردات نهج البلاغه (جلد ۲).

کَمِش (به فتح کاف و کسر میم) از واژگان نهج البلاغه به معنای سرعت در رفتن است. از مشتقات آن در نهج البلاغه تَكْميش (به فتح تاء و سکون کاف) به معنای شدّت در راندن و به عجله واداشتن می‌باشد. از اين ماده دو مورد در نهج البلاغه آمده است.


كَمِش
[۱] قرشی‌بنایی، سید علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۹۱۳.    
[۲] طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۱۵۲.    
(مثل شرف) سرعت در رفتن و مانند آن است. «كَمِشَ كَمِشاً: كان سريعاً ماضياً.»
[۳] شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ج۴، ص۵۸۷.    
تكميش به معنای شدّت در راندن و به عجله واداشتن است.
[۴] شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ج۴، ص۵۸۷.    


درباره اهل تقوی فرموده: «وَقَدَّمَ زَادَ الاْجِلَةِ سَعِيداً وَبَادَرَ مِنْ وَجَل وَأَكْمَشَ فِي مَهَل وَرَغِبَ فِي طَلَب وَذَهَبَ عَنْ هَرَب»
[۵] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۵۶-۱۵۷، خطبه ۸۲.    
[۶] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۱، ص۱۳۹، خطبه ۸۱.    
[۷] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۱۲، خطبه ۸۳.    
يعنى «توشه قیامت را با خوشبختى پيش انداخته و مبادرت به عمل كرده از روى خوف از قيامت سرعت در رفتن راه خدا نموده در مهلت زندگى رغبت كرده و در طلب آنچه لازم است و برگشته از آنچه فرار از آن واجب است.»
[۸] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۵۷، خطبه ۸۳.    
[۹] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۴۲.    
شرح‌های خطبه: (
[۱۰] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۴۸.    
[۱۱] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۳، ص۴۰۸-۴۰۹.    
[۱۲] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۷.    
[۱۳] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۲۶۴.    
)
در حکمت ۲۱۰ فرموده: «اتَّقُوا اللهَ تَقِيَّةَ مَنْ شَمَّرَ تَجْرِيداً وَجَدَّ تَشْمِيراً وَكَمَّشَ فِي مَهَل وَبَادَرَ عَنْ وَجَل»
[۱۴] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۲۲، حکمت ۲۰۰.    
[۱۵] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۲۰۰، حکمت ۲۱۰.    
[۱۶] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۰۶، حکمت ۲۱۰.    
«بترسيد از خدا ترسيدن كسى كه دامن بالا زده به طور كامل و جدّى شده به طور عالى و تلاش كرده در سوق نفس به طرف خدا با دقت يا در مهلت دنیا و مبادرت به عمل كرده از روى خوف.»
[۱۷] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۸۵، حکمت ۲۱۰.    
[۱۸] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۹۲.    
شرح‌های حکمت: (
[۱۹] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۹۲-۵۹۳.    
[۲۰] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۱۳، ص۶۱۳-۶۱۵.    
[۲۱] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۲۸۱.    
[۲۲] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۳۰.    
)

از اين ماده دو مورد در نهج البلاغه آمده است.
[۲۳] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۵۶-۱۵۷، خطبه ۸۲.    
[۲۴] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۲۲، حکمت ۲۰۰.    


۱. ↑ قرشی‌بنایی، سید علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۹۱۳.    
۲. ↑ طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۱۵۲.    
۳. ↑ شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ج۴، ص۵۸۷.    
۴. ↑ شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ج۴، ص۵۸۷.    
۵. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۵۶-۱۵۷، خطبه ۸۲.    
۶. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۱، ص۱۳۹، خطبه ۸۱.    
۷. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۱۲، خطبه ۸۳.    
۸. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۵۷، خطبه ۸۳.    
۹. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۴۲.    
۱۰. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۴۸.    
۱۱. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۳، ص۴۰۸-۴۰۹.    
۱۲. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۷.    
۱۳. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۲۶۴.    
۱۴. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۲۲، حکمت ۲۰۰.    
۱۵. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۲۰۰، حکمت ۲۱۰.    
۱۶. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۰۶، حکمت ۲۱۰.    
۱۷. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۸۵، حکمت ۲۱۰.    
۱۸. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۹۲.    
۱۹. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۹۲-۵۹۳.    
۲۰. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۱۳، ص۶۱۳-۶۱۵.    
۲۱. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۲۸۱.    
۲۲. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۳۰.    
۲۳. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۵۶-۱۵۷، خطبه ۸۲.    
۲۴. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۲۲، حکمت ۲۰۰.    


• قرشی‌بنایی، سید علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «کمش»، ج۲، ص۹۱۳.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان حکمت 200 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 82 نهج البلاغه
جعبه ابزار