• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

کَمَش (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





کَمَش (به فتح کاف و میم) از واژگان نهج البلاغه به معنای سرعت در رفتن است. از مشتقات آن در نهج البلاغه تَكْميش (به فتح تاء و سکون کاف) به معنای شدّت در راندن و به عجله واداشتن می‌باشد. از اين ماده دو مورد در نهج البلاغه آمده است.



کَمَش (مثل شرف) سرعت در رفتن و مانند آن است. «كَمِشَ كَمَشاً: كان سريعاً ماضياً.» تكميش به معنای شدّت در راندن و به عجله واداشتن است.


درباره اهل تقوی فرموده: «وَقَدَّمَ زَادَ الاْجِلَةِ سَعِيداً وَبَادَرَ مِنْ وَجَل وَأَكْمَشَ فِي مَهَل وَرَغِبَ فِي طَلَب وَذَهَبَ عَنْ هَرَب» يعنى «توشه قیامت را با خوشبختى پيش انداخته و مبادرت به عمل كرده از روى خوف از قيامت سرعت در رفتن راه خدا نموده در مهلت زندگى رغبت كرده و در طلب آنچه لازم است و برگشته از آنچه فرار از آن واجب است.» شرح‌های خطبه: ()
در حکمت ۲۱۰ فرموده: «اتَّقُوا اللهَ تَقِيَّةَ مَنْ شَمَّرَ تَجْرِيداً وَجَدَّ تَشْمِيراً وَكَمَّشَ فِي مَهَل وَبَادَرَ عَنْ وَجَل» «بترسيد از خدا ترسيدن كسى كه دامن بالا زده به طور كامل و جدّى شده به طور عالى و تلاش كرده در سوق نفس به طرف خدا با دقت يا در مهلت دنیا و مبادرت به عمل كرده از روى خوف.» شرح‌های حکمت: ()


از اين ماده دو مورد در نهج البلاغه آمده است.


۱. قرشی‌بنایی، سید علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۹۱۳.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۱۵۲.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ج۴، ص۵۸۷.    
۴. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ج۴، ص۵۸۷.    
۵. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۵۶-۱۵۷، خطبه ۸۲.    
۶. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۱، ص۱۳۹، خطبه ۸۱.    
۷. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۱۲، خطبه ۸۳.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۵۷، خطبه ۸۳.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۴۲.    
۱۰. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۴۸.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۳، ص۴۰۸-۴۰۹.    
۱۲. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۷.    
۱۳. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۲۶۴.    
۱۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۲۲، حکمت ۲۰۰.    
۱۵. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۲۰۰، حکمت ۲۱۰.    
۱۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۰۶، حکمت ۲۱۰.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۸۵، حکمت ۲۱۰.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۹۲.    
۱۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۹۲-۵۹۳.    
۲۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۱۳، ص۶۱۳-۶۱۵.    
۲۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۲۸۱.    
۲۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۳۰.    
۲۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۵۶-۱۵۷، خطبه ۸۲.    
۲۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۲۲، حکمت ۲۰۰.    



قرشی‌بنایی، سید علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «کمش»، ج۲، ص۹۱۳.    






جعبه ابزار