• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

محمد‌مهدی کجوری شیرازی‌

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



«حاج شیخ محمد‌مهدی مجتهد کجوری شیرازی» علامه ذوالفنون، جامع معقول و منقول و از بزرگان علم و تقوی و فضیلت دارالعلم شیراز است.



وی در شهر کجور از توابع مازندران متولد شد و برای تکمیل تحصیلات به عتبات رحلت کرد. در حدود سال ۱۲۵۰ ق در شهر مقدس کربلا مقیم شد و در از محضر پر فیض صاحب ضوابط بهره برد.
در سال ۱۲۵۹ ق به درخواست مردم شیراز از صاحب ضوابط، به شیراز هجرت نمود و به تالیف، تدریس و رتق و فتق امور شرعی مردم پرداخت.
وی نزدیک به ۳۵ سال در شیراز به حوزه علمیه و مردم خدمت نمود و در سال ۱۲۹۳ ق، دعوت حق را لبیک گفت و در آرامگاه حافظیه ، مدفون گردید.
سال تولد ایشان، بنا بر مشهور، ۱۲۱۷ ق است. این شهرت بر اساس گفته ایشان در پایان جلد چهارم شرح فرائد الاصول می‌باشد ولی در یک نسخه خطی موجود در کتابخانه شاهچراغ علیه‌السّلام که یادداشتهای پراکنده‌ای در علم نجوم و هیئت، به خط ایشان نوشته شده، بالای یک نماد نجومی، آمده است: «طالع ولادت مهدی الکجوری در شب یکشنبه ششم شهر جمادی الاولی دو ساعت گذشته سنه ۱۲۲۲.»


علاقه و ارتباط طرفینی علامه کجوری و صاحب ضوابط، فراتر از مقوله استاد و شاگردی بود. علامه کجوری یک دوره تقریرات اصول صاحب ضوابط را در سال‌های ۱۲۵۰ و ۱۲۵۱ ق نوشته، همچنین کتاب نتایج الافکار استاد را مفصلا شرح کرده، در مجالس و محافل علمی ملازم استاده بوده، به توصیه ایشان به شیراز آمده و ارتباط خویش را با استاد در غربت نیز قطع ننموده است.
در حدود سال ۱۲۵۴ با نوشتن شرحی بر کتاب «الاجازه و الصلاه شرایع الاسلام» و ارائه به استاد، پس از بررسی از سوی استاد، به کسب اجازه اجتهاد از صاحب ضوابط نائل می‌گردد.
متن اجازه اجتهاد ، به خط صاحب ضوابط، بر روی برگ اول شرح مذکور نوشته شده و در کتابخانه شاهچراغ علیه‌السّلام شیراز نگهداری می‌شود.
ایشان قبل از هجرت به کربلا و اقامت در جوار مرقد اباعبدالله علیه‌السّلام ، در نجف اشرف از محضر صاحب جواهر بهره برده است. ایشان در تالیفاتش، خصوصا شرح کتاب بیع شرایع الاسلام ، بارها از صاحب جواهر با عنوان «استاذنا» نام برده است.
متاسفانه اطلاعی از دوران تحصیلات مقدماتی ایشان در دست نیست، به خصوص از کیفیت تحصیل و اساتید ایشان در رشته ریاضیات و نجوم ، در حالیکه ایشان، استاد این علوم بوده و در شیراز آنها را تدریس می‌کرده‌اند.


حضور ایشان در شیراز موجب رونق علمی در این شهر شده و تعداد زیادی از اهل علم و دانش، در جلسه درس ایشان حاضر می‌شدند. ایشان علاوه بر فقه و اصول ، به تدریس ریاضیات و هیئت نیز اشتغال داشته است.
در زیر نام تعدادی از شاگردان ایشان که هر یک از بزرگان شیراز می‌باشند، همراه با مختصری از زندگی ایشان، آمده است:
۱- میرزا ابوطالب نواب ، فرزند حاج شیخ علی اکبر نواب.
۲- حاج شیخ محمد حسین شیخ الاسلام متولد ۱۲۵۱ ق در شیراز.
۳- میرزا ابوطالب رضوی فرزند حاجی سید میرزا، متولد ۱۲۵۱ ق.
۴- میرزا محمد حسین صالح حسینی ، فرزند حاجی میرزا علی نقی صالح.
۵- سید حسن حسینی فائی، مؤلف کتاب «فارسنامه ناصری».
۶- میرزا ابوالحسن حسنی حسینی دستغیب فرزند میرزا احمد.
علامه کجوری از مصادیق بارز فقیهان و دانشمندان پرکار و پرتلاش بوده که هیچگاه از تالیف، استنساخ ، کتابت و تحریر دست نکشیده است. در حالیکه دارای عائله زیادی بوده و گرفتاری‌های زیادی همچون تنگدستی در طول ایام تحصیل، او را رنج می‌داده، ولی همواره تحصیل، تدریس و تالیف را بر هر کاری مقدم داشته است.
ایشان تالیفات خویش را بیش از دوبار تحریر کرده و در دفعات متعدد، آنها را مطالعه کرده و تصحیحات و تعلیقات جدیدی بر آنها افزوده است.
یکی از کارهای که نشانگر ذوق و سلیقه ایشان نیز می‌باشد، نوشتن نکات مهم زندگی شخصی و مطالب و وقایع تاریخ زمان خویش، بر بالای بعضی از برگ‌های تالیفات و تقریرات بوده که گوشه‌هایی هرچند اندک، از زندگی و وقایع روزگار ایشان را روشن نموده است.


فهرست تالیفات ایشان که در زیر آمده است، بر اساس نسخه‌های خطی موجود در کتابخانه شاهچراغ علیه‌السّلام و کتاب‌های چاپ شده ایشان می‌باشد:
۱- اصول فقه ؛ یک دوره مفصل اصول فقه که بخش‌هایی چون مبحث « استصحاب » و « اجتهاد و تقلید » آن موجود است.
۲- تقریرات اصول فقه .
۳- حاشیه بر نتایج الافکار .
۴- رساله عملیه.
۵- شرح شرایع الاسلام.
۶- شرح فرائد الاصول.
۷- شرح نتایج الافکار.
۸- فقه استدلالی.
۹- فوائد الرجال .
۱۰- هدایه العباد الی طریق الرشاد .


نرم افزار جامع اصول فقه، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.


رده‌های این صفحه : تراجم | علمای شیعه | علمای قرن سیزدهم




جعبه ابزار