کأس (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
كَأْس (به فتح کاف و سکون همزه) از
واژگان نهج البلاغه به معنای ظرف است با شراب و در شراب تنها و ظرف تنها نيز به كار می‌رود. این کلمه هشت بار در
نهج البلاغه آمده است.
كَأْس:
راغب گويد: كأس ظرف است با شراب و در شراب تنها و ظرف تنها نيز به كار رود.
حضرت علی (علیه‌السلام) در خطبه شقشقيه فرموده:
«لَوْلاَ حُضُورُ الْحَاضِرِ، وَقِيَامُ الْحُجَّةِ بِوُجُودِ النَّاصِرِ ... لاََلقَيْتُ حَبْلَهَا عَلَى غَارِبِهَا، وَلَسَقَيْتُ آخِرَهَا بِكَأْسِ أَوَّلِها.» «اگر حاضران حاضر نبودند و اگر با وجود ياران حجت بر من تمام نشده بود، زمام ناقه
خلافت را بر پشتش مى‌انداختم و آخرش را با كاسه اوّل آن آب مى‌دادم.»
(شرح‌های خطبه:
)
درباره كوبيده شدن بعضى از سران فتنه‌ها فرموده:
«ثُمَّ يُفَرِّجُهَا اللهُ عَنْكُمْ ... وَيَسْقِيهِمْ بِكَأْس مُصَبَّرَة، لاَ يُعْطِيهِمْ إِلاَّ السَّيْفَ.» (سپس پروردگار جهان اين فتنه و بليّه را همچون جدا شدن پوست از گوشت از شما دفع و جدا خواهد كرد.... و جام تلخ بلا و ناراحتى و مصيبت در كامشان فرو مى‌ريزند، مردانى كه جز ضرب شمشير چيزى به آنها نخواهند داد.)
(شرح‌های خطبه:
)
«كأس مصبّره» به صيغه مفعول يعنى كاسه پر شده و لبالب، گويا در «نهج البلاغه» همه اين كلمه به معنى كاسه تنها آمده است.
این کلمه هشت بار در نهج البلاغه آمده است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «کاس»، ج۲، ص۸۹۰.
