• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

وِکاء (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





وِکاء (به کسر واو و فتح کاف) از واژگان نهج‌البلاغه به معنای تکیه کردن است. بند و حافظ را هم به این خاطر «وکاء» گویند. از این مادّه دو مورد در نهج‌البلاغه آمده است.



وِکاء به معنای تکیه کردن است.


مواردی که در نهج‌البلاغه استفاده شده‌اند به شرح ذیل می‌باشند.

۲.۱ - حکمت ۴۶۶

امیرالمومنین علی (علیه‌السلام) در حکمت ۴۶۶ فرمود: «الْعَيْنُ وِكاءُ السَّهِ.»«چشم، حافظ نشيمنگاه است (اشاره به اين كه هنگامى كه انسان به خواب مى‌رود وضوى او باطل مى‌شود.» (شرح‌های حکمت: )
در نسخه ابن ابی‌الحدید نقل شده: «العين وكاء السته» با حرف تاءاصل است.

۲.۲ - نامه ۳۱

به حضرت حسن مجتبی (صلوات‌اللّه‌علیه) مى‌نويسد: «وَ تَلافيكَ ما فَرَطَ مِنْ صَمْتِكَ أَيْسَرُ مِنْ إِدْراكِكَ ما فاتَ مِنْ مَنْطِقِكَ، وَ حِفْظُ ما في الْوِعاءِ بِشَدِّ الْوِكاءِ، وَ حِفْظُ ما في يَدَيْكَ أَحَبُّ إِلَيَّ مِنْ طَلَبِ ما في يَدَيْ غَيْرِكَ.»«تدارک و جبران آن‌چه بر اثر سكوتت از دست داده‌اى آسان‌تر است، از جبران آن‌چه در اثر سخنت از دست رفته! چرا كه نگهدارى آن‌چه در ظرف هست با محكم بستن دهانه آن امكان‌پذير است، و نگهدارى آن‌چه در دست دارى نزد من محبوبتر است، از درخواست چيزى كه در دست ديگرى است.» (شرح‌های نامه: )


از این مادّه دو مورد در نهج‌البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۱۶۰.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۸۸۳.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۱، ص۴۵۴.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۹۱.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۲۶۳.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۵۷، حکمت ۴۶۶.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۵۱.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۸۲.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۸۳.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۵، ص۶۴۷.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۵۳۱.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۱۸۶.    
۱۳. ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۱۸۶.    
۱۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۶۴۸.    
۱۵. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۵۸.    
۱۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۰۲، نامه ۳۱.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۲۷.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۴.    
۱۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۳۴.    
۲۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۹، ص۶۳۱.    
۲۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۲۹.    
۲۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۶، ص۹۶.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «وکاء»، ج۲، ص۱۱۶۰.    






جعبه ابزار