• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

وَفات (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





وَفات (به فتح واو و فاء) از واژگان نهج‌البلاغه به معنای مرگ است. تَوَفِّی (به فتح تاء و واو و فاء مشدد مکسور) به معنای اخذ بطور تمام و کمال و چون مرگ تحويل شدن روح به خداست لذا مرگ را «توفّى» يعنى اخذ كامل حیات از طرف خدا گفته‌اند. از این مادّه مواردی در نهج‌البلاغه آمده است.



وَفاتبه معنای مرگ است. تَوَفِّی (به فتح تاء و واو و فاء مشدد مکسور) به معنای اخذ بطور تمام و کمال و چون مرگ تحويل شدن روح به خداست لذا مرگ را «توفّى» يعنى اخذ كامل حیات از طرف خدا گفته‌اند.


بعضی از مواردی که در نهج‌البلاغه استفاده شده‌اند به شرح ذیل می‌باشند.

۲.۱ - خطبه ۳

حضرت علی (علیه‌السلام) درباره تحويل خلافت توسط ابی‌بکر به ابن خطّاب فرموده: «حَتَّى مَضَى الاَْوَّلُ لِسَبيلِهِ، فَأَدْلَى بِها إِلَى فلان بَعْدَهُ... فَيا عَجَباً!! بَيْنا هُوَ يَسْتَقيلُها في حَياتِهِ إِذْ عَقَدَها لاخَرَ بَعْدَ وَفاتِهِ.»«تا چون ابوبكر اجلش فرا رسيد، خلافت را به فلانى (عمر بن الخطاب) داد... عجبا در حيات خود مى‌گفت: خلافت را از من بگيريد، من اهليت آنرا ندارم، ولى آن‌را براى بعد از مرگ خود به ديگرى گره زد و داد.» (شرح‌های خطبه: )

۲.۲ - خطبه ۱۴۹

قبل از مرگ خويش فرموده‌: «أَيُّها النَّاسُ، كُلُّ امْرِىء لاق بِما يَفِرُّ مِنْهُ في فِرارِهِ، وَالاَْجَلُ مَساقُ النَّفْسِ، وَالْهَرَبُ مِنْهُ مُوافاتُهُ كَمْ أَطْرَدْتُ الاَيّامَ أَبْحَثُها عَنْ مَكْنونِ هذا الاَمْرِ، فَأَبَى اللهُ إِلاّ إِخْفاءَهُ، هَيْهاتَ! عِلْمٌ مَخْزُونٌ.»»«اى مردم! هر كس از آن‌چه فرار مى‌كند (مرگ)، در همان حال فرار آن را ملاقات خواهد كرد. اجل سرآمد زندگی و پايان حیات و فرار از آن رسيدن به آن خواهد بود! چه روزهايى كه من به بحث و كنجكاوى از اسرار و حقیقت اين امر (اجل) پرداختم، ولى خداوند جز اخفاى آن را نخواست. هيهات، علمى است پنهان و مربوط به عالم غيب.»(شرح‌های خطبه:)


از این مادّه مواردی در نهج‌البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۱۵۳.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۸۷۸.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۱، ص۴۴۴.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۲.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ص۲۷.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۸، خطبه ۳.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۹.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ص۵۰۳.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ص۵۱۱.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ص۳۳۸.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه،، ج۳، ص۵۰.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه،، ص۱۶۳.    
۱۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۱۷.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۴۵.    
۱۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص، خطبه ۱۴۹.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۱۵.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۸۳.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۸۴.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۵، ص۷۰۳.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۱۱۶.    
۲۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۱۲۰.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «وفات»، ج۲، ص۱۱۵۳.    






جعبه ابزار