• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

وَعْب (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: جمع (مفردات‌قرآن)، جمع.


وَعْب (به فتح واو و سکون عین) از واژگان نهج‌البلاغه به جمع کردن و اخذ کردن است. از این مادّه دو مورد در نهج‌البلاغه آمده است.



وَعْببه معنای جمع کردن و اخذ کردن است.
«وعبه وعبا: اخذه اجمع و لم يدع منه شيئا»
و نيز آمده: «اوعب الشى‌ء ايعابا: جمعه»
وعب و ايعاب هر دو به يك معنى است.


مواردی که در نهج‌البلاغه استفاده شده‌اند به شرح ذیل می‌باشند.

۲.۱ - خطبه ۹۰

درباره علم خداوند فرموده: «وَعَالِمُ السِّرِّ مِنْ ضَمَائِرِ الْمُضْمِرِينَ ... وَ ما أَوْعَبَتْهُ الْأَصْدافُ وَ حَضَنَتْ عَلَیْهِ أَمْواجُ الْبِحارِ.» «عالم است به راز رازداران و به آنچه صدفهاى دريا (از مرواريد) در خود جمع كرده است و آنچه امواج بحار از عنبر و مرجان و غيره در حضن و آغوش خود پرورده است. » (شرح‌های خطبه: )

۲.۲ - نامه ۳۱

به حسن مجتبی (صلوات‌الله‌علیه) مى‌نويسد: «وَ حَسَبَ سَیِّئَتَکَ واحِدَهً وَ حَسَبَ حَسَنَتَکَ عَشْراً وَ فَتَحَ لَکَ بابَ الْمَتابِ وَ بابَ الاِسْتِعْتابِ.» «خداوند يك گناه از تو را يك گناه حساب كرده و يك حسنه را ده حسنه. و براى تو باب توبه و در وسعت قرار دادن را باز كرده است.» (شرح‌های نامه: )
در بعضى نسخ «استعتاب» است به معنى عذر آوردن و اعتذار كردن آمده است.


از این مادّه دو مورد در نهج‌البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۱۴۵.    
۲. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۵، ص۷۹۲.    
۳. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج۱، ص۷۹۹.    
۴. زبیدی، مرتضی، تاج العروس، ج۴، ص۳۵۲.    
۵. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۰۶، خطبه۹۰.    
۶. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۱، ص۱۸۰.    
۷. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۳۵، خطبه ۹۱.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۹۳.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۷۷۴.    
۱۰. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۷۹۸.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۴، ص۱۸۸.    
۱۲. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۴۶.    
۱۳. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۲۹.    
۱۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۶۴۲، نامه۳۱.    
۱۵. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۵۳.    
۱۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۹۹، نامه ۳۱.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۲۳.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۵.    
۱۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۲.    
۲۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۹، ص۵۸۳.    
۲۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۱۹۰.    
۲۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۶، ص۸۷.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «وعب»، ج۲، ص۱۱۴۵.    






جعبه ابزار