• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

وَضْع (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





وَضْع (به فتح واو و سکون ضاد) از واژگان نهج‌البلاغه به معنای گذاشتن، مثل گذاشتن بار به زمین است.
تَواضُع به معنای فروتنى و خود را پائين آوردن است.
از این مادّه موارد زیادی در نهج‌البلاغه آمده است.



وَضْع به معنای آشکار شدن است.


برخی از مواردی که در نهج‌البلاغه به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشند:

۲.۱ - يَضَعْ - خطبه ۱۶۰ (زهد رسول الله)

درباره زهد رسول خدا (صلی‌اللّه‌علیه‌و‌آله) فرموده:
«خَرَجَ مِنَ الدُّنْيا خَميصاً وَ وَرَدَ الاْخِرَةَ سَليماً لَمْ يَضَعْ حَجَراً عَلَى حَجَر.»
«او با شکم گرسنه از اين جهان رفت و با سلامت روح و ایمان به سراى ديگر ورود كرده وى تا آن دم كه به راه خود رفت و دعوت حق را اجابت نمود، سنگى روى سنگ نگذاشت.»

۲.۲ - تَواضَعْتَ - خطبه ۲۲۲ (درباره خداوند متعال)

تواضع به معنای فروتنى و خود را پائين آوردن است، آن فقط دو دفعه در «نهج البلاغه» يافته است.
«فَتَعالى مِنْ قَوِيّ ما أَكْرَمَهُ! وَ تَواضَعْتَ مِنْ ضَعيف ما أَجْرأَكَ عَلَى مَعْصِيَتِهِ!.»
«برتر است خداى توانا، چه قدر بزرگوار است، پائين هستى اى ضعيف چقدر جسورى بر معصیت او.»


از این مادّه موارد زیادی در «نهج‌البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۱۴۳.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۸۷۴.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۴۰۴.    
۴. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۵، ص۷۸۴.    
۵. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج۸، ص۳۹۹.    
۶. زبیدی، محمد مرتضی، تاج العروس، ج۲۲، ص۳۳۵.    
۷. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۳۵۰، خطبه ۱۵۰.    
۸. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۷۶.    
۹. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۲۹، خطبه۱۶۰.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۵۱.    
۱۱. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۱۴.    
۱۲. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۲۲.    
۱۳. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۶، ص۲۵۷.    
۱۴. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۳۹۰.    
۱۵. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۳۳.    
۱۶. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۵۵۰، خطبه ۲۲۲.    
۱۷. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۲۴۱، خطبه۲۱۸.    
۱۸. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۴۴، خطبه۲۲۳.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۳۹، خطبه۲۲۳.    
۲۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۴۰.    
۲۱. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۴۴.    
۲۲. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۸، ص۳۷۹.    
۲۳. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص۲۷۷.    
۲۴. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۲۳۹.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «وضع»، ج۲، ص۱۱۴۳.    






جعبه ابزار