• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

وَزْع (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





وَزْع (به فتح واو و سکون زاء) از واژگان نهج‌البلاغه به معنای منع و حبس است. مواردی از آن در نهج‌البلاغه آمده است.



وَزْعبه معنای منع و حبس است.و نيز گفته‌اند: «اوزع بالشى‌ء» يعنى به آن حريص شد.


بعضی از مورد که در نهج‌البلاغه استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد.

۲.۱ - خطبه ۷۵

آن‌گاه كه شنيد بنی امیّه او را به خون عثمان متّهم مى‌كنند فرمود: «أَوَلَمْ يَنْهَ بَني أُمَيَّةَ عِلْمُها بي عَنْ قَرْفي أَوَما وَزَعَ الْجُهّالُ سَابِقَتي عَنْ تُهَمَتي.» «آيا بنى‌اميّه را دانستن حال من از عيب گرفتن بر من نهى نكرد، آيا جاهلان را سابقه حال من از تهمت زدن بر من باز نداشت.» (شرح‌های خطبه: )

۲.۲ - حکمت ۳۳۲

درباره سلطان عادل فرمود: «السُّلْطانُ وَزَعَةُ اللهِ في أَرْضِهِ.» «سلطانحاکم عادل) پاسدار الهى در زمین اوست.» (شرح‌های حکمت: )

۲.۳ - حکمت ۲۶۱

در شكايت از اصحابش فرموده: «وَاللهِ ما تَكْفونَني أَنْفُسَكُمْ، فَكَيْفَ تَكْفونَني غَيْرَكُمْ؟ إِنْ كانَتِ الرَّعايا قَبْلي لَتَشْكوا حَيْفَ رُعاتِها، وَإِنَّني الْيَوْمَ لاََشْكُو حَيْفَ رَعِيَّتي، كَأَنَّنيَ الْمَقودُ وَهُمُ الْقادَةُ، أَوِ ألْمَوْزوعُ وَهُمُ الْوَزَعَةُ.»«شما از عهده مشكلات خودتان بر نمى‌آييد چگونه مشكل ديگران را از من دفع مى‌كنيد؟ رعاياى پيشين از ستم فرمانروايان خود شكايت داشتند، امّا من امروز از ستم رعيتم شكايت دارم، گويا من پيروم و آنها زمامدار؛ من فرمانبر و محكومم و آنها فرمانده و حاكم.» (شرح‌های حکمت: )

۲.۴ - خطبه ۱۲۵

درباره اهل شام به اصحابش فرموده: «إِنَّ أَفْضَلَ النّاسِ عِنْدَ اللهِ مَنْ كانَ الْعَمَلُ بِالْحَقِّ أَحَبَّ إِلَيْهِ ـ وَإِنْ نَقَصَهُ وَكَرَثَه ـ مِنَ الْباطِلِ وَإِنْ جَرَّ إِلَيْهِ فَائِدَةً وَزَادَهُ، فَأَيْنَ يُتاهُ بِكُمْ؟! وَمِنْ أَيْنَ أُتيتُمْ؟! اسْتَعِدُّوا لِلْمَسيرِ إِلَى قَوْم حَيارَى عَنِ الْحَقِّ لا يُبْصِرونَهُ وَموزَعينَ بِالْجَوْرِ لا يَعْدِلونَ بِهِ، جُفاة عَنِ الْكِتابِ.» «برترين مردم در نظر خدا كسى است كه عمل به حق نزد او محبوبتر از باطل باشد، گرچه حق از نفع او بكاهد و برايش مشكلاتى پيش آورد و باطل براى او منافعى فراهم سازد، چرا حيران و سرگردانيد! و چرا شک زده‌ايد و تسليم شیطان آماده شويد براى حركت به سوى گروهى كه از حق روى برگردانده آن را نمى‌بينند و به ظلم و جور تشويق شده و حاضر به پذيرفتن «عدالت» به جاى آن نيستند از کتاب خدا فاصله گرفته‌اند.» (شرح‌های خطبه: )


مواردی از آن در نهج‌البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۱۳۳.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۸۶۸.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۴۰۲.    
۴. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۵، ص۷۶۰.    
۵. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۸۶۸.    
۶. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۴۰۲.    
۷. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۵، ص۷۶۰.    
۸. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۳۶.    
۹. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۱ ص۱۲۱.    
۱۰. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۰۳، خطبه ۷۵.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۴۱، خطبه ۷۵.    
۱۲. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۴۴۴.    
۱۳. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۴۴۵.    
۱۴. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۳، ص۲۲۷.    
۱۵. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۲۷.    
۱۶. ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۱۶۹.    
۱۷. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۵۶.    
۱۸. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۲۳۲.    
۱۹. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۳۳، حکمت ۳۳۲.    
۲۰. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۱۹.    
۲۱. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۸۸.    
۲۲. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۸۸.    
۲۳. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۴، ص۶۶۹.    
۲۴. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۴۱۸.    
۲۵. ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۲۴۴.    
۲۶. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۴۰.    
۲۷. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۲۱۵.    
۲۸. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۵۲۰، حکمت ۲۶۱.    
۲۹. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۰۱.    
۳۰. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۳۹.    
۳۱. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۳۹.    
۳۲. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۴، ص۲۲۲.    
۳۳. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۳۴۴.    
۳۴. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۹، ص۱۴۶.    
۳۵. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۸۴.    
۳۶. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۲ ص۹.    
۳۷. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۸۲، خطبه ۱۲۵.    
۳۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۷۱، خطبه ۱۲۵.    
۳۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۳۱.    
۴۰. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۳۶.    
۴۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۵، ص۲۹۳.    
۴۲. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۱۸۰.    
۴۳. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۱۰۴.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «وزع»، ج۲، ص۱۱۳۳.    






جعبه ابزار