وقت (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
وَقْت (به فتح واو و سکون قاف) از
واژگان قرآن کریم به معنای مقداری از
زمان که برای کاری معین شده است. این واژه دارای مشتقاتی است که در آیات
قرآن به کار رفته است؛ مانند:
مَوْقوت (به فتح میم) به معنای وقت‌دار و
میقات (به کسر میم و فتح قاف) به معنای وعده وقت دار و نیز مکان معین شده برای عملی.
وَقْت به معنای مقداری از زمان که برای کاری معین شده است.
فیومی در
مصباح گوید: «الْوَقْتُ: مقدار من الزّمان مفروض لامر ما.»
(قالَ فَاِنَّکَ مِنَ الْمُنْظَرِینَ) «گفت تو از مهلت شدگانی.»
(اِلی یَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ) «تا روز وقت معلوم که قیامت باشد.»
(وَ اِذَا الرُّسُلُ اُقِّتَتْ) «آنگاه که فرستاده‌ها و رها شده‌ها موقوت و معیّن الوقت گردند برای متوقّف شدن.»
(لِاَیِّ یَوْمٍ اُجِّلَتْ) «برای چه روزی آنها با مدّت رها شده‌اند؟»
(لِیَوْمِ الْفَصْلِ) «برای روز فصل و جدائی.»
«
اُقِّتَتْ» در اصل با واو است به جای الف و آن به معنای تعیین وقت و بیان وقت است. در «
رسل» آیه فوق بررسی شده و گفته‌ایم ظاهرا مراد از «رسل» رها شده‌ها و فرستاده‌های عالم است نه پیامبران و آمدن
قیامت وقت ایستادن و متوقف شدن آنهاست.
(اِنَّ الصَّلاةَ کانَتْ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ کِتاباً مَوْقُوتاً) «
نماز برای مؤمنان واجبی است محدود الوقت که باید در اوقاتش خوانده شود.» کتاب
کنایه از
وجوب و موقوت به معنای وقت دار است.
میقات (به کسر میم و فتح قاف) به معنای وعده وقت دار و نیز مکانی که معین شده برای عملی مثل
مواقیت حج که مکانهائی است برای
احرام بستن چنانکه
طبرسی فرموده است.
عبارت
راغب در بیان معنی اخیر گنگ است.
(وَ واعَدْنا مُوسی ثَلاثینَ لَیْلَةً وَ اَتْمَمْناها بِعَشْرٍ فَتَمَّ میقاتُ رَبِّهِ اَرْبَعینَ لَیْلَةً) «به
موسی سی
شب را وعده کردیم و آن را با ده شب از اتمام نمودیم پس وعده وقت دار خدا چهل شب گردید.» میقات در آیه به معنای وعده معین است چنانکه در صدر آیه فرموده
(وَ واعَدْنا مُوسی ثَلاثِینَ لَیْلَةً.)ایضا در آیه
(وَ اخْتارَ مُوسی قَوْمَهُ سَبْعِینَ رَجُلًا لِمِیقاتِنا) (موسی از قوم خود، هفتاد تن از مردان را برای میعادگاه ما برگزید.)
و نیز در آیه
(فَجُمِعَ السَّحَرَةُ لِمِیقاتِ یَوْمٍ مَعْلُومٍ) (سرانجام ساحران برای وعده‌گاه روز معیّنی جمع‌آوری شدند.)
در آیه
(اِنَّ یَوْمَ الْفَصْلِ کانَ مِیقاتاً) «روز فصل وقت رسیدن به حساب است. یا وقت از هم پاشیدگی این عالم است.» ظاهرا به معنای وقت است.
(یَسْئَلُونَکَ عَنِ الْاَهِلَّةِ قُلْ هِیَ مَواقِیتُ لِلنَّاسِ وَ الْحَجِ) «از تو از هلال‌ها پرسند بگو آنها (برای روشن شدن) وقتها است برای مردم و
حج.»
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «وقت»، ج۷، ص۲۳۲.
