• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

وقت (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





وَقْت (به فتح واو و سکون قاف) از واژگان نهج‌البلاغه به معنای مقداری از زمان که برای کاری معین شده است. میقات‌ (به کسر میم و فتح قاف) به معنای وعده وقت دار و نیز مکان معین شده برای عملی است. از این مادّه مواردی متعدد در نهج‌البلاغه آمده است.



وَقْتبه معنای مقداری از زمان که برای کاری معین شده است. میقات‌ (به کسر میم و فتح قاف) به معنای وعده وقت دار و نیز مکان معین شده برای عملی است.فیومی در مصباح گوید: «الْوَقْتُ‌: مقدار من الزّمان مفروض لامر ما.»


بعضی از مورد که در نهج‌البلاغه استفاده شده‌اند به شرح ذیل می‌باشند.

۲.۱ - خطبه ۴۳

درباره آماده شدن براى جنگ با اهل شام فرمود: «إِنَّ اسْتَعْدادي لِحَرْبِ أَهْلِ الشّامِ وَجِريرٌ عِنْدَهُمْ، إِغْلاقٌ لِلشّامِ، وَصَرْفٌ لاَِهْلِهِ عَنْ خَيْر إِنْ أَرادوهُ، وَلكِنْ قَدْ وَقَّتُّ لِجَرير وَقْتاً لا يُقيمُ بَعْدَهُ إِلاّ مَخْدوعاً أَوْ عاصِياً.»«مهيّا شدنم براى جنگ با شاميان، با اين‌كه جَریر را به رسالت به سويشان فرستاده‌ام به معناى اين است كه راه صلح را به روى آن‌ها بسته‌ام! و اگر بخواهند اقدام به كار نیکی كنند آن‌ها را منصرف ساخته‌ام، من مدّت اقامت «جَرير» را در شام معيّن ساخته‌ام كه اگر تأخير كند روشن مى‌شود يا فريبش داده‌اند و يا از اطاعتم سر پيچيده است.» (شرح‌های خطبه: )

۲.۲ - خطبه ۱۹۹

امیرالمومنین علی (علیه‌السلام) در خطبه ۱۹۹ می فرمایند: «تَعاهَدوا أَمْرَ الصَّلاةِ، وَحافِظوا عَلَيْها، وَاسْتَكْثِروا مِنْها، وَتَقَرَّبوا بِها، فَإِنَّها (كانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنينَ كِتاباً مَوْقوتاً).» «موضوع نماز را به خوبى مراعات كنيد محافظت آن را بر عهده گيريد، زياد به آن توجّه كنيد و فراوان نماز بخوانيد و به وسیله آن به خدا تقرّب جوييد، زيرا نماز (به عنوان فريضه واجب در اوقات مختلف شبانه روز بر مؤمنان مقرّر شده است).» (شرح‌های خطبه: )


از این مادّه مواردی متعدد در نهج‌البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۱۵۳.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۸۷۹.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۲۲۸.    
۴. فیومی، احمد، المصباح المنیر، ج۱، ص۳۴۴.    
۵. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۱۰۴.    
۶. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۸۹.    
۷. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۸۴، خطبه ۴۳.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۰۳.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۳۵.    
۱۰. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۳۶.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۲، ص۴۷۷.    
۱۲. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۴، ص۲۰۷.    
۱۳. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۲، ص۳۲۲.    
۱۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۰۴.    
۱۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۲۰۴.    
۱۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۱۶، خطبه ۱۹۹.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۹۳.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۳۸.    
۱۹. ابن میثم بحرانی، معیّن و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۳۹.    
۲۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۷۲۴.    
۲۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۲، ص۳۲۱.    
۲۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۲۰۲.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «وقت»، ج۲، ص۱۱۵۳.    






جعبه ابزار