• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

وقب (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





وَقْب (به فتح واو و سکون قاف) از واژگان قرآن کریم به معنای گودالی است در سنگ که در آن آب جمع می‌شود.
این لفظ فقط یک‌بار در کلام اللّه به کار رفته است.



وَقْب به معنای گودالی است در سنگ که در آن آب جمع می‌شود.
وقوب به معنای دخول است.
طبرسی فرموده علت این تسمیه آن است که در وقب داخل شوند.


به مواردی از وَقْب که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - وَقَبَ‌ (آیه ۲-۳ سوره فلق)

(مِنْ شَرِّ ما خَلَقَ • وَ مِنْ شَرِّ غاسِقٍ اِذا وَقَبَ‌)
«از شر آن‌چه آفریده و از شرّ غاسق آن‌گاه که داخل شود.»




به مواردی که در نهج البلاغه به کار رفته است، اشاره می شود:

۳.۱ - وَقَبَ - خطبه ۴۸

حضرت علی (علیه‌السلام) در وقت رفتن به صفّین در نخیله فرمود:
«الْحَمْدُ للهِ كُلَّما وَقَبَ لَيْلٌ وَ غَسَقَ، وَ الْحَمْدُ للهِ كُلَّما لاحَ نَجْمٌ وَ خَفَقَ.»
(ستايش مخصوص خدا ست در هر لحظه كه شب فرا رسد و پرده تاريكى آن فرو افتد. ستايش ويژه پروردگار است هر زمان كه ستاره‌اى طلوع و غروب نمايد.)
(شرح‌های خطبه: )




این لفظ فقط یک‌بار در کلام اللّه مجید به کار رفته است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۷، ص۲۳۱.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۸۷۹.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۲، ص۱۸۱.    
۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۴۹۲.    
۵. فلق/سوره۱۱۳، آیه۳.    
۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۶۸۰.    
۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۳۹۲.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۷، ص۳۸۳.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۸۶۶.    
۱۰. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۰۸، خطبه ۴۸.    
۱۱. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ص۹۳، خطبه ۴۸.    
۱۲. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۸۷، خطبه ۴۸.    
۱۳. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۰۹، خطبه ۴۸.    
۱۴. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۶۷.    
۱۵. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۶۸.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۲، ص۵۳۵.    
۱۷. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۲۷۰.    
۱۸. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۳، ص۲۰۰.    
۱۹. فلق/سوره۱۱۳، آیه۳.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «وقب»، ج۷، ص۲۳۱.    






جعبه ابزار