وعی (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
وَعْی (به فتح واو و سکون عین) از
واژگان نهج‌البلاغه به معنای حفظ است. از این مادّه موارد زیادی در
نهج‌البلاغه آمده است.
وَعیبه معنای حفظ است اعمّ از آن‌که
حدیث باشد یا غیر آن.
بعضی از موارد که در
نهج‌البلاغه استفاده شده‌اند به شرح ذیل می‌باشند.
امیرالمومنین علی (علیه‌السلام) پيرامون تشويق به اعمال شايسته فرمود:
«رَحِمَ اللَّهُ امْرَأً سَمِعَ حُكْماً فَوَعَى وَدُعِيَ إِلَى رَشاد فَدَنا، وَأَخَذَ بِحُجْزَةِ هاد فَنَجا، راقَبَ رَبِّهُ، وَخافَ ذَنْبَهُ، قَدَّمَ خالِصاً، وَعَمِلَ صالِحاً.»«
خدا رحمت كند آن كس كه چون سخن حكيمانه‌اى را بشنود خوب فرا گيرد، و چون به
هدایت ارشاد گردد نزديک شود و بپذيرد، دست به دامن
هادی و
رهبری زند و نجات يابد، از مراقبت پروردگارش لحظه‌اى غفلت نورزد، و همواره از گناهان خود بترسد، خالصانه گام پيش نهد و
عمل نیک انجام دهد.»
(شرح های خطبه:
)
درباره
تقوی فرموده:
«أوصیکُمْ عِبادَ اللَّهِ بِتَقْوَی اللَّهِ الَّتی هِیَ الزّادُ وَ بِها الْمَعاذُ زادٌ مُبْلِغٌ وَ مَعاذٌ مُنْجِحٌ دَعا إِلَیْها أَسْمَعُ داعٍ وَ وَعاها خَیْرُ واعٍ فَأَسْمَعَ دَاعیها وَ فازَ واعیها.»«اى بندگان
خدا! شما را به
تقوا توصيه مى‌كنم كه هم زاد و توشه است و هم پناه‌گاه زادى كه
انسان را به
سرمنزل مقصود مى‌رساند و پناه‌گاهى كه او را از خطرها
نجات مى‌دهد؛
دعوت كننده به آن بهترين دعوت‌كنندگان و پاسدارش بهترين پاسداران و به همين دليل دعوت خود را به گوش همگان رسانيده و موجب رستگارى حافظان آن شده است.»
(شرح های خطبه:
)
درباره
علم خودش فرموده:
«فَهذا عَلْمُ الْغَيْبِ الَّذي لا يَعْلَمُهُ أَحَدٌ إِلاّ اللهُ، وَما سِوَى ذلِكَ فَعِلْمٌ عَلَّمَهُ اللهُ نَبِيَّهُ (صلى‌الله‌عليه‌وآله) فَعَلَّمَنيهِ، وَدَعا لي بِأَنْ يَعِيَهُ صَدْري، وَتَضْطَمَّ عَلَيْهِ جَوانِحي.»«اين است آن
علم غيبى كه غير از
خدا كسى نمى‌داند و جز اين‌ها علمى است كه
خداوند به پيامبرش
تعلیم كرده و او به من آموخته است و برايم
دعا نمود كه خدا آن را در سينه‌ام جاى دهد و اعضا و جوارحم را از آن مالامال سازد.»
(شرح های خطبه:
)
از این مادّه مواردی متعدد در
نهج‌البلاغه آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «وعی»، ج۲، ص۱۱۴۹.
