وعظ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
وعظ: (مَّوْعِظَةٌ مِّنْ رَبِّكُمْ) «وعظ» (و موعظه) آن چنان كه در «
مفردات» آمده است، نهى آميخته به تهديد است،
ولى ظاهراً معناى «موعظه» وسيع‌تر از اين باشد، همان‌گونه كه از «
خلیل» دانشمند معروف عرب، در همان كتاب «مفردات» نقل شده كه:
موعظه عبارت است از تذكّر دادن نيكى‌ها، كه توأم با رقّت قلب باشد.
در واقع هر گونه اندرزى كه در مخاطب تأثير بگذارد، او را از بدى‌ها بترساند، و يا قلب او را متوجّه نيكى‌ها گرداند، وعظ و موعظه ناميده مى‌شود.
(يَا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءتْكُم مَّوْعِظَةٌ مِّن رَّبِّكُمْ وَشِفَاء لِّمَا فِي الصُّدُورِ وَهُدًى وَرَحْمَةٌ لِّلْمُؤْمِنِينَ) (اى مردم! اندرزى از سوى پروردگارتان براى شما آمده است؛ و درمانى براى آنچه در سينه‌هاست؛ و هدايت و رحمتى است براى مؤمنان.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
راغب در كتاب مفرداتش گفته
: ماده وعظ به معناى بازداشتن و منع كردن كسى است از كارى همراه با ترسانيدن. و نيز گفته است كه خليل گفته: وعظ به معناى تذكر دادن است به انجام عملى خير، به بيانى كه دل شنونده را براى پذيرفتن آن تذكر نرم كند. و كلمه عظة و همچنين كلمه موعظة هر دو اسم مصدرند.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «وعظ»، ص۶۱۴.
