وعده پیروزی (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
در
آیات قرآن به مؤمنان و صالحان وعده
پیروزی داده شده است.
وعده
الهى به نزديك بودن زمان پيروزى
مسلمانان، با نصرت و
يارى الهى:
«أَمْ حَسِبْتُمْ أَن تَدْخُلُواْ الْجَنَّةَ وَلَمَّا يَأْتِكُم مَّثَلُ الَّذِينَ خَلَوْاْ مِن قَبْلِكُم مَّسَّتْهُمُ الْبَأْسَاء وَالضَّرَّاء وَزُلْزِلُواْ حَتَّى يَقُولَ الرَّسُولُ وَالَّذِينَ آمَنُواْ مَعَهُ مَتَى نَصْرُ اللّهِ أَلا إِنَّ نَصْرَ اللّهِ قَرِيبٌ؛
آيا گمان كرديد داخل
بهشت مي‌شويد، بيآنكه حوادثي همچون حوادث گذشتگان به شما برسد؟! همانان كه گرفتاريها و ناراحتيها به آنها رسيد، و آن چنان ناراحت شدند كه پيامبر و افرادي كه ايمان آورده بودند گفتند: پس
ياري خدا كي خواهد آمد؟! (در اين هنگام، تقاضاي
ياري از او كردند، و به آنها گفته شد:) آگاه باشيد،
ياري خدا نزديك است!»
وعده خدا به پيروزى
صالحان و
مؤمنان، بر مشركان و كافران:
«وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُم فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ ... وَلَيُبَدِّلَنَّهُم مِّن بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا ...؛
خداوند به كساني كه از شما ايمان آورده اند و اعمال صالح انجام داده اند وعده مي‌دهد كه آنها را قطعا خليفه روي زمين خواهد كرد، همانگونه كه پيشينيان را خلافت روي زمين بخشيد... و خوف و ترس آنها را به امنيت و آرامش مبدل مي‌كند....»
پيشگويى پيروزى و حاكميت صالحان بر روى زمين، در
کتاب زبور:
«وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ؛
ما در زبور بعد از ذكر (
تورات) نوشتيم كه بندگان صالح من وارث (حكومت) زمين خواهند شد.»
فرمان خدا به مسلمانان، براى
جنگ با
مشرکان و
بشارت به پيروزى آنان به واسطه نصرت و
يارى الهى:
«قَاتِلُوهُمْ يُعَذِّبْهُمُ اللّهُ بِأَيْدِيكُمْ وَيُخْزِهِمْ وَيَنصُرْكُمْ عَلَيْهِمْ وَيَشْفِ صُدُورَ قَوْمٍ مُّؤْمِنِينَ؛
با آنها پيكار كنيد كه خداوند آنان را به دست شما مجازات مي‌كند و آنها را رسوا مي‌سازد و سينه گروهي از مؤمنان را شفا مي‌بخشد (و بر قلب آنها مرهم مي‌نهد).»
وعده خداوند به
عیسی علیه‌السلام، در مورد غلبه پيروان آن حضرت بر كافران (
یهودیان) تا
قیامت:
«إِذْ قَالَ اللّهُ يَا عِيسَى إِنِّي مُتَوَفِّيكَ وَرَافِعُكَ إِلَيَّ وَمُطَهِّرُكَ مِنَ الَّذِينَ كَفَرُواْ وَجَاعِلُ الَّذِينَ اتَّبَعُوكَ فَوْقَ الَّذِينَ كَفَرُواْ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ ثُمَّ إِلَيَّ مَرْجِعُكُمْ فَأَحْكُمُ بَيْنَكُمْ فِيمَا كُنتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ؛
خداوند به كساني كه از شما ايمان آورده اند و اعمال صالح انجام داده اند وعده مي‌دهد كه آنها را قطعا خليفه روي زمين خواهد كرد، همانگونه كه پيشينيان را خلافت روي زمين بخشيد. و دين و آئيني را كه براي آنها پسنديده پا بر جا و ريشه دار خواهد ساخت و خوف و ترس آنها را به
امنیت و
آرامش مبدل مي‌كند، آنچنانكه تنها مرا مي‌پرستند و چيزي را براي من شريك نخواهند ساخت. و كساني كه بعد از آن كافر شوند فاسقند.»
وعده خدا به پيروزى مسلمانان بر مشركان در
جنگ بدر و قطع ريشه كافران:
«وَإِذْ يَعِدُكُمُ اللّهُ إِحْدَى الطَّائِفَتِيْنِ أَنَّهَا لَكُمْ وَتَوَدُّونَ أَنَّ غَيْرَ ذَاتِ الشَّوْكَةِ تَكُونُ لَكُمْ وَيُرِيدُ اللّهُ أَن يُحِقَّ الحَقَّ بِكَلِمَاتِهِ وَيَقْطَعَ دَابِرَ الْكَافِرِينَ؛
و (به ياد بياوريد) هنگامي را كه خداوند به شما وعده داد كه يكي از دو گروه (كاروان تجاري
قریش يا لشكر آنها) براي شما خواهد بود اما شما دوست مي‌داشتيد كه كاروان براي شما باشد (و بر آن پيروز شويد) ولي خداوند مي‌خواهد حق را با كلمات خود تقويت و ريشه كافران را قطع كند (لذا شما را با لشگر قريش درگير ساخت).»
نويد به پيروزى قريب الوقوع مسلمانان و در پى داشتن غنايم بسيار در
غزوه خیبر:
«وَمَغَانِمَ كَثِيرَةً يَأْخُذُونَهَا وَكَانَ اللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمًا • وَعَدَكُمُ اللَّهُ مَغَانِمَ كَثِيرَةً تَأْخُذُونَهَا فَعَجَّلَ لَكُمْ هَذِهِ وَكَفَّ أَيْدِيَ النَّاسِ عَنكُمْ وَلِتَكُونَ آيَةً لِّلْمُؤْمِنِينَ وَيَهْدِيَكُمْ صِرَاطًا مُّسْتَقِيمًا؛
و غنائم بسياري كه آنرا به دست مي‌آورند، و خداوند عزيز و حكيم است. خداوند غنائم فراواني به شما وعده داده كه آنها را به چنگ مي‌آوريد، ولي اين يكي را زودتر براي شما فراهم ساخت، و دست تعدي مردم (دشمنان) را از شما باز داشت، تا نشانه اي براي مؤمنان باشد، و شما را به راه راست هدايت كند.»
وعده خداوند، به فتوحات و غنايمى علاوه بر فتح خيبر و غنايم آن:
«وَعَدَكُمُ اللَّهُ مَغَانِمَ كَثِيرَةً تَأْخُذُونَهَا فَعَجَّلَ لَكُمْ هَذِهِ وَكَفَّ أَيْدِيَ النَّاسِ عَنكُمْ وَلِتَكُونَ آيَةً لِّلْمُؤْمِنِينَ وَيَهْدِيَكُمْ صِرَاطًا مُّسْتَقِيمًا • وَأُخْرَى لَمْ تَقْدِرُوا عَلَيْهَا قَدْ أَحَاطَ اللَّهُ بِهَا وَكَانَ اللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرًا؛
خداوند غنائم فراواني به شما وعده داده كه آنها را به چنگ مي‌آوريد، ولي اين يكي را زودتر براي شما فراهم ساخت، و دست تعدي مردم (دشمنان) را از شما باز داشت، تا نشانه اي براي مؤمنان باشد، و شما را به راه راست هدايت كند. و نيز غنائم و فتوحات ديگري كه شما قدرت بر آن نداريد ولي خداوند قدرتش بر آن احاطه دارد نصيب شما مي‌كند و خداوند بر هر چيز توانا است.»
«هذه» اشاره به
غنیمت غزوه خيبر و «أخرى لم تقدروا عليها» فتوحات آينده‌اى است كه براى مسلمانان رخ خواهد داد.
شکست و نابودى كافران و پيروزى
اهل ایمان، از وعده‌هاى خدا به مؤمنان عصر
بعثت:
«... أَفَلَمْ يَيْأَسِ الَّذِينَ آمَنُواْ أَن لَّوْ يَشَاءُ اللّهُ لَهَدَى النَّاسَ جَمِيعًا وَلاَ يَزَالُ الَّذِينَ كَفَرُواْ تُصِيبُهُم بِمَا صَنَعُواْ قَارِعَةٌ أَوْ تَحُلُّ قَرِيبًا مِّن دَارِهِمْ حَتَّى يَأْتِيَ وَعْدُ اللّهِ إِنَّ اللّهَ لاَ يُخْلِفُ الْمِيعَادَ؛
... آيا آنها كه ايمان آورده اند نمي‌دانند كه اگر خدا بخواهد همه مردم را (به اجبار) هدايت مي‌كند (اما هدايت اجباري سودي ندارد) و پيوسته مصائب كوبنده اي بر كافران - بخاطر اعمالشان - وارد مي‌شود و يا به نزديكي خانه آنها فرود مي‌آيد تا وعده (نهائي) خدا فرا رسد، خداوند در وعده خود تخلف نمي‌كند.»
تصرف سرزمين
غاصبان (با غلبه بر آنان) وعده‌اى از جانب خداوند به
موسی علیه‌السلام:
«وَكَتَبْنَا لَهُ فِي الأَلْوَاحِ مِن كُلِّ شَيْءٍ مَّوْعِظَةً وَتَفْصِيلًا لِّكُلِّ شَيْءٍ فَخُذْهَا بِقُوَّةٍ وَأْمُرْ قَوْمَكَ يَأْخُذُواْ بِأَحْسَنِهَا سَأُرِيكُمْ دَارَ الْفَاسِقِينَ؛
و براي او در الواح اندرزي از هر موضوعي نوشتيم و بياني از هر چيز كرديم پس آن را با جديت بگير و به قوم خود بگو به نيكوترين آنها عمل كنند (و آنها كه به مخالفت برخيزند كيفرشان دوزخ است) و به زودي (اين) دار فاسقان را به شما نشان خواهيم داد.»
بشارت خداوند به پيروزى موسى و
هارون علیه‌السلام بر دشمنانشان:
«قَالَ سَنَشُدُّ عَضُدَكَ بِأَخِيكَ وَنَجْعَلُ لَكُمَا سُلْطَانًا فَلَا يَصِلُونَ إِلَيْكُمَا بِآيَاتِنَا أَنتُمَا وَمَنِ اتَّبَعَكُمَا الْغَالِبُونَ؛
فرمود: بازوان تو را بوسيله برادرت محكم مي‌كنيم و براي شما سلطه و برتري قرار مي‌دهيم و به بركت آيات ما بر شما دست نمي‌يابند، شما و پيروانتان پيروزيد.»
تقويت جبهه
رومیان و چيره شدن آنان بر
ایرانیان، وعده تخلّف‌ناپذير
الهى به مؤمنان عصر بعثت:
«غُلِبَتِ الرُّومُ • فِي أَدْنَى الْأَرْضِ وَهُم مِّن بَعْدِ غَلَبِهِمْ سَيَغْلِبُونَ • وَعْدَ اللَّهِ لَا يُخْلِفُ اللَّهُ وَعْدَهُ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ؛
روميان مغلوب شدند. (و اين شكست) در سرزمين نزديكي رخ داد، اما آنها بعد از مغلوبيت به زودي غلبه خواهند كرد. اين چيزي است كه خدا وعده كرده، و وعده
الهي هرگز تخلف نمي‌پذيرد، ولي اكثر مردم نمي‌دانند.»
وعده خداوند به پيروزى و حاكميت
مستضعفان بر
زمین:
«وَنُرِيدُ أَن نَّمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ؛
اراده ما بر اين قرار گرفته است كه به مستضعفين
نعمت بخشيم، و آنها را پيشوايان و وارثين روي زمين قرار دهيم!»
وفاى خداوند به وعده خود، براى پيروزى مؤمنان بر مشركان در
جنگ احُد:
«وَلَقَدْ صَدَقَكُمُ اللّهُ وَعْدَهُ إِذْ تَحُسُّونَهُم بِإِذْنِهِ ...؛
خداوند وعده خود را به شما (درباره پيروزي بر دشمن در احد) راست گفت، در آن هنگام (در آغاز جنگ احد) دشمنان را به فرمان او به قتل مي‌رسانديد (و اين پيروزي ادامه داشت) ....»
آيه به اين نكته اشاره مى‌كند كه خداوند در آغاز جنگ احُد، مسلمانان را پيروز گردانيد و به وعده خود عمل نمود؛ امّا
دنیاطلبی و سستى مؤمنان، باعث شكستشان پس از پيروزى اوليّه گرديد.
وعده خداوند به
محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله براى
يارى كردن او و پيروزى آن حضرت بر دشمنان:
«وَيَنصُرَكَ اللَّهُ نَصْرًا عَزِيزًا؛
و پيروزي شكست ناپذيري نصيب تو كند.»
وعده
شیطان به پيروزى كافران بر مسلمانان و ناتوانى وى از وفاى به وعده‌اش:
«وَإِذْ زَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطَانُ أَعْمَالَهُمْ وَقَالَ لاَ غَالِبَ لَكُمُ الْيَوْمَ مِنَ النَّاسِ وَإِنِّي جَارٌ لَّكُمْ فَلَمَّا تَرَاءتِ الْفِئَتَانِ نَكَصَ عَلَى عَقِبَيْهِ وَقَالَ إِنِّي بَرِيءٌ مِّنكُمْ إِنِّي أَرَى مَا لاَ تَرَوْنَ ...؛
و (به ياد آور) هنگامي را كه شيطان اعمال آنها (مشركان) را در نظرشان جلوه داد، و گفت هيچكس از مردم بر شما پيروز نمي‌گردد و من همسايه (و پناه دهنده) شمايم، اما هنگامي كه دو گروه (جنگجويان و حمايت
فرشتگان از مومنان) را ديد به عقب بازگشت و گفت من از شما (دوستان و پيروانم) بيزارم! من چيزي را مي‌بينم كه شما نمي‌بينيد....»
وعده خداوند به پیروزی از سوی برخی افراد تکذیب می‌شود.
تکذیب منافقان و بيماردلان
مدینه، نسبت به وعده خداوند، براى پيروزى مسلمانان:
«إِذْ جَاؤُوكُم مِّن فَوْقِكُمْ وَمِنْ أَسْفَلَ مِنكُمْ ... • وَإِذْ يَقُولُ الْمُنَافِقُونَ وَالَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ مَّا وَعَدَنَا اللَّهُ وَرَسُولُهُ إِلَّا غُرُورًا؛
به خاطر بياوريد زماني را كه آنها از طرف بالا و پائين (شهر) شما وارد شدند (و مدينه را محاصره كردند) ... بخاطر بياوريد زماني را كه منافقان و آنها كه در دلهايشان بيماري بود مي‌گفتند خدا و پيامبرش جز وعده هاي دروغين به ما نداده اند.»
تكذيب
مشرکان، نسبت به وعده
الهى براى فتح و پيروزى مسلمانان:
«وَيَقُولُونَ مَتَى هَذَا الْفَتْحُ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ • فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ وَانتَظِرْ إِنَّهُم مُّنتَظِرُونَ؛
آنها مي‌گويند: اگر راست مي‌گوئيد اين پيروزي شما كي خواهد بود؟ اكنون كه چنين است از آنها روي بگردان و منتظر باش، آنها نيز منتظرند! (تو منتظر رحمت خدا باش و آنها منتظر عذاب او!)»
بشارت به پیروزی (قرآن).
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۷، ص۲۷۰، برگرفته از مقاله «وعده پیروزی».
