وعث (مفرداتنهجالبلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
وَعْث (به فتح واو و سکون عین) از
واژگان نهجالبلاغه به معنای مشقت و فساد است. از این مادّه پنج مورد در
نهجالبلاغه آمده است.
وَعْثبه معنای مشقت فساد است.
مواردی که در
نهجالبلاغه استفاده شدهاند به شرح ذیل میباشند.
در مقام
دعا فرموده:
«اللَّهُمَّ إِنَّي أَعوذُ بِكَ مِنْ وَعْثاءِ السَّفَرِ، وَكَآبَةِ المُنْقَلَبِ، وَسوءِ المَنظَرِ في الاَْهْلِ وَالمالِ والْوَلَدِ.» «خدايا من به تو پناه مىبرم از مشقّت سفر و اندوه برگشتن و منظر زشت در مال و بد حالى اهل و فرزند.»
(شرحهای خطبه:
)
درباره
اسلام فرموده:
«ثُمَّ جَعَلَهُ لا انْفِصامَ لِعُرْوَتِهِ، وَلا فَكَّ لِحَلْقَتِهِ، وَلا انْهِدامَ لاَِساسِهِ وَلا زَوالَ لِدَعائِمِهِ، وَلا انْقِلاعَ لِشَجَرَتِهِ، وَلا انْقِطاعَ لِمُدَّتِهِ، وَلا عَفاءَ لِشَرائِعِهِ، وَلا جَذَّ لِفُروعِهِ، وَلا ضَنْكَ لِطُرُقِهِ، و َلا وُعُوثَةَ لِسُهولَتِهِ.» «(
خداوند)
اسلام را طورى قرار داده كه هرگز پيوندهايش شكسته نشود؛ حلقه هايش گسسته نگردد، اساس و ريشهاش ويرانى نپذيرد، در پايه هايش زوال راه نيابد،
درخت وجودش بركنده نشود، مدّتش پايان نگيرد، قوانينش غبار كهنگى به خود راه ندهد، شاخههايش قطع نگردد، ضيق و تنگى در راههايش يافت نشود، سهولت آن دشوارى نپذيرد.»
(شرحهای خطبه:
)
و در تعقيب آن فرمود:
«وَلا وَعَثَ لِفَجَّهِ، وَلا انْطِفاءَ لِمَصابيحِهِ، وَلا مَرارَةَ لِحَلاوَتِهِ.» «و در جادههاى وسيع آن لغزندگى نباشد، در چراغهايش خاموشى و در شيرينيش تلخى پيدا نشود.»
(شرحهای خطبه:
)
درباره اهل
دنیا به
امام حسن (علیهالسلام) مىنويسد:
«فَإِنَّما أَهْلُها كِلابٌ عاوِيَةٌ، وَسِباعٌ ضارِيَةٌ، يَهِرُّ بَعْضُها بَعْضاً،يَأْكُلُ عَزِيزُها ذَلِيلَها، وَيَقْهَرُ كَبيرُها صَغِيرَها، نَعَمٌ مُعَقَّلَةٌ، وَأُخْرَى مُهْمَلَةٌ، قَدْ أَضَلَّتْ عُقولَها، رَكِبَتْ مَجْهولَها، سُروحُ عاهَة بِواد وَعْث.» «
دنيا پرستان همچون سگانى هستند كه بى صبرانه همواره
صدا مىكنند و درندگانى كه در پى دريدن يکديگرند بعضى بر بعضى ديگر فرياد مىكشند، زورمندان ضعيفان را مىخورند و بزرگترها كوچكترها را؛ يا همچون چهارپايانى كه گروهى از آنان پاهايشان بسته و گروهى ديگر رها شدهاند، راههاى
صحیح را گم كرده و به راههاى نامعلوم گام گذاردهاند، در
وادی پر از آفات رها شدهاند.»
(شرحهای نامه:
)
از این مادّه دو مورد در
نهجالبلاغه آمده است.
•
قرشی بنابی، علیاکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «وعث»، ج۲، ص۱۱۴۶.