وسم (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
وَسْم (به فتح واو و سکون سین) از
واژگان قرآن کریم به معنای علامت گذاشتن است.
این واژه فقط دو بار در
قرآن آمده است.
مشتقات
وَسْم که در
آیات قرآن آمده عبارتند از:
سَنَسِمُهُ (به فتح سین، نون و ضم سین) به معنای برای او علامت می‌گذاریم؛
لِلْمُتَوَسِّمِینَ (به کسر لام، ضم میم و فتح تاء) به معنای يعنى تيزهوشان است.
وَسْم (بر وزن فلس) به معنای علامت گذاشتن است.
«وَسَمَ الشّی‌ء وَسْماً» یعنی او را علامت‌گذاری کرد و علامت را سمة گویند.
به مواردی از
وَسْم که در قرآن به کار رفته است، اشاره می‌شود:
(سَنَسِمُهُ عَلَی الْخُرْطُومِ) «حتما بر بینی او علامت و داغ
ذلت می‌نهیم.»
(اِنَّ فِی ذلِکَ لَآیاتٍ لِلْمُتَوَسِّمِینَ) «در آن‌چه از اوضاع
قوم لوط یاد شد درس‌ها و عبرت‌هاست به اهل فراست و عاقلان.»
یعنی آن‌ها که از چیزی به چیزی پی می‌برند.
(مُتَوَسِّمْ) آن است که به علامت نگاه کند و از آن به چیز دیگری پی ببرد و تفرّس کند.
در
مجمع از
امام صادق (علیه‌السّلام) نقل شده :
«نَحْنُ الْمُتَوَسِّمُونَ... .» البتّه مصداق واقعی و اوّلی متوسّمون آن‌ها (علیهم‌السّلام) هستند.
در
کافی در این‌باره بابی منعقد فرموده و در آن پنج
حدیث نقل کرده است و در ضمن یکی از آن‌ها از
امام باقر (علیه‌السّلام) است که:
«قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) اتَّقُوا فِرَاسَةَ الْمُؤْمِنِ فَاِنَّهُ یَنْظُرُ بِنُورِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ.» از بینش مومن بترسید؛ زیرا او با نور خداوند عز و جل می نگرد.
این مادّه فقط دو بار در قرآن آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «وسم»، ج۷، ص۲۱۹.
