واصِب (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
واصِب: (وَلَهُ الدِّينُ واصِباً) «واصِب» در اصل از مادّه «
وصوب» به معناى بيمارى‌هاى
مزمن و به معناى دوام گرفته شده است،
و بعضى آن را به معناى
«خالص» تفسير كرده‌اند (طبعاً تا چيزى خالص نباشد دوام پيدا نخواهد كرد) و ممكن است تعبير آيه فوق اشاره به هر دو جهت باشد، يعنى هميشه و هر
زمان دين خالص از آن خدا است، و كسانى كه دين را به معناى اطاعت گرفته‌اند،
«واصِب» را به معناى واجب دانسته‌اند يعنى تنها بايد اطاعت فرمان خدا كرد. در روايتى مى‌خوانيم: شخصى تفسير اين جمله را از
امام صادق (علیه‌السلام) سؤال كرد، امام فرمود:
«واصب» يعنى واجب.
ترجمه و تفسیر آیات
واصِب:
(وَلَهُ مَا فِي الْسَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَلَهُ الدِّينُ وَاصِبًا أَفَغَيْرَ اللّهِ تَتَّقُونَ) (و اين‌كه ما گمان مى‌كرديم كه
انس و
جنّ هرگز بر خدا
دروغ نمى‌بندند.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
راغب در
مفردات گفته
: كلمه وصب به معناى بيمارى
مزمن و غير قابل علاج است، گفته مى‌شود وصب فلان يعنى فلانى بيمار شد، و فلان وصب يعنى فلانى بيمار است. در
باب افعال هم همين معنا را مى‌دهد، گفته مى‌شود اوصبه كذا يعنى فلان پيش آمد او را بيمار كرد، و يتوصب به معنى يتوجع (درد مى‌برد) است، خداى تعالى فرموده «
وَ لَهُمْ عَذابٌ واصِبٌ»
- براى ايشان است عذابى لازم ، و نيز فرموده: «
وَ لَهُ الدِّينُ واصِباً»- براى او است دينى دائم آيه اول تهديدى است به كسانى كه دو اله براى خود گرفتند، و كلمه واصب مى‌فهماند كه جزاى مذكور، عذابى هميشگى و شديد است. دين در اين آيه به معناى طاعت، و واصب به معناى دايم است
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
(دُحُورًا وَلَهُمْ عَذَابٌ وَاصِبٌ) (آنها به شدّت به عقب رانده مى‌شوند؛ و براى آنان مجازاتى دائم است.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه واصب به معناى واجب و لازم است.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «واصِب»، ص۶۰۴.
