• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

هیم (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: هیم (مفردات نهج البلاغه (جلد ۲))
مقالات مرتبط: هِیْم (لغات‌قرآن)، هیم (مفردات‌قرآن)، عطش (مفردات‌نهج‌البلاغه)، تشنگی.


هیام از واژگان نهج‌البلاغه به معنای عطش و تشنگی است.
هام هیاما: به معنی عطش است. و گویند عطشی که سیراب شدن ندارد و نیز به معنی رفتن بدون مقصد است.
سه مورد از آن در نهج‌البلاغه آمده است.


هیم
[۱] قرشی بنابی، سید علی اکبر، مفردات نهج‌البلاغه، ج۲، ص۱۱۱۳.    
[۲] طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین ت الحسینی، ج۶، ص۱۸۹    .
[۳] الراغب الاصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، ج۱، ص۸۴۸.    
به معنای عطش و تشنگی است.

به برخی از مواردی که در نهج‌البلاغه به کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - خطبه ۸۶

امام علی (علیه‌السّلام) درباره اهل‌بیت (علیهم‌السلام) فرموده: «وَهُمْ أَزِمَّةُ الْحَقِّ، وَأَلْسِنَةُ الصِّدْقِ! فأَنْزِلُوهُمْ بِأَحْسَنِ مَنَازِلِ القُرْآنِ، وَرِدُوهُمْ وُرُودَ الْهِيمِ الْعِطَاشِ»
[۴] السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۱۷۲، خطبه ۸۶.    
[۵] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۱۵۲-۱۵۳، خطبه ۸۵.    
[۶] صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۱۲۰، خطبه ۸۷.    
«آن‌ها زمام حق و پیشوایان دین و زبان‌های گویای راستی هستند، پس آن‌ها را به بهترین منازل قرآن نازل کنید، و به سوی آن‌ها آیید مانند ورود شتران تشنه به آبشخور»
[۷] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۷۱، خطبه ۸۷.    
[۸] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۳۰.    
(شرح‌های خطبه:
[۹] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۳۰۱.    
[۱۰] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۳، ص۵۷۷.    
[۱۱] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۶، ص۲۰۲.    
[۱۲] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۳۷۷.    
)

۲.۲ - خطبه ۱۱۴

آن حضرت در دعای باران فرموده: «اللَّهُمَّ قَدِ انْصَاحَتْ جِبَالُنَا وَاغْبَرَّتْ أَرْضُنَا وَهَامَتْ دَوَابُّنَا»
[۱۳] السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۶۴، خطبه ۱۱۴.    
[۱۴] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۲۲۵، خطبه ۱۱۳.    
[۱۵] صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۱۷۱، خطبه ۱۱۵.    
«خدایا کوه‌های ما خشکید، و زمین ما غبارآلود و تیره‌رنگ‌ گردید، و حیوانات ما عطشان و تشنه شدند.»
[۱۶] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۵۳، خطبه ۱۱۵.    
[۱۷] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۸۴.    
(شرح‌های خطبه:
[۱۸] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۰۵.    
[۱۹] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۵، ص۱۲۸.    
[۲۰] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۸، ص۷۳.    
[۲۱] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۲۶۳.    
)

۲.۳ - خطبه ۲۱۹

امام علی (علیه‌السلام) به عاصم بن زیاد که تارک الدنیا شده بود فرمود: «يَا عُدَىَّ نَفْسِهِ لَقَدِ اسْتَهَامَ بِكَ الْخَبِيثُ أَمَا رَحِمْتَ أَهْلَكَ وَوَلَدَكَ»
[۲۲] السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۱۴، خطبه ۲۱۹.    
[۲۳] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۲۱۳، خطبه ۲۰۴.    
[۲۴] صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۳۲۴، خطبه ۲۰۹.    
«ای دشمن نفس خود، شیطان تو را اغفال کرده آیا به اهل و اولادت رحم نکردی.»
[۲۵] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۰۷، خطبه ۲۰۹.    
[۲۶] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۳۰.    
(شرح‌های خطبه:
[۲۷] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۷.    
[۲۸] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۸، ص۱۲۶.    
[۲۹] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۳، ص۱۲۳.    
[۳۰] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۳۳.    
)
«استهام بک» یعنی تو را اغفال کرده و در گمراهی راه برده است.


۱. ↑ قرشی بنابی، سید علی اکبر، مفردات نهج‌البلاغه، ج۲، ص۱۱۱۳.    
۲. ↑ طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین ت الحسینی، ج۶، ص۱۸۹    .
۳. ↑ الراغب الاصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، ج۱، ص۸۴۸.    
۴. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۱۷۲، خطبه ۸۶.    
۵. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۱۵۲-۱۵۳، خطبه ۸۵.    
۶. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۱۲۰، خطبه ۸۷.    
۷. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۷۱، خطبه ۸۷.    
۸. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۳۰.    
۹. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۳۰۱.    
۱۰. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۳، ص۵۷۷.    
۱۱. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۶، ص۲۰۲.    
۱۲. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۳۷۷.    
۱۳. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۶۴، خطبه ۱۱۴.    
۱۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۲۲۵، خطبه ۱۱۳.    
۱۵. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۱۷۱، خطبه ۱۱۵.    
۱۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۵۳، خطبه ۱۱۵.    
۱۷. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۸۴.    
۱۸. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۰۵.    
۱۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۵، ص۱۲۸.    
۲۰. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۸، ص۷۳.    
۲۱. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۲۶۳.    
۲۲. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۱۴، خطبه ۲۱۹.    
۲۳. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۲۱۳، خطبه ۲۰۴.    
۲۴. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۳۲۴، خطبه ۲۰۹.    
۲۵. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۰۷، خطبه ۲۰۹.    
۲۶. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۳۰.    
۲۷. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۷.    
۲۸. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۸، ص۱۲۶.    
۲۹. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۳، ص۱۲۳.    
۳۰. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۳۳.    


بنابی، سید علی اکبر، مفردات نهج‌البلاغه، برگرفته از مقاله «هیم»، ج۲، ص۱۱۱۳-۱۱۱۴.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 114 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 219 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 86 نهج البلاغه
جعبه ابزار