هٰاتَیْنِ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
هٰاتَیْنِ:
(ابْنَتَيَّ هَاتَيْنِ) هٰاتَیْنِ: اين كلمه تركيب شده است از «ها» تنبيه و «تين» (اسم اشاره) كه براى تثنيه مؤنث به كار مى‌رود.
هٰاتَیْنِ به معنای اين دو است.
چنان‌كه در آيه مى‌خوانيم:
«(
شعیب به
موسی) گفت: من مى‌خواهم يكى از اين دو دخترم را به همسرى تو درآورم...»
واژه «هاتين» در قرآن مجيد فقط يک‌بار در آيه مورد بحث آمده است.
به موردی از کاربرد
هٰاتَیْنِ در
قرآن، اشاره می‌شود:
(قَالَ إِنِّي أُرِيدُ أَنْ أُنكِحَكَ إِحْدَى ابْنَتَيَّ هَاتَيْنِ عَلَى أَن تَأْجُرَنِي ثَمَانِيَ حِجَجٍ فَإِنْ أَتْمَمْتَ عَشْرًا فَمِنْ عِندِكَ وَ مَا أُرِيدُ أَنْ أَشُقَّ عَلَيْكَ سَتَجِدُنِي إِن شَاء اللَّهُ مِنَ الصَّالِحِينَ) (شعيب گفت: «من مى‌خواهم يكى از اين دو دخترم رابه همسرى تو درآورم به اين شرط كه هشت سال براى من كار كنى و اگر آن را تا ده سال افزايش دهى، محبّتى از ناحيه توست؛ من نمى‌خواهم كار سنگينى بر دوش تو بگذارم و اگر
خدا بخواهد مرا از صالحان خواهى يافت.»)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: در اين آيه شعيب (علیه‌السلام) پيشنهادى به موسى (علیه‌السلام) مى‌كند و آن اينكه خود را براى هشت و يا ده سال اجير او كند، در مقابل او هم يكى از دو دختر خود را به همسرى به عقد وى درآورد، البته اين قرارداد عقد قطعى نبوده، به
شهادت اينكه شعيب (علیه‌السلام) معين نكرده كه كدام يک از آن دو همسر وى باشند.
و از جمله
(إِحْدَى ابْنَتَيَّ هاتَيْنِ)- يكى از اين دو دخترم بر مى‌آيد كه دختران در آن هنگام حاضر بوده‌اند و معناى جمله
(عَلى أَنْ تَأْجُرَنِي ثَمانِيَ حِجَجٍ) اين است كه:
مى‌خواهم يكى از اين دو دخترم را به
نکاحت درآورم، در مقابل اينكه تو هم خودت را اجير كنى براى من در مدت هشت سال و كلمه
حجج جمع حجة است، كه مراد از آن يک سال است و اينكه سال را حجه خواند به اين عنايت است كه در هر سال يک بار
حج بيت الحرام انجام مى‌شود.
از همين جا روشن مى‌گردد كه مساله حج خانه خدا جزو
شریعت ابراهیم (علیه‌السلام) بوده و در نزد مردم آن دوره نيز معمول بوده است.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «هٰاتَیْنِ»، ج۴، ص۵۶۶.
